"पिङ्गल": अवतरणों में अंतर
Content deleted Content added
छो clean up, replaced: प्रचीन → प्राचीन AWB के साथ |
Sanjeev bot (वार्ता | योगदान) छो बॉट: आंशिक वर्तनी सुधार। |
||
पंक्ति 1: | पंक्ति 1: | ||
''' |
'''पिंगल''' [[भारत]] के प्राचीन [[भारतीय गणितज्ञ सूची|गणितज्ञ]] और [[छन्दःसूत्रम्]] के रचयिता। इनका काल ४०० ईपू से २०० ईपू अनुमानित है। जनश्रुति के अनुसार यह [[पाणिनि]] के अनुज थे। छन्द:सूत्र में [[मेरु प्रस्तार]] (पास्कल त्रिभुज), द्विआधारी संख्या (binary numbers) और [[द्विपद प्रमेय]] (binomial theorem) मिलते हैं। |
||
== छन्द:शास्त्र के भाष्य == |
== छन्द:शास्त्र के भाष्य == |
||
पंक्ति 13: | पंक्ति 13: | ||
* [http://www.allempires.com/forum/forum_posts.asp?TID=17915 Date of Pingala - Origin of Binary Computation] |
* [http://www.allempires.com/forum/forum_posts.asp?TID=17915 Date of Pingala - Origin of Binary Computation] |
||
* [http://www.insa.nic.in/writereaddata/UpLoadedFiles/IJHS/Vol01_1_8_AKBag.pdf Binomial theorem in Ancient India] |
* [http://www.insa.nic.in/writereaddata/UpLoadedFiles/IJHS/Vol01_1_8_AKBag.pdf Binomial theorem in Ancient India] |
||
* [https://sa.wikisource.org/wiki/ |
* [https://sa.wikisource.org/wiki/पिंगलछन्दःसूत्रम् पिंगलछन्दःसूत्रम्] (संस्कृत विकिस्रोत) |
||
* [https://archive.org/stream/chandahsutram00pinguoft#page/n5/mode/2up |
* [https://archive.org/stream/chandahsutram00pinguoft#page/n5/mode/2up पिंगल छन्दःरसूत्र] |
||
{{भारतीय गणित}} |
{{भारतीय गणित}} |
||
13:55, 3 फ़रवरी 2018 का अवतरण
पिंगल भारत के प्राचीन गणितज्ञ और छन्दःसूत्रम् के रचयिता। इनका काल ४०० ईपू से २०० ईपू अनुमानित है। जनश्रुति के अनुसार यह पाणिनि के अनुज थे। छन्द:सूत्र में मेरु प्रस्तार (पास्कल त्रिभुज), द्विआधारी संख्या (binary numbers) और द्विपद प्रमेय (binomial theorem) मिलते हैं।
छन्द:शास्त्र के भाष्य
- वृत्तरत्नाकर - केदारभट्ट द्वारा ८वीं शती में रचित
- तात्पर्यटीका - त्रिविक्रम द्वारा १२वीं शती में रचित
- मृतसंजीवनी - हलायुध द्वारा १३वीं शती में विरचित