"विश्व में बौद्ध धर्म": अवतरणों में अंतर

मुक्त ज्ञानकोश विकिपीडिया से
→‎देशानुसार बौद्ध: क्षेत्रों का पुर्तजीत से हिन्दी अनुवाद किया
टैग: मोबाइल संपादन मोबाइल वेब संपादन
पंक्ति 262: पंक्ति 262:
| align="right" | 63,780
| align="right" | 63,780
|-
|-
| align="center" | [[América do Sul]]
| align="center" | [[दक्षिण अमेरिका]]
| '''{{flagicon|Argentina}} [[अर्जेंटीना]]'''
| '''{{flagicon|Argentina}} [[अर्जेंटीना]]'''
| align="right" | 4,03,01,927
| align="right" | 4,03,01,927
पंक्ति 268: पंक्ति 268:
| align="right" | 40,302
| align="right" | 40,302
|-
|-
| align="center" | [[Caribe]]
| align="center" | [[कॅरीबियाई]]
| '''{{flagicon|Aruba}} [[अरूबा]]'''
| '''{{flagicon|Aruba}} [[अरूबा]]'''
| align="right" | 1,00,018
| align="right" | 1,00,018
पंक्ति 274: पंक्ति 274:
| align="right" | 1,200
| align="right" | 1,200
|-
|-
| align="center" | [[Oceania]]
| align="center" | [[ओशिअनिया]]
| '''{{flagicon|Australia}} [[ऑस्ट्रेलिया]]'''
| '''{{flagicon|Australia}} [[ऑस्ट्रेलिया]]'''
| align="right" | 2,04,34,176
| align="right" | 2,04,34,176
पंक्ति 280: पंक्ति 280:
| align="right" | 4,29,119
| align="right" | 4,29,119
|-
|-
| align="center" | [[Europa Central]]
| align="center" | [[मध्य यूरोप]]
| '''{{flagicon|Austria}} [[ऑस्ट्रिया]]'''
| '''{{flagicon|Austria}} [[ऑस्ट्रिया]]'''
| align="right" | 81,99,783
| align="right" | 81,99,783
पंक्ति 286: पंक्ति 286:
| align="right" | 10,660
| align="right" | 10,660
|-
|-
| align="center" | [[Oriente Médio]]
| align="center" | [[मध्य पूर्व]]
| '''{{flagicon|Bahrain}} [[बहरीन]]'''
| '''{{flagicon|Bahrain}} [[बहरीन]]'''
| align="right" | 7,08,573
| align="right" | 7,08,573
पंक्ति 292: पंक्ति 292:
| align="right" | 7,086
| align="right" | 7,086
|-
|-
| align="center" | [[Sul da Ásia]]
| align="center" | [[दक्षिण एशिया]]
| '''{{flagicon|Bangladesh}} [[बांग्लादेश]]'''
| '''{{flagicon|Bangladesh}} [[बांग्लादेश]]'''
| align="right" | 15,04,48,339
| align="right" | 15,04,48,339
पंक्ति 298: पंक्ति 298:
| align="right" | 10,53,138
| align="right" | 10,53,138
|-
|-
| align="center" | [[Europa Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी यूरोप]]
| '''{{flagicon|Belgium}} [[बेल्जियम]]'''
| '''{{flagicon|Belgium}} [[बेल्जियम]]'''
| align="right" | 103,92,226
| align="right" | 103,92,226
पंक्ति 304: पंक्ति 304:
| align="right" | 31,177
| align="right" | 31,177
|-
|-
| align="center" | [[América Central]]
| align="center" | [[मध्य अमेरिका]]
| '''{{flagicon|Belize}} [[बेलीज़]]'''
| '''{{flagicon|Belize}} [[बेलीज़]]'''
| align="right" | 2,94,385
| align="right" | 2,94,385
पंक्ति 310: पंक्ति 310:
| align="right" | 1,030
| align="right" | 1,030
|-
|-
| align="center" | [[Sul da Ásia]]
| align="center" | [[बाल्कन]]
| '''{{flagicon|Bhutan}} [[भूटान]]'''
| '''{{flagicon|Bhutan}} [[भूटान]]'''
| align="right" | 23,27,849
| align="right" | 23,27,849
पंक्ति 316: पंक्ति 316:
| align="right" | 17,45,888 - 21,41,622
| align="right" | 17,45,888 - 21,41,622
|-
|-
| align="center" | [[América do Sul]]
| align="center" | [[दक्षिण अमेरिका]]
| '''{{flagicon|Bolivia}} [[बोलीविया]]'''
| '''{{flagicon|Bolivia}} [[बोलीविया]]'''
| align="right" | 91,19,152
| align="right" | 91,19,152
पंक्ति 328: पंक्ति 328:
| align="right" | 455
| align="right" | 455
|-
|-
| align="center" | [[América do Sul]]
| align="center" | [[दक्षिण अमेरिका]]
| '''{{flagicon|Brazil}} [[ब्राज़ील]]'''
| '''{{flagicon|Brazil}} [[ब्राज़ील]]'''
| align="right" | 19,00,10,647
| align="right" | 19,00,10,647
पंक्ति 334: पंक्ति 334:
| align="right" | 2,47,014
| align="right" | 2,47,014
|-
|-
| align="center" | [[Sudeste Asiático]]
| align="center" | [[दक्षिण पूर्व एशिया]]
| '''{{flagicon|Brunei}} [[ब्रुनेई]]'''
| '''{{flagicon|Brunei}} [[ब्रुनेई]]'''
| align="right" | 3,74,577
| align="right" | 3,74,577
पंक्ति 340: पंक्ति 340:
| align="right" | 29,822
| align="right" | 29,822
|-
|-
| align="center" | [[Europa Oriental]]
| align="center" | [[पूर्वी यूरोप]]
| '''{{flagicon|Bulgaria}} [[बल्गारिया]]'''
| '''{{flagicon|Bulgaria}} [[बल्गारिया]]'''
| align="right" | 73,22,858
| align="right" | 73,22,858
पंक्ति 346: पंक्ति 346:
| align="right" | 1,098
| align="right" | 1,098
|-
|-
| align="center" | [[Sudeste Asiático]]
| align="center" | [[दक्षिण पूर्व एशिया]]
| '''{{पताका|बर्मा}} ([[म्यान्मार]])'''
| '''{{पताका|बर्मा}} ([[म्यान्मार]])'''
| align="right" | 5,54,00,000
| align="right" | 5,54,00,000
पंक्ति 352: पंक्ति 352:
| align="right" | 4,80,19,200
| align="right" | 4,80,19,200
|-
|-
| align="center" | [[Sudeste Asiático]]
| align="center" | [[दक्षिण पूर्व एशिया]]
| '''{{flagicon|Cambodia}} [[कम्बोडिया]]'''
| '''{{flagicon|Cambodia}} [[कम्बोडिया]]'''
| align="right" | 1,48,05,358
| align="right" | 1,48,05,358
पंक्ति 358: पंक्ति 358:
| align="right" | 1,42,72,365
| align="right" | 1,42,72,365
|-
|-
| align="center" | [[América do Norte]]
| align="center" | [[उत्तर अमेरिका]]
| '''{{flagicon|Canada}} [[कनाडा]]'''
| '''{{flagicon|Canada}} [[कनाडा]]'''
| align="right" | 3,33,90,141
| align="right" | 3,33,90,141
पंक्ति 364: पंक्ति 364:
| align="right" | 3,00,345
| align="right" | 3,00,345
|-
|-
| align="center" | [[América do Sul]]
| align="center" | [[दक्षिण अमेरिका]]
| '''{{flagicon|Chile}} [[चिली]]'''
| '''{{flagicon|Chile}} [[चिली]]'''
| align="right" | 1,62,84,741
| align="right" | 1,62,84,741
पंक्ति 370: पंक्ति 370:
| align="right" | 6,514
| align="right" | 6,514
|-
|-
| align="center" | [[Ásia Oriental]]
| align="center" | [[पूर्वी एशिया]]
| '''{{flagicon|People's Republic of China}} [[चीन]]'''
| '''{{flagicon|People's Republic of China}} [[चीन]]'''
| align="right" | 1,32,18,51,888
| align="right" | 1,32,18,51,888
पंक्ति 376: पंक्ति 376:
| align="right" | 10,57,48,151 - 27,75,88,896 - 1,05,74,81,510 - 1,20,28,85,218
| align="right" | 10,57,48,151 - 27,75,88,896 - 1,05,74,81,510 - 1,20,28,85,218
|-
|-
| align="center" | [[América do Sul]]
| align="center" | [[दक्षिण अमेरिका]]
| '''{{flagicon|Colombia}} [[कोलोंबिया]]'''
| '''{{flagicon|Colombia}} [[कोलोंबिया]]'''
| align="right" | 44.379.598
| align="right" | 44.379.598
पंक्ति 382: पंक्ति 382:
| align="right" | 4.438
| align="right" | 4.438
|-
|-
| align="center" | [[América Central]]
| align="center" | [[मध्य अमेरिका]]
| '''{{flagicon|Costa Rica}} [[कोस्टा रीका]]'''
| '''{{flagicon|Costa Rica}} [[कोस्टा रीका]]'''
| align="right" | 4.133.884
| align="right" | 4.133.884
पंक्ति 388: पंक्ति 388:
| align="right" | 96.733
| align="right" | 96.733
|-
|-
| align="center" | [[África Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी अफ्रीका]]
| '''{{पताका|कोत द'ईवोआर}}'''
| '''{{पताका|कोत द'ईवोआर}}'''
| align="right" | 18.013.409
| align="right" | 18.013.409
पंक्ति 400: पंक्ति 400:
| align="right" | 1.348
| align="right" | 1.348
|-
|-
| align="center" | [[Caribe]]
| align="center" | [[कॅरीबियाई]]
| '''{{flagicon|Cuba}} [[क्यूबा]]'''
| '''{{flagicon|Cuba}} [[क्यूबा]]'''
| align="right" | 11.394.043
| align="right" | 11.394.043
पंक्ति 406: पंक्ति 406:
| align="right" | 28.485
| align="right" | 28.485
|-
|-
| align="center" | [[Oriente Médio]]
| align="center" | [[मध्य पूर्व]]
| '''{{flagicon|Cyprus}} [[सायप्रस]]'''
| '''{{flagicon|Cyprus}} [[सायप्रस]]'''
| align="right" | 788.457
| align="right" | 788.457
पंक्ति 412: पंक्ति 412:
| align="right" | 7.885
| align="right" | 7.885
|-
|-
| align="center" | [[Europa Central]]
| align="center" | [[मध्य यूरोप]]
| '''{{flagicon|Czech Republic}} [[चेक रिपब्लिक]]'''
| '''{{flagicon|Czech Republic}} [[चेक रिपब्लिक]]'''
| align="right" | 10.228.744
| align="right" | 10.228.744
पंक्ति 418: पंक्ति 418:
| align="right" | 51.144
| align="right" | 51.144
|-
|-
| align="center" | [[Europa Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी यूरोप]]
| '''{{flagicon|Denmark}} [[डेनमार्क]]'''
| '''{{flagicon|Denmark}} [[डेनमार्क]]'''
| align="right" | 5.468.120
| align="right" | 5.468.120
पंक्ति 424: पंक्ति 424:
| align="right" | 20.000-25.000<ref name=Aarhus2008 />
| align="right" | 20.000-25.000<ref name=Aarhus2008 />
|-
|-
| align="center" | [[Caribe]]
| align="center" | [[कॅरीबियाई]]
| '''{{flagicon|Dominica}} [[डोमिनिका]]'''
| '''{{flagicon|Dominica}} [[डोमिनिका]]'''
| align="right" | 72.386
| align="right" | 72.386
पंक्ति 430: पंक्ति 430:
| align="right" | 181
| align="right" | 181
|-
|-
| align="center" | [[Caribe]]
| align="center" | [[कॅरीबियाई]]
| '''{{flagicon|Dominican Republic}} [[डोमिनिकन गणराज्य]]'''
| '''{{flagicon|Dominican Republic}} [[डोमिनिकन गणराज्य]]'''
| align="right" | 9.365.818
| align="right" | 9.365.818
पंक्ति 436: पंक्ति 436:
| align="right" | 9.366
| align="right" | 9.366
|-
|-
| align="center" | [[Sudeste Asiático]]
| align="center" | [[दक्षिण पूर्व एशिया]]
| '''{{पताका|पूर्वी तिमोर}}'''
| '''{{पताका|पूर्वी तिमोर}}'''
| align="right" | 1.084.971
| align="right" | 1.084.971
पंक्ति 442: पंक्ति 442:
| align="right" | 1.085
| align="right" | 1.085
|-
|-
| align="center" | [[América do Sul]]
| align="center" | [[दक्षिण अमेरिका]]
| '''{{flagicon|Ecuador}} [[इक्वेडोर]]'''
| '''{{flagicon|Ecuador}} [[इक्वेडोर]]'''
| align="right" | 13.755.680
| align="right" | 13.755.680
पंक्ति 448: पंक्ति 448:
| align="right" | 27.511
| align="right" | 27.511
|-
|-
| align="center" | [[América do Sul]]
| align="center" | [[दक्षिण अमेरिका]]
| '''{{flagicon|El Salvador}} [[एल सेल्वडॉर]]'''
| '''{{flagicon|El Salvador}} [[एल सेल्वडॉर]]'''
| align="right" | 6.948.073
| align="right" | 6.948.073
पंक्ति 454: पंक्ति 454:
| align="right" | 2.084
| align="right" | 2.084
|-
|-
| align="center" | [[África Oriental]]
| align="center" | [[पूर्वी अफ्रीका]]
| '''{{पताका|ईरीट्रिया}}'''
| '''{{पताका|ईरीट्रिया}}'''
| align="right" | 4.906.585
| align="right" | 4.906.585
पंक्ति 460: पंक्ति 460:
| align="right" | 4.907
| align="right" | 4.907
|-
|-
| align="center" | [[Europa Oriental]]
| align="center" | [[पूर्वी यूरोप]]
| '''{{पताका|एस्तोनिया}}'''
| '''{{पताका|एस्तोनिया}}'''
| align="right" | 1.315.912
| align="right" | 1.315.912
