सुमन पोखरेल

मुक्त ज्ञानकोश विकिपीडिया से
सुमन पोखरेल
सुमन पोखरेल
जन्मसुमन पोखरेल
21 सितम्बर 1967 (1967-09-21) (आयु 56)
मिल्स एरिया विराटनगर, नेपाल
पेशाकवि, लेखक, नाटककार, अनुवादक
भाषानेपाली, हिंदी, अंग्रेजी
राष्ट्रीयतानेपाल नेपाली
विषयकविता, नाटक, अनुवाद
उल्लेखनीय कामsजीवनको छेउबाट, याज्ञसेनी
खिताबसार्क साहित्य एवार्ड (२०१३)
सार्क साहित्य एवार्ड (२०१५)
जीवनसाथीगोमा ढुंगेल
बच्चेओजस्वी पोखरेल, अजेश पोखरेल


सुमन पोखरेल (जन्म २१ सितम्बर, १९६७) नेपाली कवि, गीतकार, अनुवादक तथा कलाकार हैं। [1][2][3] उनकी रचनाएँ अन्तर्राष्ट्रीय स्तर पर अनूदित एवम् प्रकाशित हैं। [4][5]

मौलिक रचना तथा अनुवाद के माध्यम से साहित्य के क्षेत्र उनके योगदान के लिए उन्हें सन् २०१३ और २०१५ का सार्क साहित्य पुरस्कार प्रदान किया गया। [6]

प्रारम्भिक जीवन[संपादित करें]

सुमन पोखरेल का जन्म २१ सितम्बर सन् १९६७ में मिल्स एरिया, विराटनगर, नेपाल में पिता मुकुन्दप्रसाद पोखरेल तथा माता भक्तादेवी के कोख से हुवा था। [7]

पोखरेल का पुस्तैनी गावं कचिडे का एक दृष्य

कवि सुमन पोखरेल पाँच साल की उम्र तक विराटनगर की बाल मन्दिर में प्रारम्भिक बालविकास के लिए दाखिला किए गए। सात साल की उम्र से वो अपने पुस्तैनी गावँ धनकुटा जिले का कचिडे मे अपनी दादीमाँ के साथ रहे। उनके दादा विद्यानाथ पोखरेल एक कवि तथा राजनीतिज्ञ होने के नाते नेपाली, हिन्दी और पौराणिक संस्कृत साहित्य से भरपुर दादाजी का पुस्तकालय के कारण वो छोटी सी उम्र से ही साहित्य से परिचित हुए। बाह्र साल की उम्र में वो फिर विराटनगर लौटकर अपने मातापिता के साथ रहने लगे। उनके मातापिता दोने अत्यन्त अध्ययनशिल होने के कारण पोखरेल को घर की वातावरण ने ही अध्ययन और साहित्य की तरफ आकर्षित किया। [8]

वर्ष २०१३ का सार्क साहित्य एवार्ड ग्रहण करते हुए सुमन पोखरेल
वर्ष २०१५ का सार्क साहित्य एवार्ड के अन्य विजेताओं के साथ सुमन पोखरेल

शिक्षा[संपादित करें]

पोखरेल ने त्रिभुवन विश्वविद्यालय, नेपाल से बी.एस्सी., एम.बी.ए. और बी.एल] की उपाधी हासिल किया है।

कार्य जीवन[संपादित करें]

सन् १९९५ मे शाखा अधिकृत के रूप में नेपाल सरकार की निजामती सेवा में प्रवेश किए हुए पोखरेल ने सेवा त्याग कर के सन् १९९८ मे एक विकासकर्मी के रुपमा अन्तर्राष्ट्रीय संस्था प्लान इन्टरनेशनल से सम्बद्ध हो के कार्य करना शुरू किया। :

सृजनशीलता[संपादित करें]

