बर्मा के प्रशासनिक विभाग

मुक्त ज्ञानकोश विकिपीडिया से
नेविगेशन पर जाएँ खोज पर जाएँ
बर्मा के राज्य व मण्डल

बर्मा, जो म्यान्मार भी कहलाता है, २१ प्रशासनिक इकाईयों में बंटा हुआ है, जो इस प्रकार हैं:[1]

प्रकार बर्मी लिपि में नाम बर्मी भाषा में अधव उच्चारण अंग्रेज़ी में नाम विभागों की संख्या
राज्य ပြည်နယ် IPA: [pjìnɛ̀] State 7
मण्डल တိုင်းဒေသကြီး IPA: [táɪɴ dèθa̰ dʑí] Region 7
केन्द्र-शासित प्रदेश ပြည်တောင်စုနယ်မြေ IPA: [pjìdàʊɴzṵnɛ̀mjè] Union Territory 1
स्वायत्त क्षेत्र ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ IPA: [kòbàɪɴ ʔoʊʔtɕʰoʊʔ kʰwɪ̰ɴja̰ dèθa̰] Self-Administered Zone 5
स्वायत्त विभाग ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ တိုင်း IPA: [kòbàɪɴ ʔoʊʔtɕʰoʊʔ kʰwɪ̰ɴja̰ táɪɴ] Self-Administered Division 1

प्रशासन प्रणाली[संपादित करें]

बर्मा का सन् २००८ का संविधान देश के राज्यों, मण्डलों और स्वायत्त इकाईयों को परिभाषित करता है।

राज्य व मण्डल[संपादित करें]

यह दोनों सबसे ऊँचे दर्जे के विभाग माने जाते हैं। राज्यों में अल्पसंख्यकों की बहुतायत होती है जबकि मण्डलों में बहुसंख्यक बमा लोग अधिक हैं। इस तथ्य के अलावा राज्य और मण्डल में कोई विषेश प्रशासनिक अंतर नहीं होता। हर राज्य या मण्डल का एक मुख्यमंत्री, अन्य मंत्रीगण और एक महान्यायवादी (आटोर्नी जेनेरल) होता है।[2]

स्वायत्त क्षेत्र व स्वायत्त विभाग[संपादित करें]

यह दोनों मण्डलों या राज्यों के भीतर होते हैं। इनका प्रशासन दस या उस से अधिक सदस्यों वाला एक प्रमुख परिषद करता है, जिसमें से कुछ जन-मतदान द्वारा और कुछ सेना की इच्छा से नियुक्त होते हैं।

राज्यों और मण्डलों की सूची[संपादित करें]

ध्वज नाम बर्मी राजधानी आइसो कूटनाम[3] क्षेत्र जनसंख्या (2014) क्षेत्रफल (किमी²) प्रकार
Flag of Ayeyarwady Division (1974–2010).svg इरावदी मण्डल ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး पथेइन MM-07 निचला 6,184,829[4] 35,031.8 मण्डल
Flag of Bago Division.svg बगो मण्डल ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး बगो MM-02 निचला 4,867,373[4] 39,402.3 मण्डल
Flag of Chin State.svg चिन राज्य ချင်းပြည်နယ် हाखा MM-14 पश्चिम 478,801[4] 36,018.8 राज्य
Flag of Kachin State.svg कचिन राज्य ကချင်ပြည်နယ် म्यित्चीना MM-11 उत्तर 1,689,441[4] 89,041.8 राज्य
Flag of Kayah State.svg कयाह राज्य ကယားပြည်နယ် ल्वाइकौ MM-12 पूर्व 286,627[4] 11,731.5 राज्य
Flag of Kayin State.svg कयिन राज्य ကရင်ပြည်နယ် फा-आन MM-13 दक्षिण 1,574,079[4] 30,383 राज्य
Flag of Magway Division.svg मगवे मण्डल မကွေးတိုင်းဒေသကြီး मगवे MM-03 मध्य 3,917,055[4] 44,820.6 मण्डल
Flag of Mandalay Division.svg माण्डले मण्डल မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး माण्डले MM-04 मध्य 6,165,723[4] 37,945.6 मण्डल
Flag of Mon State (old).svg मोन राज्य မွန်ပြည်နယ် मौलाम्याइन MM-15 दक्षिण 2,054,393[4] 12,296.6 राज्य
Flag of Rakhine.svg रखाइन राज्य ရခိုင်ပြည်နယ် सितवे MM-16 पश्चिम 3,188,807[4] 36,778.0 राज्य
Flag of the Shan State.svg शान राज्य ရှမ်းပြည်နယ် तौन्गयी MM-17 पूर्व 5,824,432[4] 155,801.3 राज्य
Flag of Sagaing Division.svg सगाइंग मण्डल စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး सगाइंग MM-01 उत्तर 5,325,347[4] 93,704.8 मण्डल
Flag of Tanintharyi Division.svg तनीन्थार्यी मण्डल တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး डवे MM-05 दक्षिण 1,408,401[4] 44,344.9 मण्डल
Flag of Yangon Division.svg यांगोन मण्डल ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး यांगोन MM-06 निचला 7,360,703[4] 10,276.7 मण्डल
Flag of Myanmar.svg नेप्यीदौ केन्द्र-शासित प्रदेश နေပြည်တော် ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ नेप्यीदौ MM-18 मध्य 1,160,242[4] 7,054 केन्द्र-शासित प्रदेश

इन्हें भी देखें[संपादित करें]

सन्दर्भ[संपादित करें]

  1. New administrative map of Burma Archived 2015-05-12 at the Wayback Machine page 2 of the Burma Policy Briefing by the Transnational Institute
  2. "Myanmar's States and Regions – The Asia Foundation" (PDF). मूल से 4 मार्च 2016 को पुरालेखित (PDF). अभिगमन तिथि 16 मार्च 2016.
  3. ISO 3166-2:MM (International Organization for Standardization ISO 3166-2 codes for the subdivision of Myanmar)
  4. The Union Report: Census Report Volume 2. The 2014 Myanmar Population and Housing Census. Nay Pyi Taw: Ministry of Immigration and Population. 2015. पृ॰ 12.