पंक्ति 466: पंक्ति 466:
| align="right" | 5.264
| align="right" | 5.264
|-
|-
| align="center" | [[Oceania]]
| align="center" | [[ओशिअनिया]]
| '''{{flagicon|Fiji}} [[फीजी]]'''
| '''{{flagicon|Fiji}} [[फीजी]]'''
| align="right" | 918.675
| align="right" | 918.675
पंक्ति 472: पंक्ति 472:
| align="right" | 9.187
| align="right" | 9.187
|-
|-
| align="center" | [[Europa Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी यूरोप]]
| '''{{flagicon|Finland}} [[फिनलैंड]]'''
| '''{{flagicon|Finland}} [[फिनलैंड]]'''
| align="right" | 5.238.460
| align="right" | 5.238.460
पंक्ति 478: पंक्ति 478:
| align="right" | 5.238
| align="right" | 5.238
|-
|-
| align="center" | [[Europa Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी यूरोप]]
| '''{{flagicon|France}} [[फ्राँस]]'''
| '''{{flagicon|France}} [[फ्राँस]]'''
| align="right" | 63.718.187
| align="right" | 63.718.187
पंक्ति 484: पंक्ति 484:
| align="right" | 764.618
| align="right" | 764.618
|-
|-
| align="center" | [[América do Sul]]
| align="center" | [[दक्षिण अमेरिका]]
| '''{{flagicon|फ़्रान्सीसी गुयाना}} [[फ़्रान्सीसी गुयाना]]'''
| '''{{flagicon|फ़्रान्सीसी गुयाना}} [[फ़्रान्सीसी गुयाना]]'''
| align="right" | 203.321
| align="right" | 203.321
पंक्ति 490: पंक्ति 490:
| align="right" | 8.132
| align="right" | 8.132
|-
|-
| align="center" | [[Oceania]]
| align="center" | [[ओशिअनिया]]
| '''{{पताका|पॉलीनेशिया}}'''
| '''{{पताका|पॉलीनेशिया}}'''
| align="right" | 278.963
| align="right" | 278.963
पंक्ति 496: पंक्ति 496:
| align="right" | 20.922
| align="right" | 20.922
|-
|-
| align="center" | [[Cáucaso]]
| align="center" | [[कॉकस]]
| '''{{flagicon|Georgia}} [[जॉर्जिया (देश)|जॉर्जिया]]'''
| '''{{flagicon|Georgia}} [[जॉर्जिया (देश)|जॉर्जिया]]'''
| align="right" | 4.646.003
| align="right" | 4.646.003
पंक्ति 502: पंक्ति 502:
| align="right" | 4.646
| align="right" | 4.646
|-
|-
| align="center" | [[Europa Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी यूरोप]]
| '''{{flagicon|Germany}} [[जर्मनी]]'''
| '''{{flagicon|Germany}} [[जर्मनी]]'''
| align="right" | 82.400.996
| align="right" | 82.400.996
पंक्ति 508: पंक्ति 508:
| align="right" | 824.001
| align="right" | 824.001
|-
|-
| align="center" | [[África Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी अफ्रीका]]
| '''{{पताका|घाना}}'''
| '''{{पताका|घाना}}'''
| align="right" | 22.931.299
| align="right" | 22.931.299
पंक्ति 520: पंक्ति 520:
| align="right" | 10.706
| align="right" | 10.706
|-
|-
| align="center" | [[América Central]]
| align="center" | [[मध्य अमेरिका]]
| '''{{flagicon|Guatemala}} [[ग्वाटेमाला]]'''
| '''{{flagicon|Guatemala}} [[ग्वाटेमाला]]'''
| align="right" | 12.728.111
| align="right" | 12.728.111
पंक्ति 526: पंक्ति 526:
| align="right" | 12.728
| align="right" | 12.728
|-
|-
| align="center" | [[África Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी अफ्रीका]]
| '''{{पताका|गीनिया}}'''
| '''{{पताका|गीनिया}}'''
| align="right" | 9.947.814
| align="right" | 9.947.814
पंक्ति 532: पंक्ति 532:
| align="right" | 9.948
| align="right" | 9.948
|-
|-
| align="center" | [[América do Sul]]
| align="center" | [[दक्षिण अमेरिका]]
| '''{{flagicon|Guyana}} [[गुयाना]]'''
| '''{{flagicon|Guyana}} [[गुयाना]]'''
| align="right" | 769,095
| align="right" | 769,095
पंक्ति 538: पंक्ति 538:
| align="right" | 1.923
| align="right" | 1.923
|-
|-
| align="center" | [[América Central]]
| align="center" | [[मध्य अमेरिका]]
| '''{{flagicon|Honduras}} [[हॉण्डूरास]]'''
| '''{{flagicon|Honduras}} [[हॉण्डूरास]]'''
| align="right" | 7.483.763
| align="right" | 7.483.763
पंक्ति 544: पंक्ति 544:
| align="right" | 7.484
| align="right" | 7.484
|-
|-
| align="center" | [[Ásia Oriental]]
| align="center" | [[पूर्वी एशिया]]
| '''{{पताका|हाँग काँग}}'''
| '''{{पताका|हाँग काँग}}'''
| align="right" | 6.980.412
| align="right" | 6.980.412
पंक्ति 550: पंक्ति 550:
| align="right" | 705.022 - 6.421.980
| align="right" | 705.022 - 6.421.980
|-
|-
| align="center" | [[Europa Oriental]]
| align="center" | [[पूर्वी यूरोप]]
| '''{{flagicon|Hungary}} [[हंगरी]]'''
| '''{{flagicon|Hungary}} [[हंगरी]]'''
| align="right" | 9.956.108
| align="right" | 9.956.108
पंक्ति 556: पंक्ति 556:
| align="right" | 5.223 <ref>[http://www.nepszamlalas.hu/eng/volumes/26/tables/load4_1_1.html Population by religion, denomination, religious community, etc., main age groups and sex]</ref>
| align="right" | 5.223 <ref>[http://www.nepszamlalas.hu/eng/volumes/26/tables/load4_1_1.html Population by religion, denomination, religious community, etc., main age groups and sex]</ref>
|-
|-
| align="center" | [[Europa Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी यूरोप]]
| '''{{flagicon|Iceland}} [[आइसलैंड]]'''
| '''{{flagicon|Iceland}} [[आइसलैंड]]'''
| align="right" | 301.931
| align="right" | 301.931
पंक्ति 562: पंक्ति 562:
| align="right" | 453
| align="right" | 453
|-
|-
| align="center" | [[Sul da Ásia]]
| align="center" | [[बाल्कन]]
| '''{{flagicon|India}} [[भारत]]'''
| '''{{flagicon|India}} [[भारत]]'''
| align="right" | 1.129.866.154
| align="right" | 1.129.866.154
पंक्ति 568: पंक्ति 568:
| align="right" | 12.248.969 - 37.913.134
| align="right" | 12.248.969 - 37.913.134
|-
|-
| align="center" | [[Sudeste Asiático]]
| align="center" | [[दक्षिण पूर्व एशिया]]
| '''{{flagicon|Indonesia}} [[इंडोनेशिया]]'''
| '''{{flagicon|Indonesia}} [[इंडोनेशिया]]'''
| align="right" | 234.693.997
| align="right" | 234.693.997
पंक्ति 574: पंक्ति 574:
| align="right" | 2.346.940
| align="right" | 2.346.940
|-
|-
| align="center" | [[Oriente Médio]]
| align="center" | [[मध्य पूर्व]]
| '''{{flagicon|Iran}} [[ईरान]]'''
| '''{{flagicon|Iran}} [[ईरान]]'''
| align="right" | 72.212.000
| align="right" | 72.212.000
पंक्ति 580: पंक्ति 580:
| align="right" | &mdash;
| align="right" | &mdash;
|-
|-
| align="center" | [[Europa Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी यूरोप]]
| '''{{flagicon|Ireland}} [[आयरलैंड]]'''
| '''{{flagicon|Ireland}} [[आयरलैंड]]'''
| align="right" | 4.109.086
| align="right" | 4.109.086
पंक्ति 586: पंक्ति 586:
| align="right" | 8.218 <ref>Cox, Laurence and Griffin, Maria. "The ''Wild Irish girl'' and the 'dalai lama of little Thibet': the long encounter between Ireland and Asian Buddhism". 53-73 in Olivia Cosgrove et al. (eds), Ireland's new religious movements. Cambridge Scholars, 2011</ref>
| align="right" | 8.218 <ref>Cox, Laurence and Griffin, Maria. "The ''Wild Irish girl'' and the 'dalai lama of little Thibet': the long encounter between Ireland and Asian Buddhism". 53-73 in Olivia Cosgrove et al. (eds), Ireland's new religious movements. Cambridge Scholars, 2011</ref>
|-
|-
| align="center" | [[Oriente Médio]]
| align="center" | [[मध्य पूर्व]]
| '''{{flagicon|Israel}} [[इज़रायल]]'''
| '''{{flagicon|Israel}} [[इज़रायल]]'''
| align="right" | 6.426.679
| align="right" | 6.426.679
पंक्ति 592: पंक्ति 592:
| align="right" | 6.426
| align="right" | 6.426
|-
|-
| align="center" | [[Europa Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी यूरोप]]
| '''{{flagicon|Italy}} [[इटली]]'''
| '''{{flagicon|Italy}} [[इटली]]'''
| align="right" | 58.147.733
| align="right" | 58.147.733
पंक्ति 598: पंक्ति 598:
| align="right" | 116.295
| align="right" | 116.295
|-
|-
| align="center" | [[Caribe]]
| align="center" | [[कॅरीबियाई]]
| '''{{flagicon|Jamaica}} [[जमैका]]'''
| '''{{flagicon|Jamaica}} [[जमैका]]'''
| align="right" | 2.780.132
| align="right" | 2.780.132
पंक्ति 604: पंक्ति 604:
| align="right" | 8.340
| align="right" | 8.340
|-
|-
| align="center" | [[Ásia Oriental]]
| align="center" | [[पूर्वी एशिया]]
| '''{{flagicon|Japan}} [[जापान]]'''
| '''{{flagicon|Japan}} [[जापान]]'''
| align="right" | 127.433.494
| align="right" | 127.433.494
पंक्ति 616: पंक्ति 616:
| align="right" | 84.067
| align="right" | 84.067
|-
|-
| align="center" | [[Ásia Oriental]]
| align="center" | [[पूर्वी एशिया]]
| '''{{flagicon|North Korea}} [[उत्तर कोरिया]]'''
| '''{{flagicon|North Korea}} [[उत्तर कोरिया]]'''
| align="right" | 23.301.725
| align="right" | 23.301.725
पंक्ति 622: पंक्ति 622:
| align="right" | 10.000<ref>[http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2007/90140.htm state.gov]</ref> - 15.029.613
| align="right" | 10.000<ref>[http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2007/90140.htm state.gov]</ref> - 15.029.613
|-
|-
| align="center" | [[Ásia Oriental]]
| align="center" | [[पूर्वी एशिया]]
| '''{{flagicon|South Korea}} [[दक्षिण कोरिया]]'''
| '''{{flagicon|South Korea}} [[दक्षिण कोरिया]]'''
| align="right" | 49.044.790
| align="right" | 49.044.790
पंक्ति 628: पंक्ति 628:
| align="right" | 11.427.436 - 18.572.500
| align="right" | 11.427.436 - 18.572.500
|-
|-
| align="center" | [[Ásia Central]]
| align="center" | [[मध्य एशिया]]
| '''{{पताका|किर्घिस्तान}}'''
| '''{{पताका|किर्घिस्तान}}'''
| align="right" | 5.284.149
| align="right" | 5.284.149
पंक्ति 634: पंक्ति 634:
| align="right" | 18.495
| align="right" | 18.495
|-
|-
| align="center" | [[Oriente Médio]]
| align="center" | [[मध्य पूर्व]]
| '''{{पताका|कुवैत}}'''
| '''{{पताका|कुवैत}}'''
| align="right" | 2.505.559
| align="right" | 2.505.559
पंक्ति 640: पंक्ति 640:
| align="right" | 100.222
| align="right" | 100.222
|-
|-
| align="center" | [[Sudeste Asiático]]
| align="center" | [[दक्षिण पूर्व एशिया]]
| '''{{पताका|लाओस}}'''
| '''{{पताका|लाओस}}'''
| align="right" | 6.521.998
| align="right" | 6.521.998
पंक्ति 646: पंक्ति 646:
| align="right" | 4.369.739 - 6.391.558
| align="right" | 4.369.739 - 6.391.558
|-
|-
| align="center" | [[Europa Oriental]]
| align="center" | [[पूर्वी यूरोप]]
| '''{{flagicon|Latvia}} [[लाट्विया]]'''
| '''{{flagicon|Latvia}} [[लाट्विया]]'''
| align="right" | 2.259.810
| align="right" | 2.259.810
पंक्ति 652: पंक्ति 652:
| align="right" | 90
| align="right" | 90
|-
|-
| align="center" | [[Oriente Médio]]
| align="center" | [[मध्य पूर्व]]
| '''{{flagicon|Lebanon}} [[लेबनान]]'''
| '''{{flagicon|Lebanon}} [[लेबनान]]'''