सुमन पोखरेल की कविताओं का अङ्ग्रेजी अनुवाद स्नो जेवल,[9] लाइफ एण्ड लिजेन्ड,[10] सङ् वी शेयर,[11] स्वीट एण्ड सावर ड्रीम्स,[12] ग्लोबल पोयट्री,[13] लर्निङ एण्ड क्रिएटिभिटी, [14] ग्रे स्प्यारो,[15] प्राच्य रिभ्यू,[16] क्यालिफोर्निया क्वाटर्ली, [17] एसियन सिग्नेचर[18] लगायत अनेक अन्तर्राष्ट्रीय साहित्यिक पत्रिकाओं में प्रकाशित हैं ।[19][20] पोखरेल नें सार्क साहित्य सम्मेलन, सार्क चार्टर दिवस एवं अन्य विभिन्न अन्तर्राष्ट्रीय साहित्यिक सङ्गोष्ठीयों में नेपालका प्रतिनिधित्व किए हैँ ।[21]
कवि पोखरेलकी कविताओंका ज्यादातर अङ्ग्रेजी अनुवाद अभि सुवेदीद्वारा किया गया है ।[10][16][22][15] कुछ कविताओं का अनुवाद उन्होनें खुद किया है । [23] [24] [25] [26]

सुमन पोखरेलकी कविताएँ अंग्रेजी के अतिरिक्त बंगाली,[24] फ्रेन्च,[27] जर्मन,[28] हिन्दी,[29] इटालियन,[26] पर्सियन[25] तथा स्पेनिश[30] आदि भाषाओं में अनूदित हो कर विभिन्न स्थान से प्रकाशन होने वाले प्रिन्ट एवं अनलाइन पत्रिकाओं में प्रकाशित हुए हैं ।[31]

अनुवादक के रूप में पोखरेल नें विभिन्न देशों के अनेक कविओं का कविताओं को नेपाली में अनुवाद किया है । उनद्वारा अनुवाद किए गए कुछ प्रसिद्ध कविओं में ऐना अक्म्टोवा[32], अन्ना स्वीर[33], एलेन गिन्सबर्ग[34], डेलमिरा अगस्टिनी[35], फ़ैज़ अहमद फ़ैज़[36], फरोग फारूखजाद[37], गैबरीला मिस्त्राल[38], गुलज़ार[39], ज्याक प्रेभर[40], मोहमुद दरविस[41], नाजिक अल मलाइका[42][43], नाजिम हिकमत[44][45], निजार कब्बानी[46], ओक्टावियो पाज़[47][48], पाब्लो नेरूदा[49], साहिर लुधियानवी[50], सिल्भिया प्लाथ[51], यहुदा अमिसाई[52][53][54] हैं । उन्होंनें अनामिका, आद्याशा दास,[55] हेलेन कार्डोना,[56] शीमा कलबासी,[57] मोहम्मद नागिब अलरामादी,[58] छादोर वाङ्ग्मो,[59] कामिनी कामायनी,[60] रिता साञ्चियोनी,[61] अशोक कुमार पाण्डेय[62] लगायत विभिन्न देश और भाषाओं के समकालिन कवियों की कविताओं को नेपाली में अनुवाद किया है ।[63][64] पोखरेल नें नेपाल के महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा,[65] और गोपालप्रसाद रिमाल,[66] भूपी शेरचन,[67] हरिभक्त कटुवाल, ईश्वरवल्लभ,[68] अभि सुवेदी,[69] कृष्णभूषण बल,[70]जैसे कवियों की कविताओं को अंग्रेजी, हिन्दी तथा उर्दु भाषाओं में अनुवाद किया है । [71][72]

चित्रकार के रूप में पोखरेल नें अनेक पुस्तकों के लिए आवरण चित्र बनाए हैं । उन्होने विश्वेश्वर प्रसाद कोइराला की कहानी तीन घुम्ती के उपर बनाया हुवा चित्र गुराँस पुस्तकालय, विराटनगर में सङ्ग्रहित है । [73] [74]

लेखनशैली[संपादित करें]


'कविता में मानव प्रेम का उत्कर्ष होना चाहिए, कविता को अभिव्यक्ति का उच्चतम माध्यम बनना चाहिए, कविता स्वतन्त्रता के लिए लिखा जाना चाहिए। कविता न्याय, प्रेम और जीवन के लिए लिखा होना चाहिए' कहने वाले विचार के धनी सुमन पोखरेल की सिर्जना में शालिनता एक वैशिष्ठ्य है। वो शिल्प और कथ्य दोनो प्रकार से व्यक्ति वा समाज की पीडा को पारदर्शी ढंग से प्रस्तुत करते हुए समाज को सुख, शान्ति एवम् आनन्द की अनुभूति कराते हैं। [75]

