"राष्ट्रीय उद्यान": अवतरणों में अंतर

मुक्त ज्ञानकोश विकिपीडिया से
हटाया गया रीडायरेक्ट भारत के राष्ट्रीय उद्यान के लिए
टैग: हटाया गया पुनर्निर्देशन
मैंने भारत के राष्ट्रीय उद्यानों की सूची को बढ़ाया है
टैग: मोबाइल संपादन मोबाइल वेब संपादन
पंक्ति 1: पंक्ति 1:
[[File:Parque Nacional Los cardones.jpg|thumb|upright|upright=1.25|[[आर्जेन्टीना]] के साल्ता प्रान्त में लोस कार्दोनेस राष्ट्रीय उद्यान]]
[[File:Parque Nacional Los cardones.jpg|thumb|upright|upright=1.25|[[आर्जेन्टीना]] के साल्ता प्रान्त में लोस कार्दोनेस राष्ट्रीय उद्यान]]
'''राष्ट्रीय उद्यान''' (national park) ऐसा [[उद्यान]] या अन्य क्षेत्र होता है जिसे किसी राष्ट्र की प्रशासन प्रणाली द्वारा औपचारिक रूप से [[संरक्षण (नैतिक)|संरक्षित]] करा गया हो। अलग-अलग देश अपने राष्ट्रीय उद्यानों के लिए अलग-अलग नीतियाँ रखते हैं लेकिन लगभग सभी में क्षेत्रों के [[वन्य जीवन]] को आने वाली पीढ़ीयों के लिए संरक्षित रखना एक मुख्य ध्येय होता है।<ref>Bonnett, A. (2016). The Geography of Nostalgia: Global and Local Perspectives on Modernity and Loss. Routledge. p. 68. ISBN 978-1-315-88297-0.</ref><ref>Europarc Federation (eds.) 2009, Living Parks, 100 Years of National Parks in Europe, Oekom Verlag, München</ref> [[टोबेगो]] पर स्थित और सन् 1776 में स्थापित टोबेगो मुख्य पहाड़ी वन संरक्षित क्षेत्र विश्व का सबसे पहला राष्ट्रीय उद्यान माना जाता है।<ref>"[https://whc.unesco.org/en/tentativelists/5646/ Tobago Main Ridge Forest Reserve]". UNESCO. 17 August 2011. Retrieved 13 August 2018.</ref>
'''राष्ट्रीय उद्यान''' (national park) ऐसा [[उद्यान]] या अन्य क्षेत्र होता है जिसे किसी राष्ट्र की प्रशासन प्रणाली द्वारा औपचारिक रूप से [[संरक्षण (नैतिक)|संरक्षित]] करा गया हो। अलग-अलग देश अपने राष्ट्रीय उद्यानों के लिए अलग-अलग नीतियाँ रखते हैं लेकिन लगभग सभी में क्षेत्रों के [[वन्य जीवन]] को आने वाली पीढ़ीयों के लिए संरक्षित रखना एक मुख्य ध्येय होता है।<ref>Bonnett, A. (2016). The Geography of Nostalgia: Global and Local Perspectives on Modernity and Loss. Routledge. p. 68. ISBN 978-1-315-88297-0.</ref><ref>Europarc Federation (eds.) 2009, Living Parks, 100 Years of National Parks in Europe, Oekom Verlag, München</ref> [[टोबेगो]] पर स्थित और सन् 1776 में स्थापित टोबेगो मुख्य पहाड़ी वन संरक्षित क्षेत्र विश्व का सबसे पहला राष्ट्रीय उद्यान माना जाता है।<ref>"[https://whc.unesco.org/en/tentativelists/5646/ Tobago Main Ridge Forest Reserve]". UNESCO. 17 August 2011. Retrieved 13 August 2018.</ref>