| align="right" | 3.925.502
| align="right" | 3.925.502
पंक्ति 658: पंक्ति 658:
| align="right" | 3.926
| align="right" | 3.926
|-
|-
| align="center" | [[África Austral]]
| align="center" | [[दक्षिणी अफ्रीका]]
| '''{{पताका|लेसोथो}}'''
| '''{{पताका|लेसोथो}}'''
| align="right" | 2.125.262
| align="right" | 2.125.262
पंक्ति 664: पंक्ति 664:
| align="right" | 2.125
| align="right" | 2.125
|-
|-
| align="center" | [[África Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी अफ्रीका]]
| '''{{flagicon|Liberia}} [[लाइबेरिया]]'''
| '''{{flagicon|Liberia}} [[लाइबेरिया]]'''
| align="right" | 3.195,931
| align="right" | 3.195,931
पंक्ति 670: पंक्ति 670:
| align="right" | 3.196
| align="right" | 3.196
|-
|-
| align="center" | [[Norte da África]]
| align="center" | [[उत्तर अफ्रीका]]
| '''{{पताका|लीबिया}}'''
| '''{{पताका|लीबिया}}'''
| align="right" | 6.036.914
| align="right" | 6.036.914
| align="center" | 0,3% <ref>[http://www.religiousintelligence.co.uk/country/?CountryID=140 religiousintelligence.co.uk], [http://religiousfreedom.lib.virginia.edu/nationprofiles/Libya/rbodies.html http://religiousfreedom.lib.virginia.edu], [http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2006/71427.htm state.gov]</ref>
| align="center" | 0,3%<ref>[http://www.religiousintelligence.co.uk/country/?CountryID=140 religiousintelligence.co.uk], [http://religiousfreedom.lib.virginia.edu/nationprofiles/Libya/rbodies.html http://religiousfreedom.lib.virginia.edu], [http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2006/71427.htm state.gov]</ref>
| align="right" | 18.120
| align="right" | 18.120
|-
|-
| align="center" | [[Europa Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी यूरोप]]
| '''{{flagicon|Liechtenstein}} [[लीष्टनस्टाइन]]'''
| '''{{flagicon|Liechtenstein}} [[लीष्टनस्टाइन]]'''
| align="right" | 34.247
| align="right" | 34.247
पंक्ति 682: पंक्ति 682:
| align="right" | 75
| align="right" | 75
|-
|-
| align="center" | [[Ásia Oriental]]
| align="center" | [[पूर्वी एशिया]]
| '''{{flagicon|Macau}} [[मकाउ]]'''
| '''{{flagicon|Macau}} [[मकाउ]]'''
| align="right" | 456.989
| align="right" | 456.989
पंक्ति 688: पंक्ति 688:
| align="right" | 77.688 - 228.495 - 388.441
| align="right" | 77.688 - 228.495 - 388.441
|-
|-
| align="center" | [[África Oriental]]
| align="center" | [[पूर्वी एशिया]]
| '''{{पताका|माडागास्कार}}'''
| '''{{पताका|माडागास्कार}}'''
| align="right" | 19.448.815
| align="right" | 19.448.815
पंक्ति 694: पंक्ति 694:
| align="right" | 19.449
| align="right" | 19.449
|-
|-
| align="center" | [[Sudeste Asiático]]
| align="center" | [[दक्षिण पूर्व एशिया]]
| '''{{flagicon|Malaysia}} [[मलेशिया]]'''
| '''{{flagicon|Malaysia}} [[मलेशिया]]'''
| align="right" | 24.821.286
| align="right" | 24.821.286
पंक्ति 700: पंक्ति 700:
| align="right" | 5.460.683
| align="right" | 5.460.683
|-
|-
| align="center" | [[Sul da Ásia]]
| align="center" | [[दक्षिण एशिया]]
| '''{{flagicon|Maldives}} [[मालदीव]]'''
| '''{{flagicon|Maldives}} [[मालदीव]]'''
| align="right" | 369.031
| align="right" | 369.031
पंक्ति 706: पंक्ति 706:
| align="right" | 1.661
| align="right" | 1.661
|-
|-
| align="center" | [[África Oriental]]
| align="center" | [[पूर्वी अफ्रीका]]
| '''{{पताका|मॉरिशस}}'''
| '''{{पताका|मॉरिशस}}'''
| align="right" | 1.250.882
| align="right" | 1.250.882
पंक्ति 712: पंक्ति 712:
| align="right" | 31.272
| align="right" | 31.272
|-
|-
| align="center" | [[América do Norte]]
| align="center" | [[उत्तर अमेरिका]]
| '''{{flagicon|Mexico}} [[मेक्सिको]]'''
| '''{{flagicon|Mexico}} [[मेक्सिको]]'''
| align="right" | 108.700.891
| align="right" | 108.700.891
पंक्ति 718: पंक्ति 718:
| align="right" | 108.701
| align="right" | 108.701
|-
|-
| align="center" | [[Ásia Central]]
| align="center" | [[मध्य एशिया]]
| '''{{flagicon|Mongolia}} [[मंगोलिया]]'''
| '''{{flagicon|Mongolia}} [[मंगोलिया]]'''
| align="right" | 2.951.786
| align="right" | 2.951.786
पंक्ति 724: पंक्ति 724:
| align="right" | 1.475.893 - 2.774.679
| align="right" | 1.475.893 - 2.774.679
|-
|-
| align="center" | [[África Austral]]
| align="center" | [[दक्षिणी अफ्रीका]]
| '''{{पताका|नामीबिया}}'''
| '''{{पताका|नामीबिया}}'''
| align="right" | 2.055.080
| align="right" | 2.055.080
पंक्ति 730: पंक्ति 730:
| align="right" | 2.055
| align="right" | 2.055
|-
|-
| align="center" | [[Sul da Ásia]]
| align="center" | [[बाल्कन]]
| '''{{flagicon|Nepal}} [[नेपाल]]'''
| '''{{flagicon|Nepal}} [[नेपाल]]'''
| align="right" | 28.901.790
| align="right" | 28.901.790
पंक्ति 736: पंक्ति 736:
| align="right" | 3.179.197 - 6.159.510
| align="right" | 3.179.197 - 6.159.510
|-
|-
| align="center" | [[Europa Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी यूरोप]]
| '''{{flagicon|Netherlands}} [[नीदरलैंड]]'''
| '''{{flagicon|Netherlands}} [[नीदरलैंड]]'''
| align="right" | 16.570.613
| align="right" | 16.570.613
पंक्ति 742: पंक्ति 742:
| align="right" | 17.399 - 165.706
| align="right" | 17.399 - 165.706
|-
|-
| align="center" | [[Caribe]]
| align="center" | [[कॅरीबियाई]]
| '''{{पताका|नीदरलैंड एण्टिल्स}}'''
| '''{{पताका|नीदरलैंड एण्टिल्स}}'''
| align="right" | 223.652
| align="right" | 223.652
पंक्ति 748: पंक्ति 748:
| align="right" | 1.566
| align="right" | 1.566
|-
|-
| align="center" | [[Oceania]]
| align="center" | [[ओशिअनिया]]
| '''{{flagicon|New Caledonia}} [[न्यू कैलेडोनिया]]'''
| '''{{flagicon|New Caledonia}} [[न्यू कैलेडोनिया]]'''
| align="right" | 221.943
| align="right" | 221.943
पंक्ति 754: पंक्ति 754:
| align="right" | 6.657
| align="right" | 6.657
|-
|-
| align="center" | [[Oceania]]
| align="center" | [[ओशिअनिया]]
| '''{{flagicon|New Zealand}} [[न्यूज़ीलैंड]]'''
| '''{{flagicon|New Zealand}} [[न्यूज़ीलैंड]]'''
| align="right" | 4.115.771
| align="right" | 4.115.771
पंक्ति 760: पंक्ति 760:
| align="right" | 49.389
| align="right" | 49.389
|-
|-
| align="center" | [[América Central]]
| align="center" | [[मध्य अमेरिका]]
| '''{{flagicon|Nicaragua}} [[निकारागुआ]]'''
| '''{{flagicon|Nicaragua}} [[निकारागुआ]]'''
| align="right" | 5.675.356
| align="right" | 5.675.356
पंक्ति 766: पंक्ति 766:
| align="right" | 5.675
| align="right" | 5.675
|-
|-
| align="center" | [[Europa Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी यूरोप]]
| '''{{flagicon|Norway}} [[नॉर्वे]]'''
| '''{{flagicon|Norway}} [[नॉर्वे]]'''
| align="right" | 4.627.926
| align="right" | 4.627.926
पंक्ति 772: पंक्ति 772:
| align="right" | 19.437
| align="right" | 19.437
|-
|-
| align="center" | [[Oriente Médio]]
| align="center" | [[मध्य पूर्व]]
| '''{{पताका|ओमान}}'''
| '''{{पताका|ओमान}}'''
| align="right" | 3.204.897
| align="right" | 3.204.897
पंक्ति 778: पंक्ति 778:
| align="right" | 32.049
| align="right" | 32.049
|-
|-
| align="center" | [[Sul da Ásia]]
| align="center" | [[दक्षिण एशिया]]
| '''{{flagicon|Pakistan}} [[पाकिस्तान]]'''
| '''{{flagicon|Pakistan}} [[पाकिस्तान]]'''
| align="right" | 164.741.924
| align="right" | 164.741.924
पंक्ति 784: पंक्ति 784:
| align="right" | 164.742
| align="right" | 164.742
|-
|-
| align="center" | [[América Central]]
| align="center" | [[मध्य अमेरिका]]
| '''{{flagicon|Panama}} [[पनामा]]'''
| '''{{flagicon|Panama}} [[पनामा]]'''
| align="right" | 3.242.173
| align="right" | 3.242.173
पंक्ति 790: पंक्ति 790:
| align="right" | 68.086
| align="right" | 68.086
|-
|-
| align="center" | [[Oceania]]
| align="center" | [[ओशिअनिया]]
| '''{{flagicon|Papua New Guinea}} [[पापुआ न्यू गीनिया]]'''
| '''{{flagicon|Papua New Guinea}} [[पापुआ न्यू गीनिया]]'''
| align="right" | 5.795.887
| align="right" | 5.795.887
पंक्ति 796: पंक्ति 796:
| align="right" | 17.388
| align="right" | 17.388
|-
|-
| align="center" | [[América do Sul]]
| align="center" | [[दक्षिण अमेरिका]]
| '''{{पताका|पॅरेगुवे}}'''
| '''{{पताका|पॅरेगुवे}}'''
| align="right" | 6,669,086
| align="right" | 6,669,086
पंक्ति 802: पंक्ति 802:
| align="right" | 33,345
| align="right" | 33,345
|-
|-
| align="center" | [[América do Sul]]
| align="center" | [[दक्षिण अमेरिका]]
| '''{{flagicon|Peru}} [[पेरु]]'''
| '''{{flagicon|Peru}} [[पेरु]]'''
| align="right" | 28,674,757
| align="right" | 28,674,757
पंक्ति 808: पंक्ति 808:
| align="right" | 88,892
| align="right" | 88,892
|-
|-
| align="center" | [[Sudeste Asiático]]
| align="center" | [[दक्षिण पूर्व एशिया]]
| '''{{flagicon|Philippines}} [[फिलीपींस]]'''
| '''{{flagicon|Philippines}} [[फिलीपींस]]'''
| align="right" | 91.077.287
| align="right" | 91.077.287
पंक्ति 814: पंक्ति 814:
| align="right" | 2.759.490
| align="right" | 2.759.490
|-
|-
| align="center" | [[Europa Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी यूरोप]]
| '''{{flagicon|Portugal}} [[पुर्तगाल]]'''
| '''{{flagicon|Portugal}} [[पुर्तगाल]]'''
| align="right" | 10.642.836
| align="right" | 10.642.836
पंक्ति 820: पंक्ति 820:
| align="right" | 20.000
| align="right" | 20.000
|-
|-
| align="center" | [[Europa Central]]
| align="center" | [[मध्य यूरोप]]
| '''{{flagicon|Poland}} [[पोलैंड]]'''
| '''{{flagicon|Poland}} [[पोलैंड]]'''
| align="right" | 38.518.241
| align="right" | 38.518.241
पंक्ति 826: पंक्ति 826:
| align="right" | 38.518
| align="right" | 38.518
|-
|-
| align="center" | [[Caribe]]
| align="center" | [[कॅरीबियाई]]
| '''{{पताका|प्युर्तो रिको}}'''
| '''{{पताका|प्युर्तो रिको}}'''
| align="right" | 3.944.259
| align="right" | 3.944.259
पंक्ति 832: पंक्ति 832:
| align="right" | 1.183
| align="right" | 1.183
|-
|-
| align="center" | [[Oriente Médio]]
| align="center" | [[मध्य पूर्व]]
| '''{{flagicon|Qatar}} [[कतर]]'''
| '''{{flagicon|Qatar}} [[कतर]]'''
| align="right" | 907.229
| align="right" | 907.229
पंक्ति 838: पंक्ति 838:
| align="right" | 45.361
| align="right" | 45.361
|-
|-
| align="center" | [[África Oriental]]
| align="center" | [[पूर्वी अफ्रीका]]
| '''{{flagicon|France}} [[फ्रान्स]]'''
| '''{{flagicon|France}} [[फ्रान्स]]'''
| align="right" | 784.000
| align="right" | 784.000
पंक्ति 844: पंक्ति 844:
| align="right" | 7.840
| align="right" | 7.840
|-
|-
| align="center" | [[Europa Oriental]]