कवि पोखरेल पुराने मान्यताओं को तोडकर नये मान्यताओं को स्थापित करने वाले कवि के रूप में जाने जाते हैं। उनकी 'ताजमहल र मेरो प्रेम' (ताजमहल और मेरा प्रेम) शीर्षक की कविता इसका एक सशक्त दृष्टान्त है। [64]

क्षितिज का रंग
-सुमन पोखरेल

हर सुबह के उपर कुछ पल खडे हो कर
हर साम के पास कुछ देर रूक कर
खुद को भूल देख रहे हैं मेरी नजरेँ
रोशनी के साथ साथ समेट रहेँ है मेरी पलकेँ,
क्षिति के अन्तिम किनारे पे टकराकर रंगे हुए आकाश को।

सोच रहा हूँ;
यह रक्तता
एक दुसरे से जुदा हो के विपरित रास्ते को चले युगल के
टुटे हुए हृदय का रंग है, या
वियोग की अंधेरी मौषम के बाद जुडे हुए दिलों मे खिले हुए
मिलन की रक्तिम रोशनी !

दिन को खोलनेवाले फाटक और बन्द करनेवाले दरवाजे पे बिखरे हुए
इन्ही लालिमाओँ को देखते देखते
आधा जीवन रंग ही रंग से भिग चुका, मगर
समझ न पाया
कि
यह धर्ती और आकाश
साम को जुदा हो के सुबह को मिलते हैं
या
सुबह को बिछुड्कर साम को मिला करते हैँ!

(कवि स्वयम् द्वारा अनुदित)

मुख्य कृतियाँ[संपादित करें]

कवितासंग्रहः[संपादित करें]

गीतसंग्रह[संपादित करें]

अनुवाद[संपादित करें]

कविताएँ[संपादित करें]

नाटक[संपादित करें]

संस्मरण[संपादित करें]

  • "फिरन्ता" अजित कौर की आत्मकथा खानाबदोश का एक खण्ड 'वान जिरो वान' का नेपाली अनुवाद [89]

कहानियाँ[संपादित करें]

पुरस्कार तथा सम्मान[संपादित करें]

  • सार्क लिटरेरी अवार्ड २०१५, फाउन्डेशन अब् सार्क राइटर्स एन्ड लिटरेचर [6]
  • सार्क लिटरेरी अवार्ड २०१३, फाउन्डेशन अब् सार्क राइटर्स एन्ड लिटरेचर [6]
  • परिकल्पना सम्मान, २०१३, परिकल्पना समय, भारत [93]
  • जयेन्द्र वर्ष का उत्कृष्ट पुस्तक अवार्ड, जयेन्द्र प्रसाई एकाडेमी २०१०.[94]

ग्यालरी[संपादित करें]

सन्दर्भ[संपादित करें]