भारत के राष्ट्रीय उद्यान
राज्य नेशनल पार्क के नाम स्थापना वर्ष
अंडमान और निकोबार द्वीप समूह नॉर्थ बटन आइलेंड नेशनल पार्क 1979
सदद्ले पीक नेशनल पार्क 1979
महात्मा गांधी मरीन नेशनल पार्क 1983
मिडिल बटन आइलेंड नेशनल पार्क 1987
माउंट हर्रिएट नेशनल पार्क 1987
साउथ बटन आइलेंड नेशनल पार्क 1987
कैम्पबेल बाय नेशनल पार्क 1992
गलथेय नेशनल पार्क 1992
रानी झांसी मरीन नेशनल पार्क 1996
आंध्राप्रदेश सरी वेंकटेस्वरा नेशनल पार्क 1989
पापीकोंडा नेशनल पार्क 2008
अरुणाचल प्रदेश नामदफा नेशनल पार्क 1974
मौलिंग नेशनल पार्क 1986
असम काजीरंगा नेशनल पार्क 1974
नामेरी नेशनल पार्क 1978
मानस नेशनल पार्क 1990
डिब्रू-साइखोवा नेशनल पार्क 1999
ओरंग नेशनल पार्क 1999
बिहार वाल्मीकि नेशनल पार्क 1976
छतीसगढ़ गुरु घासीदास नेशनल पार्क 1981
इंद्रावती नेशनल पार्क 1981
कांगेर घाटी नेशनल पार्क 1982
गोवा मोललेम नेशनल पार्क 1978
गुजरात गिर फॉरेस्ट नेशनल पार्क 1965
ब्लेकबक नेशनल पार्क 1976
वंसदा नेशनल पार्क 1979
गल्फ कच मरीन नेशनल पार्क 1980
हरियाणा सुल्तानपुर नेशनल पार्क 1989
कलेसर नेशनल पार्क 2003
हिमाचल प्रदेश पिन वैलि नेशनल पार्क 1987
इन्देरकिल्ला नेशनल पार्क 2010
खीरगंगा नेशनल पार्क 2010
सिमबालबरा नेशनल पार्क 2010
ग्रेट हिमालयन नेशनल पार्क 1984
जम्मू और कश्मीर दाचीगम नेशनल पार्क 1981
हेमीस नेशनल पार्क 1981
किसत्वर नेशनल पार्क 1981
सलीम अली नेशनल पार्क 1992
झारखंड बेतला नेशनल पार्क 1986
कर्नाटक बंदीपुर नेशनल पार्क 1974
बन्नेर्घट्टा नेशनल पार्क 1986
आंशी नेशनल पार्क 1987
कुद्रेमुख नेशनल पार्क 1987
नगरहोल नेशनल पार्क 1988
केरल एराविकुलम नेशनल पार्क 1978
साइलेंट वैलि नेशनल पार्क 1980
पेरियर नेशनल पार्क 1982
अनामुदी शोला नेशनल पार्क 2003
माथीकेत्तान शोला नेशनल पार्क 2003
पंबादुम शोला नेशनल पार्क 2003
मध्यप्रदेश कान्हा नेशनल पार्क 1955
माधव नेशनल पार्क 1959
बांधवगढ़ नेशनल पार्क 1968
पेंच नेशनल पार्क 1977
पन्ना नेशनल पार्क 1981
संजय नेशनल पार्क 1981
सतपुड़ा नेशनल पार्क 1981
मंडला प्लांट्स फोस्सिल नेशनल पार्क 1983
वन विहार नेशनल पार्क 1983
महाराष्ट्र तडोबा नेशनल पार्क 1955
संजय गांधी नेशनल पार्क 1969
नवेगांव नेशनल पार्क 1975
गुगामल नेशनल पार्क 1987
चंदोली नेशनल पार्क 2004
मणिपुर कैबूल लामजाओ नेशनल पार्क 1977
सिरोही नेशनल पार्क 1982
मेघालय बल्फाक्रम नेशनल पार्क 1986
नोकरेक नेशनल पार्क 1986
मिज़ोरम मुरलेन नेशनल पार्क 1991
फावंगपुई ब्लू माउंटेन नेशनल पार्क 1992
नागालेंड न्तंग्की नेशनल पार्क 1993
ओड़ीसा सिम्प्लिपाल नेशनल पार्क 1980
भीतरकनिका नेशनल पार्क 1988
राजस्थान सरिस्का टाइगर रिजर्व नेशनल पार्क 1955
माउंट आबु नेशनल पार्क 1960
डेसर्ट नेशनल पार्क 1980
केओलादेओ नेशनल पार्क 1981
रंथंभोरे नेशनल पार्क 1981
मुकुंदा हिल्स नेशनल पार्क 2006
सिक्किम खंगचेंडजोंगा नेशनल पार्क 1977
तमिलनाडू मुदुमलाई नेशनल पार्क 1940
गुइन्दु नेशनल पार्क 1976
गल्फ ऑफ मन्नार मरीन नेशनल पार्क 1980
इंद्रा गांधी डब्लू एस & नेशनल पार्क 1989
मुकुरथी नेशनल पार्क 2001
तेलंगाना कासु ब्रहमानन्दन रेड्डी नेशनल पार्क 1994
महावीर हरीना वनस्थली नेशनल पार्क 1994
मृगवानी नेशनल पार्क 1994
त्रिपुरा क्लाउडेड लेपर्ड नेशनल पार्क 2003
बिसन (राजबरी) नेशनल पार्क 2007
उत्तरप्रदेश दूधवा नेशनल पार्क 1977
उत्तराखंड जिम कॉर्बेट नेशनल पार्क 1936
नन्दा देवी नेशनल पार्क 1982
वैलि ऑफ फ्लावर्स नेशनल पार्क 1982
राजाजी नेशनल पार्क 1983
गंगोत्री नेशनल पार्क 1989
गोविंद पाशु विहार नेशनल पार्क 1990
पश्चिम बंगाल सुनदेरवन नेशनल पार्क 1984
नेओरा वैलि नेशनल पार्क 1986
सिंगलीला नेशनल पार्क 1986
बुकसा टाइगर रिजर्व 1992
गोरुमरा नेशनल पार्क 1994
जलदापरा नेशनल पार्क 2012