| align="center" | [[पूर्वी यूरोप]]
| '''{{flagicon|Romania}} [[रोमानिया]]'''
| '''{{flagicon|Romania}} [[रोमानिया]]'''
| align="right" | 22.276.056
| align="right" | 22.276.056
पंक्ति 850: पंक्ति 850:
| align="right" | 2.228
| align="right" | 2.228
|-
|-
| align="center" | [[Europa Oriental]]
| align="center" | [[पूर्वी यूरोप]]
| '''{{flagicon|Russia}} [[रूस]]'''
| '''{{flagicon|Russia}} [[रूस]]'''
| align="right" | 141.377.752
| align="right" | 141.377.752
पंक्ति 856: पंक्ति 856:
| align="right" | 1.060.333 - 1.555.155 - 2.049.977
| align="right" | 1.060.333 - 1.555.155 - 2.049.977
|-
|-
| align="center" | [[Oriente Médio]]
| align="center" | [[मध्य पूर्व]]
| '''{{flagicon|Saudi Arabia}} [[सऊदी अरब]]'''
| '''{{flagicon|Saudi Arabia}} [[सऊदी अरब]]'''
| align="right" | 27.601.038
| align="right" | 27.601.038
पंक्ति 862: पंक्ति 862:
| align="right" | 414.016
| align="right" | 414.016
|-
|-
| align="center" | [[África Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी अफ्रीका]]
| '''{{पताका|सेनेगल}} [[सेनेगल]]'''
| '''{{पताका|सेनेगल}} [[सेनेगल]]'''
| align="right" | 12.521.851
| align="right" | 12.521.851
पंक्ति 874: पंक्ति 874:
| align="right" | 1.015
| align="right" | 1.015
|-
|-
| align="center" | [[África Oriental]]
| align="center" | [[पूर्वी अफ्रीका]]
| '''{{पताका|सेशाइल्स}}'''
| '''{{पताका|सेशाइल्स}}'''
| align="right" | 81.895
| align="right" | 81.895
पंक्ति 880: पंक्ति 880:
| align="right" | 819
| align="right" | 819
|-
|-
| align="center" | [[Sudeste Asiático]]
| align="center" | [[दक्षिण पूर्व एशिया]]
| '''{{flagicon|Singapore}} [[सिंगापुर]]'''
| '''{{flagicon|Singapore}} [[सिंगापुर]]'''
| align="right" | 4.553.009
| align="right" | 4.553.009
पंक्ति 886: पंक्ति 886:
| align="right" | 1.935.029 - 2.322.035 - 2.781.888
| align="right" | 1.935.029 - 2.322.035 - 2.781.888
|-
|-
| align="center" | [[Europa Central]]
| align="center" | [[मध्य यूरोप]]
| '''{{flagicon|Slovakia}} [[स्लोवाकिया]]'''
| '''{{flagicon|Slovakia}} [[स्लोवाकिया]]'''
| align="right" | 5.447.502
| align="right" | 5.447.502
पंक्ति 892: पंक्ति 892:
| align="right" | 5.447
| align="right" | 5.447
|-
|-
| align="center" | [[Europa Central]]
| align="center" | [[मध्य यूरोप]]
| '''{{flagicon|Slovenia}} [[स्लोवेनिया]]'''
| '''{{flagicon|Slovenia}} [[स्लोवेनिया]]'''
| align="right" | 2.009.245
| align="right" | 2.009.245
पंक्ति 898: पंक्ति 898:
| align="right" | 1.500
| align="right" | 1.500
|-
|-
| align="center" | [[Europa Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी यूरोप]]
| '''{{flagicon|Spain}} [[स्पेन]]'''
| '''{{flagicon|Spain}} [[स्पेन]]'''
| align="right" | 40.448.191
| align="right" | 40.448.191
पंक्ति 904: पंक्ति 904:
| align="right" | 10.112 - 200.000 - 300.000<ref>[http://www.20minutos.es/noticia/232754/1/ El 7% de los fieles profesan una fe que no es la católica]</ref>
| align="right" | 10.112 - 200.000 - 300.000<ref>[http://www.20minutos.es/noticia/232754/1/ El 7% de los fieles profesan una fe que no es la católica]</ref>
|-
|-
| align="center" | [[África Austral]]
| align="center" | [[दक्षिणी अफ्रीका]]
| '''{{flagicon|South Africa}} [[दक्षिण अफ्रीका]]'''
| '''{{flagicon|South Africa}} [[दक्षिण अफ्रीका]]'''
| align="right" | 43.997.828
| align="right" | 43.997.828
पंक्ति 910: पंक्ति 910:
| align="right" | 43.998
| align="right" | 43.998
|-
|-
| align="center" | [[Sul da Ásia]]
| align="center" | [[बाल्कन]]
| '''{{flagicon|Sri Lanka}} [[श्रीलंका]]'''
| '''{{flagicon|Sri Lanka}} [[श्रीलंका]]'''
| align="right" | 20.926.315
| align="right" | 20.926.315
पंक्ति 916: पंक्ति 916:
| align="right" | 14.648.421
| align="right" | 14.648.421
|-
|-
| align="center" | América do Sul
| align="center" | [[दक्षिण अमेरिका]]
| '''{{पताका|सूरीनाम}}'''
| '''{{पताका|सूरीनाम}}'''
| align="right" | 470.784
| align="right" | 470.784
पंक्ति 922: पंक्ति 922:
| align="right" | 4.708
| align="right" | 4.708
|-
|-
| align="center" | [[Europa Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी यूरोप]]
| '''{{flagicon|Sweden}} [[स्वीडन]]'''
| '''{{flagicon|Sweden}} [[स्वीडन]]'''
| align="right" | 9.031.088
| align="right" | 9.031.088
पंक्ति 928: पंक्ति 928:
| align="right" | 18.062
| align="right" | 18.062
|-
|-
| align="center" | [[Europa Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी यूरोप]]
| '''{{flagicon|Switzerland}} [[स्विट्ज़रलैंड]]'''
| '''{{flagicon|Switzerland}} [[स्विट्ज़रलैंड]]'''
| align="right" | 7.554.661
| align="right" | 7.554.661
पंक्ति 934: पंक्ति 934:
| align="right" | 21.909
| align="right" | 21.909
|-
|-
| align="center" | [[Ásia Oriental]]
| align="center" | [[पूर्वी एशिया]]
| '''{{flagicon|Taiwan}} [[ताईवान]]'''
| '''{{flagicon|Taiwan}} [[ताईवान]]'''
| align="right" | 22.858.872
| align="right" | 22.858.872
पंक्ति 940: पंक्ति 940:
| align="right" | 8.000.605 - 17.144.154 - 21.530.358
| align="right" | 8.000.605 - 17.144.154 - 21.530.358
|-
|-
| align="center" | [[Ásia Central]]
| align="center" | [[मध्य एशिया]]
| '''{{flagicon|Tajikistan}} [[ताजिकिस्तान]]'''
| '''{{flagicon|Tajikistan}} [[ताजिकिस्तान]]'''
| align="right" | 7.076.598
| align="right" | 7.076.598
पंक्ति 946: पंक्ति 946:
| align="right" | 7.076
| align="right" | 7.076
|-
|-
| align="center" | [[África Oriental]]
| align="center" | [[पूर्वी अफ्रीका]]
| '''{{flagicon|Tanzania}} [[तंजानिया]]'''
| '''{{flagicon|Tanzania}} [[तंजानिया]]'''
| align="right" | 39.384.223
| align="right" | 39.384.223
पंक्ति 952: पंक्ति 952:
| align="right" | 39.384
| align="right" | 39.384
|-
|-
| align="center" | [[Sudeste Asiático]]
| align="center" | [[दक्षिण पूर्व एशिया]]
| '''{{flagicon|Thailand}} [[थाईलैंड]]'''
| '''{{flagicon|Thailand}} [[थाईलैंड]]'''
| align="right" | 65.068.149
| align="right" | 65.068.149
पंक्ति 958: पंक्ति 958:
| align="right" | 61.814.742
| align="right" | 61.814.742
|-
|-
| align="center" | [[Caribe]]
| align="center" | [[कॅरीबियाई]]
| '''{{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[त्रिनिदाद एवं टोबेगो]]'''
| '''{{flagicon|Trinidad and Tobago}} [[त्रिनिदाद एवं टोबेगो]]'''
| align="right" | 1.056.608
| align="right" | 1.056.608
पंक्ति 964: पंक्ति 964:
| align="right" | 7.396
| align="right" | 7.396
|-
|-
| align="center" | [[Oriente Médio]]
| align="center" | [[मध्य पूर्व]]
| '''{{flagicon|Turkey}} [[तुर्की]]'''
| '''{{flagicon|Turkey}} [[तुर्की]]'''
| align="right" | 71.158.647
| align="right" | 71.158.647
पंक्ति 970: पंक्ति 970:
| align="right" | 71.159
| align="right" | 71.159
|-
|-
| align="center" | [[Ásia Central]]
| align="center" | [[मध्य एशिया]]
| '''{{पताका|तुर्कमेनिस्तान}}'''
| '''{{पताका|तुर्कमेनिस्तान}}'''
| align="right" | 5.097.028
| align="right" | 5.097.028
पंक्ति 976: पंक्ति 976:
| align="right" | 50.970
| align="right" | 50.970
|-
|-
| align="center" | [[Europa Oriental]]
| align="center" | [[पूर्वी यूरोप]]
| '''{{flagicon|Ukraine}} [[युक्रेन]]'''
| '''{{flagicon|Ukraine}} [[युक्रेन]]'''
| align="right" | 46.299.862
| align="right" | 46.299.862
पंक्ति 982: पंक्ति 982:
| align="right" | 46.300
| align="right" | 46.300
|-
|-
| align="center" | [[Oriente Médio]]
| align="center" | [[मध्य पूर्व]]
| '''{{flagicon|United Arab Emirates}} [[संयुक्त अरब अमीरात]]'''
| '''{{flagicon|United Arab Emirates}} [[संयुक्त अरब अमीरात]]'''
| align="right" | 4.444.011
| align="right" | 4.444.011
पंक्ति 988: पंक्ति 988:
| align="right" | 222.201
| align="right" | 222.201
|-
|-
| align="center" | [[Europa Ocidental]]
| align="center" | [[पश्चिमी यूरोप]]
| '''{{flagicon|United Kingdom}} [[संयुक्त राजशाही]]'''
| '''{{flagicon|United Kingdom}} [[संयुक्त राजशाही]]'''
| align="right" | 60.776.238
| align="right" | 60.776.238
पंक्ति 994: पंक्ति 994:
| align="right" | 152.000<ref name=UKNSO />
| align="right" | 152.000<ref name=UKNSO />
|-
|-
| align="center" | [[América do Norte]]
| align="center" | [[उत्तर अमेरिका]]
| '''{{flagicon|United States}} [[संयुक्त राज्य]] [[अमेरिका]]'''
| '''{{flagicon|United States}} [[संयुक्त राज्य]] [[अमेरिका]]'''
| align="right" | 301.139.947
| align="right" | 301.139.947
पंक्ति 1,000: पंक्ति 1,000:
| align="right" | 1.505.700 - 6.022.799
| align="right" | 1.505.700 - 6.022.799
|-
|-
| align="center" | [[América do Sul]]
| align="center" | [[दक्षिण अमेरिका]]
| '''{{flagicon|Uruguay}} [[उरुग्वे]]'''
| '''{{flagicon|Uruguay}} [[उरुग्वे]]'''
| align="right" | 3.460.607
| align="right" | 3.460.607
पंक्ति 1,006: पंक्ति 1,006:
| align="right" | 3.461
| align="right" | 3.461
|-
|-
| align="center" | [[Ásia Central]]
| align="center" | [[मध्य एशिया]]
| '''{{flagicon|Uzbekistan}} [[उज्बेकिस्तान]]'''
| '''{{flagicon|Uzbekistan}} [[उज्बेकिस्तान]]'''
| align="right" | 27.780.059
| align="right" | 27.780.059
पंक्ति 1,012: पंक्ति 1,012:
| align="right" | 55.560
| align="right" | 55.560
|-
|-
| align="center" | [[Oceania]]
| align="center" | [[ओशिअनिया]]
| '''{{flagicon|Vanuatu}} [[वनुआटु]]'''
| '''{{flagicon|Vanuatu}} [[वनुआटु]]'''
| align="right" | 211.971
| align="right" | 211.971
पंक्ति 1,018: पंक्ति 1,018:
| align="right" | 2.120
| align="right" | 2.120
|-
|-
| align="center" | [[América do Sul]]
| align="center" | [[दक्षिण अमेरिका]]
| '''{{flagicon|Venezuela}} [[वेनेजुएला]]'''
| '''{{flagicon|Venezuela}} [[वेनेजुएला]]'''
| align="right" | 26.023.528
| align="right" | 26.023.528
पंक्ति 1,024: पंक्ति 1,024:
| align="right" | 52.047
| align="right" | 52.047
|-
|-
| align="center" | [[Sudeste Asiático]]
| align="center" | [[दक्षिण पूर्व एशिया]]
| '''{{flagicon|Vietnam}} [[वियतनाम]]'''
| '''{{flagicon|Vietnam}} [[वियतनाम]]'''
| align="right" | 85.262.356
| align="right" | 85.262.356
पंक्ति 1,030: पंक्ति 1,030:
| align="right" | 13.641.977 - >42.631.178 - 72.473.003
| align="right" | 13.641.977 - >42.631.178 - 72.473.003
|-
|-
| align="center" | [[África Austral]]
| align="center" | [[दक्षिणी अफ्रीका]]
| '''{{flagicon|Zimbabwe}} [[ज़िम्बाब्वे]]'''
| '''{{flagicon|Zimbabwe}} [[ज़िम्बाब्वे]]'''
| align="right" | 12.311.143
| align="right" | 12.311.143