  1. "Suman Pokhrel". Foundationsaarcwriters.com. मूल से 14 जुलाई 2014 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 25 मई 2014.
  2. Ed. K. Satchidanandna and Ajeet Cour: SONGS WE SHARE, Poetry Across Borders". नई दिल्ली: ERA, 2011. p. 88, 179, 255. ISBN 8188703214
  3. The Songs We Share[मृत कड़ियाँ]
  4. name="satchidanandna88"> Ed. K. Satchidanandna and Ajeet Cour: SONGS WE SHARE, Poetry Across Borders". नई दिल्ली: ERA, 2011. p. 88, 179, 255. ISBN 8188703214</
  5. Art of Being Human, An Anthology of International Poetry - Volume 9 p.144, 145, Canada Editors- Daniela Voicu & Brian Wrixon, ISBN 9781927682777
  6. "संग्रहीत प्रति". मूल से 18 दिसंबर 2014 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 22 नवंबर 2014.
  7. "संग्रहीत प्रति". मूल से 19 मार्च 2015 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 22 नवंबर 2014.
  8. fhttp://en.wikipedia.org/wiki/Suman_Pokhrel
  9. Pokhrel, Suman (1 March 2015), Daine Smith (संपा॰), Mukul Dahal द्वारा अनूदित, "Home", Snow Jowel, USA: Grey Sparrow Press (6): 13, आइ॰एस॰एस॰एन॰ 2157-3646
  10. पोखरेल, सुमन. कल्पना सिँह-चिटनिस (संपा॰). "Suman Pokhrel Translated by Dr Abhi Subedi" [अभि सुवेदीका अनुवाद में सुमन पोखरेल की दो कविताएँ]. अभि सुवेदी द्वारा अनूदित. लाइफ एण्ड लिजेन्ड्स. मूल से 18 अप्रैल 2019 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-09.
  11. के. सच्चिदानन्दन तथा अजीत कौर, संपा॰ (2011), द सङ् वी शेयर, फाउन्डेसन अफ सार्क राइटर्स एण्ड लिटरेचर, ISBN 8188703214, पपृ॰ ८८, १७९, २५५
  12. के. सच्चिदानन्दन तथा अजीत कौर, संपा॰ (2011), स्वीट एण्ड सावर ड्रीम्स, फाउन्डेसन अफ सार्क राइटर्स एण्ड लिटरेचर, ISBN 8188703206, पपृ॰ १२७
  13. Pokhrel, Suman. "Fever". Global Poetry. मूल से 14 अप्रैल 2015 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 24 फ़रवरी 2020.
  14. Pokhrel, Suman. Lopa Banerjee (संपा॰). "I Shall Bid No Farewell (Poetry Month Special)". Abhi Subedi द्वारा अनूदित. Learning & Creativity. मूल से 3 अप्रैल 2019 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-09.
  15. Pokhrel, Suman. Diane Smith (संपा॰). "Before Making Decisions". Grey Sparrow. Abhi Subedi द्वारा अनूदित. Grey Sparrow Press. मूल से 3 अगस्त 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-05.
  16. पोखरेल, सुमन (१२ सितंबर २०१५). शाफिनुर शाफिन (संपा॰). "Two Poems by Suman Pokhrel" [सुमन पोखरेलका दुई कविता]. अभि सुवेदी द्वारा अनूदित. प्राच्या रिभ्यू. मूल से 1 अप्रैल 2019 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-09.
  17. Pokhrel, Suman (2015). Margaret Saine (संपा॰). "Before Buddha's Statue in The Rain". Abhi Subedi द्वारा अनूदित. California Quarterly. मूल से 14 अगस्त 2019 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-09.
  18. Pokhrel, Suman. Surabhi Bhattacharjee (संपा॰). "Heat". Mukul Dahal द्वारा अनूदित. Asian Signature. मूल से 3 अगस्त 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-09.
  19. K. Satchidanandan (संपा॰). "Various Issues of Beyond Boarders". foundationsaarcwriters.com. Foundation of SAARC Writers and Literature. मूल से 13 फ़रवरी 2019 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-10.
  20. Pokhrel, Suman (2013-06-07). Daniela Voicu & Brian Wrixon (संपा॰). "The Art of Being Human Volume 4 An Anthology of International Poetry". blurb.com. Abhi Subedi and Mukul Dahal द्वारा अनूदित. Blurb Books. पृ॰ 50-55. आई॰ऍस॰बी॰ऍन॰ 9781927682432. मूल से 3 अगस्त 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-09.
  21. https://ne.wikipedia.org/wiki/सुमन_पोखरेलl[मृत कड़ियाँ]
  22. Pokhrel, Suman (April 29, 2015). "May I Not See Dreams". Learning and Creativity. मूल से 7 जुलाई 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-05.
  23. Pokhrel, Suman. "A Reminiscent Candlelight". मूल से 22 मार्च 2019 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 24 फ़रवरी 2020.