== इन्हें भी देखें ==
== इन्हें भी देखें ==

04:43, 5 जनवरी 2020 का अवतरण

आर्जेन्टीना के साल्ता प्रान्त में लोस कार्दोनेस राष्ट्रीय उद्यान

राष्ट्रीय उद्यान (national park) ऐसा उद्यान या अन्य क्षेत्र होता है जिसे किसी राष्ट्र की प्रशासन प्रणाली द्वारा औपचारिक रूप से संरक्षित करा गया हो। अलग-अलग देश अपने राष्ट्रीय उद्यानों के लिए अलग-अलग नीतियाँ रखते हैं लेकिन लगभग सभी में क्षेत्रों के वन्य जीवन को आने वाली पीढ़ीयों के लिए संरक्षित रखना एक मुख्य ध्येय होता है।[1][2] टोबेगो पर स्थित और सन् 1776 में स्थापित टोबेगो मुख्य पहाड़ी वन संरक्षित क्षेत्र विश्व का सबसे पहला राष्ट्रीय उद्यान माना जाता है।[3]


 भारत के राष्ट्रीय उद्यान

राज्य नेशनल पार्क के नाम स्थापना वर्ष अंडमान और निकोबार द्वीप समूह नॉर्थ बटन आइलेंड नेशनल पार्क 1979 सदद्ले पीक नेशनल पार्क 1979 महात्मा गांधी मरीन नेशनल पार्क 1983 मिडिल बटन आइलेंड नेशनल पार्क 1987 माउंट हर्रिएट नेशनल पार्क 1987 साउथ बटन आइलेंड नेशनल पार्क 1987 कैम्पबेल बाय नेशनल पार्क 1992 गलथेय नेशनल पार्क 1992 रानी झांसी मरीन नेशनल पार्क 1996 आंध्राप्रदेश सरी वेंकटेस्वरा नेशनल पार्क 1989 पापीकोंडा नेशनल पार्क 2008 अरुणाचल प्रदेश नामदफा नेशनल पार्क 1974 मौलिंग नेशनल पार्क 1986 असम काजीरंगा नेशनल पार्क 1974 नामेरी नेशनल पार्क 1978 मानस नेशनल पार्क 1990 डिब्रू-साइखोवा नेशनल पार्क 1999 ओरंग नेशनल पार्क 1999 बिहार वाल्मीकि नेशनल पार्क 1976 छतीसगढ़ गुरु घासीदास नेशनल पार्क 1981 इंद्रावती नेशनल पार्क 1981 कांगेर घाटी नेशनल पार्क 1982 गोवा मोललेम नेशनल पार्क 1978 गुजरात गिर फॉरेस्ट नेशनल पार्क 1965 ब्लेकबक नेशनल पार्क 1976 वंसदा नेशनल पार्क 1979 गल्फ कच मरीन नेशनल पार्क 1980 हरियाणा सुल्तानपुर नेशनल पार्क 1989 कलेसर नेशनल पार्क 2003 हिमाचल प्रदेश पिन वैलि नेशनल पार्क 1987 इन्देरकिल्ला नेशनल पार्क 2010 खीरगंगा नेशनल पार्क 2010 सिमबालबरा नेशनल पार्क 2010 ग्रेट हिमालयन नेशनल पार्क 1984 जम्मू और कश्मीर दाचीगम नेशनल पार्क 1981 हेमीस नेशनल पार्क 1981 किसत्वर नेशनल पार्क 1981 सलीम अली नेशनल पार्क 1992 झारखंड बेतला नेशनल पार्क 1986 कर्नाटक बंदीपुर नेशनल पार्क 1974 बन्नेर्घट्टा नेशनल पार्क 1986 आंशी नेशनल पार्क 1987 कुद्रेमुख नेशनल पार्क 1987 नगरहोल नेशनल पार्क 1988 केरल एराविकुलम नेशनल पार्क 1978 साइलेंट वैलि नेशनल पार्क 1980 पेरियर नेशनल पार्क 1982 