16:27, 12 फ़रवरी 2017 का अवतरण

विश्व में बौद्ध अनुयायि
कुल जनसंख्या
1.6 अरब – 1.8 अरब (2010)[1]
विश्व जनसंख्या में 23% – 25%
विशेष निवासक्षेत्र
दक्षिण एशिया, पूर्व एशिया, दक्षिण पूर्व एशिया में बहुसंख्यक, ऑस्ट्रेलिया और रूस के कुछ क्षेत्रों में, अल्पसंख्यक दुनिया भर में
भाषाएँ
व्यापक रूप से चीनी, अंग्रेजी और अपनी प्रादेशिक भाषाएँ
धर्म
धम्मचक्र

विश्व में बौद्ध धर्म को १.६ अरब से १.८ अरब लोक माननेवाले है। दुनिया की कुल जनसंख्या का २३% से २५% प्रतिनिधित्व बौद्ध करते है। बौद्ध धर्म एक धर्म और दर्शन है। संसार में ईसाई धर्म धर्म के बाद सबसे अधिक बौद्ध धर्म के ही अनुयायि पाये जाते। हालांकि कुछ सर्वेक्षणों के अनुसार बौद्ध धर्म आबादी ४८.८ करोड़ से ५३.५ करोड़ (विश्व की जनसंख्या का ९% से १०%) भी बताई जाती है।[2]

विश्व के सभी महाद्विपों में बौद्ध धर्म के अनुयायि रहते है। बौद्ध धर्म दुनिया का पहला विश्व धर्म है, जो अपने जन्मस्थान से निकलकर विश्व में दूर दूर तक फैला। आज दुनिया में बौद्ध धर्म की आबादी हिन्दू धर्म से अधिक और इस्लाम धर्म के बराबर या इस्लाम धर्म से भी अधिक है।

भारत में बौद्ध धर्म अल्पसंख्यक है, जबकि भारत में इस महान विश्व धर्म का उदय हुआ था। परंतु एशिया में बौद्ध धर्म प्रमुख धर्म बना रहा। २०१० में १.०७ अरब से १.२२ अरब जनसंख्या के साथ चीन बौद्धों की सबसे बड़ी आबादी वाला देश है, चीन की कुल आबादी में ८०% से ९१% बौद्ध अनुयायि है। ज्यादातर चीनी बौद्ध महायान सम्प्रदाय के अनुयायि है। दुनिया की ६५% से ७०% बौद्ध आबादी चीन में रहती है।

इतिहास

बौद्ध धर्म का उद्भव एवं प्रसार, चित्र के गहरे पिले रंगों वाले क्षेत्रों में बौद्ध धर्म प्रभावशाली है

संपूर्ण एशिया में आज बौद्ध धर्म प्रभावशाली है। चित्र में गहरे पीले रंगो वाले क्षेत्रों में बौद्ध धर्म बहुमत में है। इसवी पूर्व ६वी शताब्धि में उत्तर भारत में बौद्ध धर्म का जन्म हुआ। फिर यह धर्म बौद्ध भिक्खु, बौद्ध प्रचारक और बौद्ध सम्राट और राजांओ के माध्यम से विश्व में दूर तक फैक गया। सम्राट अशोक के काल बौद्ध धर्म अखंड भारत का राजधर्म था।

बौद्ध संप्रदाय

महायान

बौद्ध परंपराओं का सबसे बड़ा संप्रदाय महायान हैं। महायान व्यापक रूप से संपूर्ण पूर्वी एशिया में सर्वाधिक प्रचलित है, दुनिया की कुल बौद्ध आबादी में करीब ७०% बौद्ध आबादी महायान बौद्ध धर्म को माननेवाली है। चीन, हांगकांग, जापान, दक्षिण कोरिया, उत्तर कोरिया, ताइवान, मकाउ और वियतनाम में महायान बौद्ध धर्म बहुसंख्यक रूप में है।

थेरवाद

बौद्ध धर्म का दूसरा सबसे बड़ा संप्रदाय थेरवाद है, और यह संप्रदाय ज्यादातर दक्षिण पूर्व एशिया रहता है। थेरवाद बौद्ध धर्म कंबोडिया, लाओस, म्यांमार, थाईलैंड, क्रिसमस द्वीप और सिंगापुर, श्रीलंका में बहुसंख्यक तथा मलेशिया, ब्रुनेई, तिमोर, इंडोनेशिया, फिलीपींस में भी बडी संख्या में है।

वज्रयान

वज्रयान तीसरा और छोटा संप्रदाय है, ज्यादातर वज्रयानी बौद्ध तिब्बत, भूटान, हिमालय क्षेत्र, मंगोलिया और रूस के कुछ हिस्सों में बहुसंख्यक के रूप में रहता है, और यह संप्रदाय दुनिया भर में प्रसारित किया गया है।

नवयान

नवयान भारत में मुख्य बौद्ध सम्प्रदाय है, इसे भीमयान या नवबौद्ध भी कहां जाता है। दलित बौद्ध आंदोलन से इसकी शुरूवात हुई है। २०वी सदीं में नवयान बौद्ध सम्प्रदाय का उदय हुआ था और जिसका निर्माण हिंदू दलितों बराबरी एवं समानता का अधिकार दिलाना था, यह उद्देश सफल भी हुआ। भारतीय राज्यों में से महाराष्ट्र में सबसे अधिक बौद्ध जनसंख्या है।


  • पूर्वी बौद्ध धर्म (महायान) के १५० करोड़ अनुयायि है।
  • दक्षिणी बौद्ध धर्म (थेरवाद) – २३.१ करोड़ अनुयायि है।[3]
  • उत्तरी बौद्ध धर्म (वज्रयान) के ५ करोड़ अनुयायि है।
  • भारतीय बौद्ध धर्म (नवयान) के ५ करोड़ से ७ करोड़ अनुयायि है।
  • करोड़ो अतिरिक्त बौद्ध एशिया के बाहर पाए जाते हैं।

अधिकतम बौद्ध जनसंख्या वाले देश

संपूर्ण विश्व में लगभग १.८ अरब (१८० करोड़) बौद्ध हैं। इनमें से लगभग ७०% से ७५% महायानी बौद्ध और शेष २५% से ३०% थेरावादी, नवयानी (भारतीय) और वज्रयानी बौद्ध है। महायान और थेरवाद (हीनयान), नवयान, वज्रयान के अतिरिक्त बौद्ध धर्म में इनके अन्य कई उपसंप्रदाय या उपवर्ग भी हैं परन्तु इन का प्रभाव बहुत कम है। सबसे अधिक बौद्ध पूर्वी एशिया और दक्षिण पूर्व एशिया के सभी देशों बहूसंख्यक के रूप में रहते हैं। दक्षिण एशिया के दो या तीन देशों में भी बौद्ध धर्म बहुसंख्यक है। एशिया महाद्विप की लगभग आधी से ज्यादा आबादी पर बौद्ध धर्म का गहरा प्रभाव है। महाअमेरिका, ऑस्ट्रेलिया, अफ़्रीका और यूरोप जैसे महाद्विपों में भी करोडों बौद्धों के समुदाय रहते हैं। विश्व में लगभग १८ से अधिक देश ऐसे हैं जहां बौद्ध बहुसंख्यक या बहुमत में हैं। विश्व में कई देश ऐसे भी हैं जहां की बौद्ध जनसंख्या के बारे में कोई विश्वसनीय जानकारी उपलब्ध नहीं है।