  24. Pokhrel, Suman (September 2016), Padmaja Iyengar (संपा॰), Suman Pokhrel द्वारा अनूदित, "কীভাবে নিকটে আসতে পারি ? কীভাবে?" [How Would I Come Closer?], Poetic Prism 2016 [International Multilingual Poetry Anthology], Andra Pradesh, India: The Cultural Center of Vijayawada and Amarawati: 83
  25. Pokhrel, Suman (2015). "تو خودت هستی" [You are, as You are] (Parsian में). Nazi Karim द्वारा अनूदित. Kabulnath. मूल से 20 अक्तूबर 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-07.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  26. Pokhrel, Suman (September 2016), Padmaja Iyengar (संपा॰), Rita Stanzione द्वारा अनूदित, "L Colore Dell'Orizzonte" [Color of Horizon], Poetic Prism 2016 [International Multilingual Poetry Anthology] (Italian में), Andra Pradesh, India: The Cultural Center of Vijayawada and Amarawati: 171सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  27. Pokhrel, Suman (September 2016), Padmaja Iyengar (संपा॰), Laura Mucheli Klemm द्वारा अनूदित, "LA FIÈVRE" [Fever], Poetic Prism 2016 [International Multilingual Poetry Anthology] (French में), Andra Pradesh, India: The Cultural Center of Vijayawada and Amarawati: 99सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  28. Pokhrel, Suman (24 July 2016). "Sehnsucht" [Desire] (German में). Margaret Sain द्वारा अनूदित. Godreads. अभिगमन तिथि 2017-08-09.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)[मृत कड़ियाँ]
  29. Pokhrel, Suman (September 2016), Padmaja Iyengar (संपा॰), Suman Pokhrel द्वारा अनूदित, "क्षितिज का रंग" [Color of Horizon], Poetic Prism 2016 [International Multilingual Poetry Anthology] (Hindi में), Andra Pradesh, India: The Cultural Center of Vijayawada and Amarawati: 162सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  30. Pokhrel, Suman (22 July 2016). "TU ERES, COMO TU ERES". Malu Pademelon द्वारा अनूदित. Godreads. मूल से 4 अप्रैल 2019 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-07.
  31. "दुईपटक 'सार्क पुरस्कार' पाएका कवि पोखरेल भन्छन् : ट्रेन्डबाहिरको आविष्कार हो कविता". लोकान्तर. 2016-11-12. मूल से 28 अक्तूबर 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-10.
  32. "अन्ना आख्मातोभा / त्यस्ती ठानेछौ तिमीले मलाई" [You Thought I Was That Type]. nepalikalasahitya.com (Nepali में). Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. नेपाली कलासाहित्य डट कम प्रतिष्ठान. मूल से पुरालेखित 8 जून 2015. अभिगमन तिथि 2017-08-10.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link) सीएस1 रखरखाव: BOT: original-url status unknown (link)
  33. "अन्ना स्वीर / म र मेरो म" [Myself and My Person]. goodreads.com (Nepali में). Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. 14 August 2014. मूल से 7 जुलाई 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-10.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  34. "एलेन गिन्सबर्ग / अमेरिका" [America] (Nepali में). Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. सिर्जनविन्दु via youtube. अभिगमन तिथि 2017-08-10.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  35. "डेलमिरा अगस्टिनी / निशागान" [Nocturno]. nepalikalasahitya.com (Nepali में). Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. नेपाली कलासाहित्य डट कम प्रतिष्ठान. मूल से 6 अगस्त 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-10.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  36. "फैज अहमद फैज / फैज अहमद फैजका दुई कविता" [Two Poems of Faiz Ahmad Faiz]. setopati.com (Nepali में). Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. सेतोपाटी. 3 December 2016. मूल से 19 अप्रैल 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-10.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  37. "फरोग फारूखजाद / पाप" [The Sin]. nepalikalasahitya.com (Nepali में). Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. नेपाली कलासाहित्य डट कम प्रतिष्ठान. मूल से 6 अगस्त 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-10.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  38. "गाब्रिएला मिस्ट्रल / गुलाफ" [The Rose]. goodreads.com (Nepali में). Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. 10 November 2012. मूल से 2 अप्रैल 2019 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-10.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  39. - (11 August 2015). "गुलजार / चिहाउँछन्‌ किताबहरू" [The Books Peep]. goodreads.com (नेपाली में). Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. मूल से 20 जुलाई 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 10 अगस्त 2017.