अनामुदी शोला नेशनल पार्क 2003 माथीकेत्तान शोला नेशनल पार्क 2003 पंबादुम शोला नेशनल पार्क 2003 मध्यप्रदेश कान्हा नेशनल पार्क 1955 माधव नेशनल पार्क 1959 बांधवगढ़ नेशनल पार्क 1968 पेंच नेशनल पार्क 1977 पन्ना नेशनल पार्क 1981 संजय नेशनल पार्क 1981 सतपुड़ा नेशनल पार्क 1981 मंडला प्लांट्स फोस्सिल नेशनल पार्क 1983 वन विहार नेशनल पार्क 1983 महाराष्ट्र तडोबा नेशनल पार्क 1955 संजय गांधी नेशनल पार्क 1969 नवेगांव नेशनल पार्क 1975 गुगामल नेशनल पार्क 1987 चंदोली नेशनल पार्क 2004 मणिपुर कैबूल लामजाओ नेशनल पार्क 1977 सिरोही नेशनल पार्क 1982 मेघालय बल्फाक्रम नेशनल पार्क 1986 नोकरेक नेशनल पार्क 1986 मिज़ोरम मुरलेन नेशनल पार्क 1991 फावंगपुई ब्लू माउंटेन नेशनल पार्क 1992 नागालेंड न्तंग्की नेशनल पार्क 1993 ओड़ीसा सिम्प्लिपाल नेशनल पार्क 1980 भीतरकनिका नेशनल पार्क 1988 राजस्थान सरिस्का टाइगर रिजर्व नेशनल पार्क 1955 माउंट आबु नेशनल पार्क 1960 डेसर्ट नेशनल पार्क 1980 केओलादेओ नेशनल पार्क 1981 रंथंभोरे नेशनल पार्क 1981 मुकुंदा हिल्स नेशनल पार्क 2006 सिक्किम खंगचेंडजोंगा नेशनल पार्क 1977 तमिलनाडू मुदुमलाई नेशनल पार्क 1940 गुइन्दु नेशनल पार्क 1976 गल्फ ऑफ मन्नार मरीन नेशनल पार्क 1980 इंद्रा गांधी डब्लू एस & नेशनल पार्क 1989 मुकुरथी नेशनल पार्क 2001 तेलंगाना कासु ब्रहमानन्दन रेड्डी नेशनल पार्क 1994 महावीर हरीना वनस्थली नेशनल पार्क 1994 मृगवानी नेशनल पार्क 1994 त्रिपुरा क्लाउडेड लेपर्ड नेशनल पार्क 2003 बिसन (राजबरी) नेशनल पार्क 2007 उत्तरप्रदेश दूधवा नेशनल पार्क 1977 उत्तराखंड जिम कॉर्बेट नेशनल पार्क 1936 नन्दा देवी नेशनल पार्क 1982 वैलि ऑफ फ्लावर्स नेशनल पार्क 1982 राजाजी नेशनल पार्क 1983 गंगोत्री नेशनल पार्क 1989 गोविंद पाशु विहार नेशनल पार्क 1990 पश्चिम बंगाल सुनदेरवन नेशनल पार्क 1984 नेओरा वैलि नेशनल पार्क 1986 सिंगलीला नेशनल पार्क 1986 बुकसा टाइगर रिजर्व 1992 गोरुमरा नेशनल पार्क 1994 जलदापरा नेशनल पार्क 2012

इन्हें भी देखें

सन्दर्भ

  1. Bonnett, A. (2016). The Geography of Nostalgia: Global and Local Perspectives on Modernity and Loss. Routledge. p. 68. ISBN 978-1-315-88297-0.
  2. Europarc Federation (eds.) 2009, Living Parks, 100 Years of National Parks in Europe, Oekom Verlag, München
  3. "Tobago Main Ridge Forest Reserve". UNESCO. 17 August 2011. Retrieved 13 August 2018.