अधिकतम बौद्ध जनसंख्या वाले देश (2010-11)
देश बौद्ध जनसंख्या बौद्ध प्रतिशत
 चीन 1,22,50,87,000 91%
 जापान 12,33,45,000 96%
 वियतनाम 7,45,78,000 85%
 भारत 6,79,87,899 06%
 थाईलैंड 6,46,87,000 95% [4]
 म्यान्मार 4,99,92,000 90%
 दक्षिण कोरिया 2,46,56,000 54%
 ताइवान 2,21,45,000 93%[5]
 उत्तर कोरिया 1,76,56,000 72%
 श्रीलंका 1,60,45,600 75%[6][7]
 कम्बोडिया 1,48,80,000 97%
 इंडोनेशिया 80,75,400 03%
 हांगकांग 65,87,703 93%
 मलेशिया 63,47,220 22%
 नेपाल 62,28,690 22%
 लाओस 62,87,610 98%
 अमेरिका 61,49,900 02%
 सिंगापुर 37,75,666 67%
 मंगोलिया 30,55,690 98%
 फ़िलीपीन्स 28,55,700 03%
 रूस 20,96,608 02%
 बांग्लादेश 20,46,800 01%
 कनाडा 21,47,600 03%
 ब्राजील 11,45,680 01%
 फ्रांस 10,55,600 02%

बौद्ध बहुमत वाले देश

दुनिया के बौद्ध राष्ट्र और उनमें बौद्ध जनसंख्या का प्रतिशत

देश जिनमें अधिकतम बौद्ध रहते हैं[8] बौद्ध प्रतिशत
 लाओस 98 % [9]
 मंगोलिया 98 %
 कम्बोडिया 97 % [10]
 जापान 96 % [11]
 थाईलैण्ड 95 % [12]
 भूटान 94 %
 ताइवान 93 % [13][14][15]
 हांगकांग 93 %
 चीन 91 % [16]
 म्यान्मार (बर्मा) 90 % [17]
 मकाउ 90 % [18]
 तिब्बत 90 % [19]
 वियतनाम 85 % [20][21]
 श्रीलंका 75 % [22][23]
 क्रिस्मस द्वीप 75 %[24]
 उत्तर कोरिया 73 %
 सिंगापुर 67 %
तूवा (रूस के गणतंत्र) 65 %
 दक्षिण कोरिया 54 %
कालमिकिया (रूस के गणतंत्र) 40 %
 मलेशिया 22 %
 नेपाल 21 %
बुर्यातिया (रूस के गणतंत्र) 20 %
 ब्रुनेई 17 %
बहुसंख्यक बौद्ध देश

आज विश्व में 20 से अधिक देशों (गणतंत्र राज्य भी) में बौद्ध धर्म बहुसंख्यक या प्रमुख धर्म के रूप में हैं।

अधिकृत बौद्ध देश

विश्व में लाओस, कम्बोडिया, भूटान, थाईलैण्ड, म्यानमार और श्रीलंका यह छह देश "अधिकृत" 'बौद्ध देश' है, क्योंकी इन देशों के संविधानों में बौद्ध धर्म को ‘राजधर्म’ या ‘राष्ट्रधर्म’ का दर्जा प्राप्त है।

क्षेत्र के आधार पर बौद्ध

देशानुसार बौद्ध

देशों के अनुसार बौद्ध जनसंख्या
क्षेत्र देश जनसंख्या (2007) बौद्ध % कुल बौद्ध
मध्य एशिया अफ़ग़ानिस्तान अफगानिस्तान 3,18,89,923 0.2%[25] 63,780
दक्षिण अमेरिका अर्जेण्टीना अर्जेंटीना 4,03,01,927 0.1%[26] 40,302
कॅरीबियाई अरूबा अरूबा 1,00,018 1.2%[27] 1,200
ओशिअनिया ऑस्ट्रेलिया ऑस्ट्रेलिया 2,04,34,176 2.1% [28] 4,29,119
मध्य यूरोप ऑस्ट्रिया ऑस्ट्रिया 81,99,783 0.130% 10,660
मध्य पूर्व बहरीन बहरीन 7,08,573 1%[29] 7,086
दक्षिण एशिया बांग्लादेश बांग्लादेश 15,04,48,339 0.7%[30] 10,53,138
पश्चिमी यूरोप बेल्जियम बेल्जियम 103,92,226 0.29%[31] 31,177
मध्य अमेरिका बेलीज़ बेलीज़ 2,94,385 0.35%[32] 1,030
बाल्कन भूटान भूटान 23,27,849 75%[33] - 94% 17,45,888 - 21,41,622
दक्षिण अमेरिका बोलिविया बोलीविया 91,19,152 0.26%[34] 23,710
Balcãs बॉस्निया और हर्ज़ेगोविना बौसनिया एण्ड हेर्ज़ेगोविना 45,52,198 0.01% 455
दक्षिण अमेरिका ब्राज़ील ब्राज़ील 19,00,10,647 0.130%[35] 2,47,014
दक्षिण पूर्व एशिया ब्रुनेई ब्रुनेई 3,74,577 9.09%[36] 29,822
पूर्वी यूरोप बुल्गारिया बल्गारिया 73,22,858 0.015% 1,098
दक्षिण पूर्व एशिया  बर्मा (म्यान्मार) 5,54,00,000 90%[37] 4,80,19,200
दक्षिण पूर्व एशिया कम्बोडिया कम्बोडिया 1,48,05,358 96.4%[38] 1,42,72,365
उत्तर अमेरिका कनाडा कनाडा 3,33,90,141 1.0[39] 3,00,345
दक्षिण अमेरिका चिली चिली 1,62,84,741 0.04%[40][41] 6,514
पूर्वी एशिया चीनी जनवादी गणराज्य चीन 1,32,18,51,888 8%[42][43] - 21%[44][45] - +80%[46][47][48] - 91%[49] 10,57,48,151 - 27,75,88,896 - 1,05,74,81,510 - 1,20,28,85,218
दक्षिण अमेरिका कोलोंबिया कोलोंबिया 44.379.598 0,01% [50] 4.438
मध्य अमेरिका कोस्टा रीका कोस्टा रीका 4.133.884 2,34% [51] 96.733
पश्चिमी अफ्रीका  कोत द'ईवोआर 18.013.409 0,06% [52] 10.808
Balcãs क्रोएशिया क्रोएशिया 4.493.312 0,03% 1.348
कॅरीबियाई क्यूबा क्यूबा 11.394.043 0,25% [53] 28.485
मध्य पूर्व साइप्रस सायप्रस 788.457 1% 7.885
मध्य यूरोप चेक गणराज्य चेक रिपब्लिक 10.228.744 0,5% 51.144
पश्चिमी यूरोप डेनमार्क डेनमार्क 5.468.120 >0.5% [54] 20.000-25.000[54]
कॅरीबियाई डोमिनिका डोमिनिका 72.386 0,25% [55] 181
कॅरीबियाई डोमिनिकन गणराज्य डोमिनिकन गणराज्य 9.365.818 0,1% [56] 9.366
दक्षिण पूर्व एशिया  पूर्वी तिमोर 1.084.971 0,1% (aprox.) [57] 1.085
दक्षिण अमेरिका ईक्वाडोर इक्वेडोर 13.755.680 0,2% [58] 27.511
दक्षिण अमेरिका अल साल्वाडोर एल सेल्वडॉर 6.948.073 0,03% [59] 2.084
पूर्वी अफ्रीका  ईरीट्रिया 4.906.585 0,1% [60] 4.907
पूर्वी यूरोप  एस्तोनिया 1.315.912 0,4% [61] 5.264
ओशिअनिया फ़िजी फीजी 918.675 1% 9.187
पश्चिमी यूरोप फिनलैंड फिनलैंड 5.238.460 0,1% [62] 5.238
पश्चिमी यूरोप फ़्रान्स फ्राँस 63.718.187 1,2% 764.618
दक्षिण अमेरिका फ्रेंच गुयाना फ़्रान्सीसी गुयाना 203.321 4% [63] 8.132
ओशिअनिया  पॉलीनेशिया 278.963 7,5% 20.922
कॉकस जॉर्जिया जॉर्जिया 4.646.003 0.1% (aprox.)[64] 4.646
पश्चिमी यूरोप जर्मनी जर्मनी 82.400.996 1% 824.001
पश्चिमी अफ्रीका  घाना 22.931.299 0,05% [65] 11.466
Balcãs यूनान मिस्र 10.706.290 0,1% (aprox.) 10.706
मध्य अमेरिका ग्वाटेमाला ग्वाटेमाला 12.728.111 0,1% [66] 12.728
पश्चिमी अफ्रीका  गीनिया 9.947.814 0,1% (aprox.) [67] 9.948
दक्षिण अमेरिका गयाना गुयाना 769,095 0,25% [68] 1.923
मध्य अमेरिका हौण्डुरस हॉण्डूरास 7.483.763 0,1% [69] 7.484
पूर्वी एशिया  हाँग काँग 6.980.412 10,1%[70] - 92% [71] 705.022 - 6.421.980
पूर्वी यूरोप हंगरी हंगरी 9.956.108 0,05% 5.223 [72]
पश्चिमी यूरोप आइसलैण्ड आइसलैंड 301.931 0,15% [73] 453
बाल्कन भारत भारत 1.129.866.154 0,8%[74] - 3,25% [75] 12.248.969 - 37.913.134
दक्षिण पूर्व एशिया इंडोनेशिया इंडोनेशिया 234.693.997 1%[76] 2.346.940
मध्य पूर्व ईरान ईरान 72.212.000
पश्चिमी यूरोप आयरलैंड आयरलैंड 4.109.086 0,2% [77] 8.218 [78]
मध्य पूर्व इज़राइल इज़रायल 6.426.679 0,1% [79] 6.426
पश्चिमी यूरोप इटली इटली 58.147.733 0,2% [80][81][82] 116.295
कॅरीबियाई जमैका जमैका 2.780.132 0,3% [83] 8.340
पूर्वी एशिया जापान जापान 127.433.494 20% - 45%[84] - 96.7% 57.061.994 - 91.000.000 - 123.317.953
मध्य एशिया  कज़ाकिस्तान 15.284.929 0,55% [85] 84.067
पूर्वी एशिया उत्तर कोरिया उत्तर कोरिया 23.301.725 4,5% (aprox.)[86][87][88] 10.000[89] - 15.029.613
पूर्वी एशिया दक्षिण कोरिया दक्षिण कोरिया 49.044.790 22,8%[90][91][92][93][94] - 38% 11.427.436 - 18.572.500
मध्य एशिया  किर्घिस्तान 5.284.149 0,35% [95] 18.495
मध्य पूर्व  कुवैत 2.505.559 4% [96] 100.222
दक्षिण पूर्व एशिया  लाओस 6.521.998 67%[97] - 98% 4.369.739 - 6.391.558
पूर्वी यूरोप लातविया लाट्विया 2.259.810 0,004% [98] 90
मध्य पूर्व लेबनान लेबनान 3.925.502 0,1% [99] 3.926
दक्षिणी अफ्रीका  लेसोथो 2.125.262 0,1% (aprox.)[100] 2.125
पश्चिमी अफ्रीका लाइबेरिया लाइबेरिया 3.195,931 0,1% [101] 3.196
उत्तर अफ्रीका  लीबिया 6.036.914 0,3%[102] 18.120
पश्चिमी यूरोप लिख्टेंश्टाइन लीष्टनस्टाइन 34.247 0,22% [103] 75
पूर्वी एशिया मकाउ मकाउ 456.989 17%[104] - 50%[105] - 85%[106][107] 77.688 - 228.495 - 388.441
पूर्वी एशिया  माडागास्कार 19.448.815 0,1% [108] 19.449
दक्षिण पूर्व एशिया मलेशिया मलेशिया 24.821.286 22% [109] 5.460.683
दक्षिण एशिया मालदीव मालदीव 369.031 0,45% [110] 1.661
पूर्वी अफ्रीका  मॉरिशस 1.250.882 2,5% [111] 31.272
उत्तर अमेरिका मेक्सिको मेक्सिको 108.700.891 0,1% (aprox.)[112] 108.701
मध्य एशिया मंगोलिया मंगोलिया 2.951.786 50%[113] - 94%[114] 1.475.893 - 2.774.679
दक्षिणी अफ्रीका  नामीबिया 2.055.080 0,1% [115] 2.055
बाल्कन नेपाल नेपाल 28.901.790 11% [116] - 21% 3.179.197 - 6.159.510
पश्चिमी यूरोप नीदरलैंड नीदरलैंड 16.570.613 0,105%[117] - 1%[118] 17.399 - 165.706
कॅरीबियाई  नीदरलैंड एण्टिल्स 223.652 0,7% (aprox.) 1.566
ओशिअनिया न्यू कैलेडोनिया न्यू कैलेडोनिया 221.943 3% [119] 6.657
ओशिअनिया न्यूज़ीलैंड न्यूज़ीलैंड 4.115.771 1,2% [120] 49.389
मध्य अमेरिका निकारागुआ निकारागुआ 5.675.356 0,1% [121] 5.675
पश्चिमी यूरोप नॉर्वे नॉर्वे 4.627.926 0,42% [122] 19.437
मध्य पूर्व  ओमान 3.204.897 1% [123] 32.049
दक्षिण एशिया पाकिस्तान पाकिस्तान 164.741.924 0,1% [124] 164.742
मध्य अमेरिका पनामा पनामा 3.242.173 2,1% [125] 68.086
ओशिअनिया पापुआ न्यू गिनी पापुआ न्यू गीनिया 5.795.887 0,3% [126] 17.388
दक्षिण अमेरिका  पॅरेगुवे 6,669,086 0.5% [127] 33,345
दक्षिण अमेरिका पेरू पेरु 28,674,757 0.31% [128] 88,892
दक्षिण पूर्व एशिया फ़िलीपीन्स फिलीपींस 91.077.287 3% [129] 2.759.490
पश्चिमी यूरोप पुर्तगाल पुर्तगाल 10.642.836 0,18% 20.000
मध्य यूरोप पोलैंड पोलैंड 38.518.241 0,1% 38.518
कॅरीबियाई  प्युर्तो रिको 3.944.259 0,03% [130] 1.183
मध्य पूर्व क़तर कतर 907.229 5% (aprox.)[131] 45.361
पूर्वी अफ्रीका फ़्रान्स फ्रान्स 784.000 1% 7.840
पूर्वी यूरोप रोमानिया रोमानिया 22.276.056 0,01% (aprox.)[132] 2.228
पूर्वी यूरोप रूस रूस 141.377.752 0,75%[133] - 1,1% - 1,45%[134] 1.060.333 - 1.555.155 - 2.049.977
मध्य पूर्व सउदी अरब सऊदी अरब 27.601.038 1,5% [135] 414.016
पश्चिमी अफ्रीका  सेनेगल सेनेगल 12.521.851 0,01% 1.252
Balcãs सर्बिया सर्बिया 10.150.265 0,01% (aprox.) 1.015
पूर्वी अफ्रीका  सेशाइल्स 81.895 1% 819
दक्षिण पूर्व एशिया सिंगापुर सिंगापुर 4.553.009 42,5%[136] 51% [137] - 61,1% [138] 1.935.029 - 2.322.035 - 2.781.888
मध्य यूरोप स्लोवाकिया स्लोवाकिया 5.447.502 0,1% [139] 5.447
मध्य यूरोप स्लोवेनिया स्लोवेनिया 2.009.245 0,075% (aprox.) 1.500
पश्चिमी यूरोप स्पेन स्पेन 40.448.191 0,025% [140] - 0,5% - 0,75% 10.112 - 200.000 - 300.000[141]
दक्षिणी अफ्रीका दक्षिण अफ़्रीका दक्षिण अफ्रीका 43.997.828 0,1% [142] 43.998
बाल्कन श्रीलंका श्रीलंका 20.926.315 70% [143] 14.648.421
दक्षिण अमेरिका  सूरीनाम 470.784 1% 4.708
पश्चिमी यूरोप स्वीडन स्वीडन 9.031.088 0,2% [144] 18.062
पश्चिमी यूरोप स्विट्ज़रलैंड स्विट्ज़रलैंड 7.554.661 0,29% [145] 21.909
पूर्वी एशिया चीनी ताइपे ताईवान 22.858.872 35%[146] - 75%[147] - 93% [148] 8.000.605 - 17.144.154 - 21.530.358
मध्य एशिया ताजिकिस्तान ताजिकिस्तान 7.076.598 0,1% [149] 7.076
पूर्वी अफ्रीका तंजानिया तंजानिया 39.384.223 0,1% [150] 39.384
दक्षिण पूर्व एशिया थाईलैण्ड थाईलैंड 65.068.149 95% [151] 61.814.742
कॅरीबियाई त्रिनिदाद एवं टोबेगो त्रिनिदाद एवं टोबेगो 1.056.608 0,7% [152] 7.396
मध्य पूर्व तुर्की तुर्की 71.158.647 0,1% [153] 71.159
मध्य एशिया  तुर्कमेनिस्तान 5.097.028 0,1% [154] 50.970
पूर्वी यूरोप युक्रेन युक्रेन 46.299.862 0,1% (aprox.)[98] 46.300
मध्य पूर्व संयुक्त अरब अमीरात संयुक्त अरब अमीरात 4.444.011 5% [155] 222.201
पश्चिमी यूरोप यूनाइटेड किंगडम संयुक्त राजशाही 60.776.238 0,3%[156] 152.000[156]
उत्तर अमेरिका संयुक्त राज्य संयुक्त राज्य अमेरिका 301.139.947 0,7%[157][158] 1.505.700 - 6.022.799
दक्षिण अमेरिका उरुग्वे उरुग्वे 3.460.607 0,1% [159] 3.461
मध्य एशिया उज़्बेकिस्तान उज्बेकिस्तान 27.780.059 0,2% [160] 55.560
ओशिअनिया वनुआटु वनुआटु 211.971 1% [161] 2.120
दक्षिण अमेरिका वेनेजुएला वेनेजुएला 26.023.528 0,2% [162] 52.047
दक्षिण पूर्व एशिया वियतनाम वियतनाम 85.262.356 16%[163] - >50%[164] - 85% (aprox.)[165] 13.641.977 - >42.631.178 - 72.473.003
दक्षिणी अफ्रीका ज़िम्बाब्वे ज़िम्बाब्वे 12.311.143 0,1% [166] 37
कुल 6,67,92,52,040 7.342% – 10.356% - 28.775% 48,98,07,761 - 69,08,47,214 - 1,92,19,89,641