  40. Momila, संपा॰ (April 2015), Suman Pokhrel द्वारा अनूदित, "ज्याक प्रेभर / पारिवारिक जीवन" [Family Life], Kalashree (Nepali में), Kathmandu, Nepal: Nepali Kala Sahitya Dot Com Pratisthan, 5 (5): 354सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  41. "मोहमुद दरविस / परिचयपत्र" [Identity Card]. goodreads.com (Nepali में). Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. 17 December 2012. मूल से 2 अप्रैल 2019 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-10.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  42. "नाजिक अल मलाइका / पीडाको वन्दना" [Hymns to Pain]. setopati.com (Nepali में). Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. 29 October 2016. मूल से 18 अप्रैल 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-10.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  43. "नाजिक अल मलाइका / नयाँ वर्ष" [New Year]. nepalikalasahitya.com (Nepali में). Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. नेपाली कलासाहित्य डट कम प्रतिष्ठान. मूल से 6 अगस्त 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-10.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  44. Momila, संपा॰ (April 2015), Suman Pokhrel द्वारा अनूदित, "नाजिम हिकमत / हृदयरोग" [Angina Pectoris], Kalashree (Nepali में), Kathmandu, Nepal: Nepali Kala Sahitya Dot Com Pratisthan, 5 (5): 352सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  45. "नाजिम हिकमत / मैले थाहा नपाएका मलाई मनपर्ने चिजहरू" [Things I Didn'T Know I Loved]. setopati.com (Nepali में). Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. सेतोपाटी. 22 October 2016. मूल से 18 अप्रैल 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-10.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  46. "निजार कब्बानी / दु:खको महाकाव्य" [The Epic Of Sadness]. setopati.com (Nepali में). Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. सेतोपाटी. 12 November 2016. मूल से 19 अप्रैल 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-10.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  47. Momila, संपा॰ (April 2015), Suman Pokhrel द्वारा अनूदित, "ओक्टाभियो पाज / यी क्लिसेहरू धेर भए" [No More Cliches], Kalashree (Nepali में), Kathmandu, Nepal: Nepali Kala Sahitya Dot Com Pratisthan, 5 (5): 351सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  48. "ओक्टाभियो पाज / मैथुन" [Maithuna]. setopati.com (Nepali में). Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. सेतोपाटी. 12 November 2016. मूल से 18 अप्रैल 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-10.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  49. "पाब्लो नेरुदा / आजको रात सर्वाधिक दुःखद पङ्ति लेख्न सक्छु" [Tonight I Can Write The Saddest Lines]. goodreads.com (Nepali में). Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. 11 September 2013. मूल से 2 अप्रैल 2019 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-10.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  50. "साहिर लुधियानवी / ताजमहल" [The Tajmahal]. goodreads.com (नेपाली में). Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. 20 August 2011. मूल से 20 जुलाई 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 10 अगस्त 2017.
