हयग्रीव माधव मंदिर

मुक्त ज्ञानकोश विकिपीडिया से
हयग्रीव माधव मंदिर
হয়গ্ৰীৱ মাধৱ মন্দিৰ
Hayagriva Madhava Temple
हयग्रीव माधव मंदिर
धर्म संबंधी जानकारी
सम्बद्धताहिन्दू धर्म
देवताहयग्रीव विष्णु, बुद्ध
त्यौहारदोउल उत्सव, बिहु, जन्माष्टमी
अवस्थिति जानकारी
अवस्थितिहाजो
ज़िलाकामरूप ज़िला
राज्यअसम
देश भारत
हयग्रीव माधव मंदिर is located in पृथ्वी
हयग्रीव माधव मंदिर
लुआ त्रुटि Module:Location_map में पंक्ति 42 पर: The name of the location map definition to use must be specified। के मानचित्र पर अवस्थिति
वास्तु विवरण
निर्माताउर्वऋषि
राजा रघुदेव नारायण द्वारा नवनिर्मित

हयग्रीव माधव मंदिर भारत के असम राज्य में हाजो में मणिकूट नामक पहाड़ पर स्थित एक हिन्दू मंदिर है। यह विष्णु के हयग्रीव रूप को समर्पित है। हाजो गुवाहाटी से लगभग 30 किमी पश्चिम में स्थित है।[1]

विवरण[संपादित करें]

मंदिर पत्थर का बना हुआ है और भीतर हयग्रीव माधव की प्रतिमा है। गर्भगृह में स्थापित मूर्ति कृष्णवर्णीय पत्थर की बनी हुई है। इसके अलावा चार अन्य देवी-देवताओं की मूर्तियाँ हैं। कुछ बौद्ध अनुयायी मानते हैं कि महात्मा बुद्ध को इसी स्थान पर ही निर्वाण प्राप्ति हुई थी।[1]

इतिहास[संपादित करें]

ऐतिहासिक कामरूप में 11वीं शताब्दी में रचित कलिका पुराण में हयग्रीव अवतार की उत्पत्ति व उनकी इस पहाड़ पर स्थापना का वर्णन है। माना जाता है कि वर्तमान मंदिर का निर्माण सन् 1583 में राजा रघुदेव नारायण ने करा था, हालांकि कुछ इतिहासकार मानते हैं कि वास्तव में इसे कामरूप के पाल राजवंश ने 10वीं शताब्दी में बनवाया था।[2][3]

इन्हें भी देखें[संपादित करें]

सन्दर्भ[संपादित करें]

  1. "Hayagriva Madhava Temple - Hayagriva Madhava Temple Hajo, Hayagriva Madhava Temple Assam". Bharatonline.com. मूल से 13 सितंबर 2019 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2013-04-23.
  2. Lavoni, Sama (2014). "SHAYAGRIVA MADHAVA TEMPLE AND SACRED GEOGRAPHY OF HAJO". Proceedings of the Indian History Congress. 75: 364–370. JSTOR 44158404. आइ॰एस॰एस॰एन॰ 2249-1937.
  3. MustSeeIndia.com. "Hajo: Hayagriva Madhava Temple, Hajo Tourist Places to Visit for". Mustseeindia.com. मूल से 21 July 2012 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2013-04-23.