प्रमुख बौद्ध तीर्थ

तीर्थ यात्रा
बौद्ध
धार्मिक स्थल
चार मुख्य स्थल
लुंबिनी · बोध गया
सारनाथ · कुशीनगर
चार अन्य स्थल
श्रावस्ती · राजगीर
सनकिस्सा · वैशाली
अन्य स्थल
पटना · गया
  कौशांबी · मथुरा
कपिलवस्तु · देवदह
केसरिया · पावा
नालंदा · वाराणसी
बाद के स्थल
साँची · रत्नागिरी
एल्लोरा · अजंता
भरहुत · दीक्षाभूमि

बौद्ध धर्म के उपासनास्थलों को विहार, स्तूप, मठ और पगोडा कहां जाता है। भगवान बुद्ध के अनुयायिओं के लिए विश्व भर में पांच मुख्य तीर्थ मुख्य माने जाते हैं

लुम्बिनी

माया देवी मंदिर, लुंबिनी, नेपाल

यह स्थान नेपाल की तराई में नौतनवां रेलवे स्टेशन से 25 किलोमीटर और गोरखपुर-गोंडा लाइन के नौगढ़ स्टेशन से करीब 12 किलोमीटर दूर है। अब तो नौगढ़ से लुम्बिनी तक पक्की सडक़ भी बन गई है। ईसा पूर्व 563 में राजकुमार सिद्धार्थ गौतम (बुद्ध) का जन्म यहीं हुआ था। हालांकि, यहां के बुद्ध के समय के अधिकतर प्राचीन विहार नष्ट हो चुके हैं। केवल सम्राट अशोक का एक स्तंभ अवशेष के रूप में इस बात की गवाही देता है कि भगवान बुद्ध का जन्म यहां हुआ था। इस स्तंभ के अलावा एक समाधि स्तूप में बुद्ध की एक मूर्ति है। नेपाल सरकार ने भी यहां पर दो स्तूप और बनवाए हैं।

बोधगया

महाबोधि विहार, बोधगया, बिहार, भारत

करीब छह साल तक जगह-जगह और विभिन्न गुरुओं के पास भटकने के बाद भी बुद्ध को कहीं परम ज्ञान न मिला। इसके बाद वे गया पहुंचे। आखिर में उन्होंने प्रण लिया कि जब तक असली ज्ञान उपलब्ध नहीं होता, वह पिपल वृक्ष के नीचे से नहीं उठेंगे, चाहे उनके प्राण ही क्यों न निकल जाएं। इसके बाद करीब छह दिन तक दिन रात एक पिपल वृक्ष के नीचे भूखे-प्यासे तप किया। आखिर में उन्हें परम ज्ञान या बुद्धत्व उपलब्ध हुआ। सिद्धार्थ गौतम अब बुद्धत्व पाकर आकाश जैसे अनंत ज्ञानी हो चूके थे। जिस पिपल वृक्ष के नीचे वह बैठे, उसे बोधि वृक्ष यानी ज्ञान का वृक्ष कहां जाता है। वहीं गया को तक बोधगया (बुद्ध गया) के नाम से जाना जाता है।

सारनाथ

धामेक स्तूप के पास प्राचीण बौद्ध मठ, सारनाथ, मध्य प्रदेश, भारत

बनारस छावनी स्टेशन से छह किलोमीटर, बनारस-सिटी स्टेशन से साढ़े तीन किलोमीटर और सडक़ मार्ग से सारनाथ चार किलोमीटर दूर पड़ता है। यह पूर्वोत्तर रेलवे का स्टेशन है और बनारस से यहां जाने के लिए सवारी तांगा और रिक्शा आदि मिलते हैं। सारनाथ में बौद्ध-धर्मशाला है। यह बौद्ध तीर्थ है। लाखों की संख्या में बौद्ध अनुयायी और बौद्ध धर्म में रुचि रखने वाले लोग हर साल यहां पहुंचते हैं। बौद्ध अनुयायिओं के यहां हर साल आने का सबसे बड़ा कारण यह है कि भगवान बुद्ध ने अपना प्रथम उपदेश यहीं दिया था। सदियों पहले इसी स्थान से उन्होंने धर्म-चक्र-प्रवर्तन प्रारंभ किया था। बौद्ध अनुयायी सारनाथ के मिट्टी, पत्थर एवं कंकरों को भी पवित्र मानते हैं। सारनाथ की दर्शनीय वस्तुओं में अशोक का चतुर्मुख सिंह स्तंभ, भगवान बुद्ध का प्राचीन मंदिर, धामेक स्तूप, चौखंडी स्तूप, आदि शामिल हैं।

कुशीनगर

महापरिनिर्वाण स्तूप, कुशीनगर, उत्तर प्रदेश, भारत

कुशीनगर बौद्ध अनुयायिओं का बहुत बड़ा पवित्र तीर्थ स्थल है। भगवान बुद्ध कुशीनगर में ही महापरिनिर्वाण को प्राप्त हुए। कुशीनगर के समीप हिरन्यवती नदी के समीप बुद्ध ने अपनी आखरी सांस ली। रंभर स्तूप के निकट उनका अंतिम संस्कार किया गया। उत्तर प्रदेश के जिला गोरखपुर से 55 किलोमीटर दूर कुशीनगर बौद्ध अनुयायिओं के अलावा पर्यटन प्रेमियों के लिए भी खास आकर्षण का केंद्र है। 80 वर्ष की आयु में शरीर त्याग से पहले भारी संख्या में लोग बुद्ध से मिलने पहुंचे। माना जाता है कि 120 वर्षीय ब्राह्मण सुभद्र ने बुद्ध के वचनों से प्रभावित होकर संघ से जुडऩे की इच्छा जताई। माना जाता है कि सुभद्र आखरी भिक्षु थे जिन्हें बुद्ध ने दीक्षित किया।