  51. "सिल्भिया प्लाथ / लेडी लेजरस" [Lady Lazarus]. goodreads.com (Nepali में). Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. 19 May 2013. मूल से 15 दिसंबर 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-10.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  52. "यहुदा अमिसाई / थाह छैन, दोहोरिन्छ-दोहोरिन्न इतिहास / अनुवाद - सुमन पोखरेल". 29 August 2015. अभिगमन तिथि 2018-02-28.
  53. त्रिपाठी, गीता (2018), अनुवादमा 'मनपरेका केही कविता' [अनुवाद में 'मनपरेका केही कविता'], नेपाली कलासाहित्य डट कम प्रतिष्ठान, पृ॰ 358-359
  54. "अनूदित कवितासङ्ग्रह 'मनपरेका केही कविता' सार्वजनिक". ammarwani.com. 2018-04-18. मूल से 6 जून 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2018-06-05.
  55. Das, Adyasha (April 2015), Momila (संपा॰), Suman Pokhrel द्वारा अनूदित, "पित्तलको फूल (The Brass Flowers)", Kalashree, Kathmandu, Nepal: Nepali Kala Sahitya Dot Com Pratisthan, 5 (5): 360
  56. Cardona, Helene (April 2015), Momila (संपा॰), Suman Pokhrel द्वारा अनूदित, "ढुङ्गो (Stone)", Kalashree, Kathmandu, Nepal: Nepali Kala Sahitya Dot Com Pratisthan, 6 (6): 412
  57. Momila, संपा॰ (2017). "शीमा कलबासी / पहिलो पाठ – बिरामीको मृत्यु भयो" [Lesson One: Patient Dies] (Nepali में). Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. Kathmandu: Nepali Kala Sahitya Dot Com Pratisthan. मूल से 15 दिसंबर 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-09.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  58. Elramadi, Mohamed Nagib (April 2015), Momila (संपा॰), Suman Pokhrel द्वारा अनूदित, "ऐनामा देखिने प्रतिविम्व (The Reflection of Mirror)", Kalashree, Kathmandu, Nepal: Nepali Kala Sahitya Dot Com Pratisthan, 5 (5): 359
  59. Wangmo, Chador (2017). Momila (संपा॰). "मृत्युः कसरी आउँछस् तँ?" [Death: How will you come?] (Nepali में). Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. Kathmandu: Nepali Kala Sahitya Dot Com Pratisthan. मूल से 15 दिसंबर 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-09.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  60. Kamayani, Kamini (April 2015), Momila (संपा॰), Suman Pokhrel द्वारा अनूदित, "आतङ्की गाउँ", Kalashree (Nepali में), Kathmandu, Nepal: Nepali Kala Sahitya Dot Com Pratisthan, 6 (6): 408सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  61. Stanzione, Rita (April 2015), Momila (संपा॰), Suman Pokhrel द्वारा अनूदित, "यदी (If)", Kalashree, Kathmandu, Nepal: Nepali Kala Sahitya Dot Com Pratisthan, 5 (5): 358
  62. Panday, Ashok Kumar (April 2015), Momila (संपा॰), Suman Pokhrel द्वारा अनूदित, "हरेक ठाउँमा उस्तै थिएँ म", Kalashree, Kathmandu, Nepal: Nepali Kala Sahitya Dot Com Pratisthan, 6 (6): 411
  63. सुवदेी, अभि (2013). साहित्य र आमवृत्त. काठमान्डु: मदर पब्लिकेशन, ISBN 978 9937 852531, OCLC 867694631. पृ॰ १८९.
  64. Article "Suman Ek Suwas Aanek" by Gandakiputra, Nagarik National Daily, Friday 26 April 2013
  65. देवकोटा, लक्ष्मीप्रसाद (12 November 2016). "राही (यात्री) / लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा / अनुवाद- सुमन पोखरेल". kavitakosh.org. कविताकोश. मूल से 2 अगस्त 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-10.
  66. "माँ का ख्वाब (आमाको सपना) / गोपालप्रसाद रिमाल / अनुवाद- सुमन पोखरेल". kavitakosh.org. कविताकोश. 12 November 2016. मूल से 31 दिसंबर 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-10.
  67. "घूमनेवाली कुर्सी पे एक अंधा (घुम्ने मेचमाथि अन्धो मान्छे) / भूपी शेरचन / अनुवाद - सुमन पोखरेल". kavitakosh.org. कविताकोश. 12 November 2016. मूल से 31 दिसंबर 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-10.
  68. "धूवेँ का जंगल (धुँवाको जंगल) / ईश्वरवल्लभ / अनुवाद - सुमन पोखरेल". kavitakosh.org. कविताकोश. 2 July 2017. मूल से 31 दिसंबर 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-10.
  69. "आजकल मुझे (मलाई अचेल) / अभि सुवेदी / अनुवाद - सुमन पोखरेल". kavitakosh.org. कविताकोश. 12 November 2016. मूल से 31 दिसंबर 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-06.