दीक्षाभूमी

दीक्षाभूमि, नागपुर, महाराष्ट्र, भारत

दीक्षाभूमि, नागपुर महाराष्ट्र राज्य के नागपूर शहर में स्थित प्रवित्र एवं महत्त्वपूर्ण बौद्ध तीर्थ स्थल है। बौद्ध धर्म भारत में इसवी पूर्व 6वी शताब्धीं से 12वी शताब्धीं तक रहां, बाद में हिंदूओं और मुस्लिमों के हिंसक आतंक से शांतिवादी बौद्ध धर्म का प्रभाव कम होता गया और 12वी शताब्दी में जैसे बौद्ध धर्म भारत से गायब सा हो गया। 12वी से 20वी शताब्धी तक हिमालयीन क्षेत्रों के अलावा पुरे भारत में बौद्ध धर्म के अनुयायिओं की संख्या बहूत ही कम रहीं। लेकिन, आधुनिक भारत के निर्माता बोधिसत्व डॉ॰ बाबासाहेब आंबेडकर जी ने 20वी शताब्धी के मध्य में अशोक विजयादशमी (इसी दिन सम्राट अशोक भी बौद्ध धर्म में प्रवर्तित हुए थे) के दिन 14 अक्टूबर, 1956 को हिन्दू धर्म त्यागकर स्वयं बौद्ध धम्म की दीक्षा अपनी पत्नी डॉ॰ माई साहेब आंबेडकर के साथ लेकर वे बौद्ध बने, फिर उन्होंने अपने 5,00,000 हिंदू दलित समर्थकों को नवयान बौद्ध धर्म की दीक्षा दी। बौद्ध धर्म की दीक्षा देने के लिए बाबासाहेब ने त्रिशरण, पँचशील एवं अपनी 22 प्रतिज्ञाँए अपने नव-बौद्धों को दी। महज तीन दिन में डॉ॰ बाबासाहेब आंबेडकर ने 10,00,000 से अधिक लोगों को बौद्ध धम्म की दिक्षा देकर विश्व के बौद्धों को जनसंख्या 10 लाख से बढा दी। यह विश्व का सबसे बडा धार्मिक रूपांतरण या धर्मांतरण माना जाता है। बौद्ध विद्वान, बोधिसत्व डॉ॰ बाबासाहेब आंबेडकर जी ने भारत में बौद्ध धर्म का पुनरूत्थान किया। एक सर्वेक्षण के अनुसार मार्च 1959 तक लगभग 1.5 से 2 करोड़ दलितों ने बौद्ध धर्म ग्रहन किया था।[167] 1956 से आज तक हर साल यहाँ देश और विदशों से 20 से 25 लाख बुद्ध और बाबासाहेब के बौद्ध अनुयायी अभिवादन करने के लिए आते है। इस प्रवित्र एवं महत्त्वपूर्ण तीर्थ स्थल को महाराष्ट्र सरकार द्वारा ‘अ’वर्ग पर्यटन एवं तीर्थ स्थल का दर्जा भी प्राप्त हुआ दी।

सन्दर्भ

  1. विश्व में बौद्ध धर्म दूसरे स्थान पर [1]
  2. https://books.google.co.in/books?id=u0sg9LV_rEgC&lpg=PP1&dq=buddhism+introduction&pg=PA5&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
  3. विश्व में थेरवाद बौद्ध धर्म [2]
  4. Department of Census and Statistics,The Census of Population and Housing of Sri Lanka-2011
  5. ताइवान की जनसंख्या[3]
  6. बौद्ध धर्म और श्रीलंकन संस्कृती[4]
  7. [5]
  8. [6] विश्व में बौद्ध धर्म
  9. http://www.liquisearch.com/list_of_religious_populations/by_proportion/buddhists
  10. http://en.m.wikipedia.org/wiki/Religion_in_Cambodia
  11. http://www.infoplease.com/ipa/A0855613.html
  12. https://en.m.wikipedia.org/wiki/Religion_in_Thailand
  13. http://www.indexmundi.com/taiwan/demographics_profile.html
  14. http://a-bas-le-ciel.blogspot.in/2012/08/religious-identity-in-taiwan-2001-2011.html?m=1
  15. http://a-bas-le-ciel.blogspot.in/2012/08/religious-identity-in-taiwan-2001-2011.html?m=1
  16. https://hi.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8C%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7_%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE#cite_note-5
  17. https://en.m.wikipedia.org/wiki/Freedom_of_religion_in_Myanmar
  18. https://books.google.com/books?id=nF-zCwAAQBAJ&pg=PA46&lpg=PA46&dq=90%25+buddhist+in+macau&source=bl&ots=QeL5srWTvZ&sig=Pf3e93G9iEb2DTbqm3wHeBCV6Vc&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjR1rXU_OPQAhWMuI8KHdr9BcsQ6AEIGDAB
  19. http://www.nepalreisentrek.com/index.php?option=com_content&view=article&id=141&Itemid=434
  20. http://m.vietnambiketours.com/?url=http://www%2evietnambiketours%2ecom%2fvietnam%2dreligion%2ehtml
  21. http://siu.no/index.php/eng/Media/SIU/Highlight-countries/Vietnam-Asia
  22. http://www.dhammawiki.com/index.php?title=Sri_Lanka
  23. https://www.directtraveller.com/blog/buddhism-and-sri-lankan-cultural-heritage/
  24. %http://www.gettyimages.com/detail/photo/buddhist-temple-christmas-island-royalty-free-image/496848403
  25. "Hindki". Encyclopædia Britannica Eleventh Edition. अभिगमन तिथि 2007-09-15.
  26. religiousfreedom.lib.virginia.edu
  27. The World Factbook
  28. state.gov
  29. state.gov
  30. banbeis.gov.bd
  31. religiousintelligence.co.uk
  32. religiousintelligence.co.uk
  33. state.gov
  34. religiousintelligence.co.uk
  35. ibge.gov.br
  36. religiousintelligence.co.uk
  37. buddhanet.net, The CIA World Factbook
  38. The World Factbook
  39. [7]
  40. religiousintelligence.co.uk
  41. International Religious Freedom Report 2006 - Chile
  42. The World Factbook
  43. state.gov
  44. BBC News - Survey finds 300m China believers
  45. chinadaily.com.cn
  46. http://www.justchina.org/china/china-beliefs.asp
  47. http://www.foreignercn.com/index.php?option=com_content&view=article&id=2929:buddhism-in-china&catid=1:history-and-culture&Itemid=114
  48. http://www.chinabusinessinterpreter.com/Dasiy/16.aspx
  49. Gach, Alpha Books, 2001
  50. religiousintelligence.co.uk
  51. religiousintelligence.co.uk
  52. state.gov
  53. religiousintelligence.co.uk
  54. Journal of Global Buddhism, Article by Jørn Borup, Department of Study of Religion at University of Aarhus, Denmark. 2008, based on research from 2005, "There are about 20,000 Buddhists in Denmark." 0.5% of 5.5 million would be 27,500.
  55. religiousintelligence.co.uk
  56. religiousintelligence.co.uk, religiousfreedom.lib.virginia.edu
  57. East Timor
  58. religiousfreedom.lib.virginia.edu, religiousintelligence.co.uk
  59. religiousintelligence.co.uk
  60. state.gov
  61. state.gov
  62. religiousfreedom.lib.virginia.edu
  63. religiousintelligence.co.uk
  64. state.gov
  65. state.gov
  66. religiousintelligence.co.uk
  67. state.gov
  68. religiousintelligence.co.uk
  69. religiousfreedom.lib.virginia.edu
  70. International Religious Freedom Report 2007 - Hong Kong
  71. The World Factbook, [8], [9][10], [11]
  72. Population by religion, denomination, religious community, etc., main age groups and sex
  73. religiousintelligence.co.uk
  74. Indian Census
  75. 35 million Buddhists in India (2008)
  76. depag.go.id
  77. beyond2020.cso.ie
  78. Cox, Laurence and Griffin, Maria. "The Wild Irish girl and the 'dalai lama of little Thibet': the long encounter between Ireland and Asian Buddhism". 53-73 in Olivia Cosgrove et al. (eds), Ireland's new religious movements. Cambridge Scholars, 2011
  79. state.gov
  80. Unione Buddhista Italiana - UBI: L'Ente
  81. SGI-ITALIA.ORG: L'Istituto Buddista Italiano Soka Gakkai
  82. http://www.db.caritas.glauco.it/caritas/dati/news/2004-05/25/Scheda.pdf
  83. religiousintelligence.co.uk, religiousfreedom.lib.virginia.edu
  84. Michael Martin (2007). The Cambridge companion to atheism. Cambridge University Press. पपृ॰ 53 - 96%. आई॰ऍस॰बी॰ऍन॰ 9780521842709. According to Norris and Inglehart (2004), 65% of those in Japan do not believe in God. According to Demerath (2001:138), 64% do not believe in God and 55% do not believe in Buddha. According to the 1999 Gallup International Poll, nearly 29% of the Japanese chose 'none' as their religion. According to Johnstone (1993:323), 84% of the Japanese claim no personal religion, but most follow 'the customs of Japanese traditional religion.'
  85. religiousintelligence.co.uk
  86. The CIA World Factbook, state.gov
  87. Every Culture - Culture of NORTH KOREA
  88. CIA The World Factbook -- North Korea
  89. state.gov
  90. state.gov
  91. state.gov
  92. About Korea - Religion
  93. Every Culture - South Koreans
  94. Every Culture - Culture of SOUTH KOREA
  95. religiousintelligence.co.uk
  96. state.gov
  97. [12]
  98. state.gov
  99. dailystar.com.lb, state.gov
  100. state.gov, state.gov
  101. state.gov
  102. religiousintelligence.co.uk, http://religiousfreedom.lib.virginia.edu, state.gov
  103. state.gov
  104. Background Note: Macau
  105. CIA Factbook - Macau
  106. International Religious Freedom Report 2006 - Macau
  107. International Religious Freedom Report 2007 - Macau
  108. religiousfreedom.lib.virginia.edu, religiousintelligence.co.uk
  109. [13], state.gov
  110. religiousintelligence.co.uk
  111. adherents.com/adhloc/Wh_202.html
  112. The CIA World Factbook
  113. The CIA World Factbook
  114. state.gov, state.gov
  115. state.gov
  116. state.gov, The CIA World Factbook
  117. state.gov
  118. adherents.com
  119. The World Factbook
  120. religiousfreedom.lib.virginia.edu, state.gov
  121. religiousfreedom.lib.virginia.edu
  122. norway.lk
  123. religiousfreedom.lib.virginia.edu, religiousintelligence.co.uk
  124. religiousfreedom.lib.virginia.edu
  125. religiousintelligence.co.uk
  126. religiousfreedom.lib.virginia.edu
  127. religiousfreedom.lib.virginia.edu
  128. religiousintelligence.co.uk
  129. PEW Forum
  130. religiousintelligence.co.uk
  131. state.gov, The World Factbook
  132. state.gov
  133. religiousintelligence.co.uk
  134. state.gov
  135. state.gov
  136. CIA Factbook - Singapore
  137. www.state.gov
  138. religiousfreedom.lib.virginia.edu, state.gov
  139. state.gov
  140. state.gov
  141. El 7% de los fieles profesan una fe que no es la católica
  142. religiousfreedom.lib.virginia.edu
  143. state.gov, The CIA World Factbook
  144. state.gov
  145. state.gov
  146. state.gov
  147. state.gov
  148. The World Factbook
  149. religiousfreedom.lib.virginia.edu
  150. religiousfreedom.lib.virginia.edu
  151. The CIA World Factbook
  152. religiousfreedom.lib.virginia.edu
  153. religiousfreedom.lib.virginia.edu
  154. state.gov
  155. state.gov, religiousintelligence.co.uk
  156. Religion In Britain, 2001
  157. American Religious Identification Survey, 2001
  158. CIA The World Factbook - United States of America
  159. state.gov
  160. religiousfreedom.lib.virginia.edu, religiousintelligence.co.uk
  161. headheeb.blogmosis.com
  162. religiousintelligence.co.uk
  163. vietnamembassy.us
  164. state.gov
  165. state.gov, mtholyoke.edu
  166. state.gov
  167. https://books.google.co.in/books/about/Ambedkar_and_Buddhism.html?id=xeoQAQAAIAAJ&redir_esc=y&hl=en

इन्हें भी देखें

बाहरी कड़ियाँ