  70. "दिल की जख्म (मनको घाउ) / कृष्णभूषण बल / अनुवाद- सुमन पोखरेल". kavitakosh.org. कविताकोश. 2016-11-12. मूल से 31 दिसंबर 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-10.
  71. "सुमन पोखरेल :: कविता कोश". Kavita Kosh. मूल से 23 अगस्त 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-04.
  72. -, various (2017). Surabhi Bhattacharjee (संपा॰). "Focus". Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. Asian Signature. मूल से 2 जुलाई 2019 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2017-08-09.
  73. कोइराला भण्डारी, सुशीला (2013). मेनका. विराटनगर: नेपाली साहित्य समिति ISBN 9789937269049.
  74. Dadhiraj Subedi, "नेपाली साहित्यका मुस्कानहरू (The Smiles of Nepali Literature)"- 2013, Purwanchal Sahitya Academy, Biratnagar - ISBN 978 9937248266
  75. Dadhiraj Subedi, "नेपाली साहित्यका मुस्कानहरू (The Smiles of Nepali Literature)"- 2013, Purwanchal Sahitya Academy, Biratnagar - ISBN 978 9937248266
  76. "Madan Puraskar Pustakalaya". Madanpuraskar.org. मूल से 14 जुलाई 2014 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 25 मई 2014.
  77. "Madan Puraskar Pustakalaya". Madanpuraskar.org. मूल से 14 जुलाई 2014 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 25 मई 2014.
  78. "Publication2" (PDF). मूल (PDF) से 14 जुलाई 2014 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 27 मई 2014.
  79. "Madan Puraskar Pustakalaya". Madanpuraskar.org. मूल से 14 जुलाई 2014 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 25 मई 2014.
  80. "Hazaar Aankhaa Yee Aankhaamaa-Internal Pages_Final.pub" (PDF). मूल (PDF) से 14 जुलाई 2014 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 27 मई 2014.
  81. "अनूदित कवितासङ्ग्रह 'मनपरेका केही कविता' सार्वजनिक". ammarwani.com. 2018-04-21. मूल से 6 जून 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2018-06-05.
  82. नेरुदा, पाव्लो (2018-04-19). "विश्वसाहित्य : तिम्रा गोडा (कविता)". nepallive.com. मूल से 26 मई 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2018-06-05.
  83. "'मनपरेका केही कविता' मा १५ विदेशी कविका सिर्जना". nepallive.com. 2018-04-21. मूल से 27 मई 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2018-06-06.
  84. बसन्त, मीनराज (2018-04-21). "कविता लेखकसँग होइन, पाठकसँग सम्बन्धित छ: सुमन पोखरेल". farakdhar.com. अभिगमन तिथि 6 जून 2018.[मृत कड़ियाँ]
  85. "'मनपरेका केही कविता' बजारमा". samachardainik.com. सौर्य दैनिक. 2018-04-22. मूल से 25 अप्रैल 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 6 जून 2018.
  86. तारकिणी, राजेन्द्र (2018-04-21). "'मनपरेका केही कविता' उत्कृष्ट अनुदित संग्रह भएको दाबी". news24nepal.tv. मूल से 6 जुलाई 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 6 जून 2018.
  87. "'मनपरेका केही कविता' बजारमा". thahakhabar.com. 2018-04-19. मूल से 6 जुलाई 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 6 जून 2018.
  88. "सुमन पोखरेल :: कविताकोश". कविताकोश. मूल से 23 अगस्त 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 10 अगस्त 2017.
  89. विराटआवाज, भदौ २०६९ सं. खेम नेपाली
  90. "बोतलको पानी". sahityasangraha.com. 2018-04-18. मूल से 20 जुलाई 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2018-05-21.
  91. दाँगी, इन्दिरा (2018-04-21). "दाहिने आँखो (मूल हिन्दी से सुमन पोखरेल द्वारा अनुदित)". annapurnapost.com. Suman Pokhrel द्वारा अनूदित. अन्नपूर्ण पोष्ट. मूल से 24 मई 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 21 मई 2018.
  92. दाँगी, इन्दिरा (2016-12-10). "बोतलको पानी (मूल हिन्दी से सुमन पोखरेल द्वारा अनुदित)". annapurnapost.com. सुमन पोखरेल द्वारा अनूदित. अन्नपूर्ण पोष्ट. मूल से 24 मई 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 21 मई 2018.
  93. "संग्रहीत प्रति". मूल से 18 अक्तूबर 2015 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 15 जून 2020.
  94. "जयेन्द्र प्रसाई साहित्य पुरस्कार कवि पोखरेललाई". Pratinidhibelgium.com. 6 सितंबर 2010. मूल से 14 जुलाई 2014 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 25 मई 2014.

बाहरी कड़ियाँ[संपादित करें]