"अन्नपूर्णा पुंजक": अवतरणों में अंतर

मुक्त ज्ञानकोश विकिपीडिया से
छो बॉट: वर्तनी एकरूपता।
No edit summary
पंक्ति 1: पंक्ति 1:
'''अन्नपूर्णा''' [[हिमालय]] का एक [[पर्वतीय पुंजक]] है जिसमें एक [[आठ हज़ारी]], १३ ७,००० मीटर से ऊँचे और १६ ६,००० मीटर से ऊँचे [[पर्वत]] हैं।<ref>{{Cite journal|author=H. Adams Carter| title=Classification of the Himalaya|journal=American Alpine Journal|volume=27|issue=59|pages=127–9|year=1985|url=http://c498469.r69.cf2.rackcdn.com/1985/109_carter_himalaya_aaj1985.pdf|accessdate=2011-05-01}}</ref> यह पुंजक ५५ किमी लम्बा है और उत्तर-मध्य [[नेपाल]] में स्थित है। यह पश्चिम में काली गण्डकी तंगघाटी, उत्तर व पूर्व में मर्श्यान्गदी नदी और दक्षिण में पोखरा घाटी द्वारा घिरा हुआ है। इसका सर्वोच्च पर्वत [[अन्नपूर्णा १ मुख्य]] है जो [[समुद्रतल]] से ८,०९१ मीटर (२६,५४५ फ़ुट) ऊँचा है और [[विश्व के सर्वोच्च पर्वत|विश्व का १०वाँ सबसे ऊँचा पर्वत]] है।
{{स्रोतहीन|date=सितंबर 2014}}


ऐतिहासिक रूप से अन्नपूर्णा पुंजक की चोटियाँ [[पर्वतारोहियों]] के लिए विश्व के सबसे ख़तरनाक शिखरों में आती हैं, हालांकि १९९० के बाद [[कंचनजंघा]] पर अधिक मृत्यु दर रहा है। मार्च २०१२ तक अन्नपूर्णा १ मुख्य को १९१ बार चढ़ा जा चुका था और पर्वत पर ६१ लोग मारे जा चुके थे। यह सफल चढ़ाई और मृत्युओं का [[अनुपात]] किसी भी अन्य आठ-हज़ारी पर्वत से अधिक है।<ref>{{cite web|url=http://www.8000ers.com/cms/download.html?func=startdown&id=184 |title=Complete ascent — fatalities statistics of all 14 main 8000ers |publisher=8000ers.com |date=June 19, 2008 |accessdate=2013-05-30}}</ref> अक्तूबर २०१४ में [[शीतकालीन तूफान|बर्फ़ीले तूफ़ानों]] और [[हिमस्खलन]] में अन्नपूर्णा क्षेत्र में ३९ लोगों की जाने गई।<ref name=BBC29672358>{{cite news|title=Nepal Annapurna: Climbing disaster toll reaches 39|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-29672358|work=BBC News | date=18 October 2014}}</ref>
[[चित्र:Annapurna from west.jpg|thumb|300 px|अन्नपूर्णा ची पर्वत रांग पश्चिमेकडून डावीकडील अन्नपूर्णा १]]'''अन्नपूर्णा १''' - उंची ८०९१ मी. - पृथ्वीवर एक उंच पर्वत. हा पर्वत मध्य [[नेपाळ|नेपाळमध्ये]] स्थित आहे. अन्नपूर्ण पर्वत रांग एकूण ५५ किमी लांबीची रांग असून अन्नपूर्ण १ हे त्यांचे सर्वोच्च शिखर आहे. हे शिखर १० वे सर्वोच्च शिखर असून ८००० मी पेक्षा उंच असलेल्या पहिल्या १४ शिखरांमध्ये समावेश होतो. शिखराच्या पूर्वेला गंडकी नदी वाहते व धवलागिरी या पर्वतशिखरांची रांग त्याने वेगळी केली आहे. अन्नपूर्ण ही हिंदू संस्कृती मध्ये दुर्गादेवीचा अवतार असून ती सुपिकतेचे प्रतिक आहे.


== शिखर ==
अन्नपूर्ण पर्वताचा आजूबाजूचा भाग हा अन्नपूर्ण सं‍रक्षण क्षेत्रामध्ये संरक्षित केला आहे, याचे एकूण क्षेत्रफळ ७६२९ चौ.किमी इतके आहे व नेपाळमधील पहिले व सर्वात मोठे संरक्षित क्षेत्र आहे. याची स्थापना राजे महेंद्र यांनी १९८६ मध्ये केली. या भागात ट्रेकिंग साठी येणा-या पर्यटकांची संख्या खूप आहे.

अन्न्पूर्ण १ हा गिर्यारोहणास जगातील सर्वात धोकादायक शिखर मानले जाते. आकडेवारी नुसार सर्वाधिक अपघात या शिखरावर होतात व त्यात मरण पावणार्यांची संख्या अन्न्पूर्णावर सर्वाधिक आहे. चढाई करणार्याम्मध्ये ४० टक्के गिर्यारोहक मृत पावतात.<ref name="mtev">[http://www.mounteverest.net/news.php?news=15092 mounteverest.net] [[2006-09-28]]</ref>

== भूगोल ==
अन्नपूर्णा पर्वत रांगेत सहा मुख्य शिखरे आहेत खालिलप्रमाणॅ


{| border=0
{| border=0

03:53, 11 फ़रवरी 2017 का अवतरण

अन्नपूर्णा हिमालय का एक पर्वतीय पुंजक है जिसमें एक आठ हज़ारी, १३ ७,००० मीटर से ऊँचे और १६ ६,००० मीटर से ऊँचे पर्वत हैं।[1] यह पुंजक ५५ किमी लम्बा है और उत्तर-मध्य नेपाल में स्थित है। यह पश्चिम में काली गण्डकी तंगघाटी, उत्तर व पूर्व में मर्श्यान्गदी नदी और दक्षिण में पोखरा घाटी द्वारा घिरा हुआ है। इसका सर्वोच्च पर्वत अन्नपूर्णा १ मुख्य है जो समुद्रतल से ८,०९१ मीटर (२६,५४५ फ़ुट) ऊँचा है और विश्व का १०वाँ सबसे ऊँचा पर्वत है।

ऐतिहासिक रूप से अन्नपूर्णा पुंजक की चोटियाँ पर्वतारोहियों के लिए विश्व के सबसे ख़तरनाक शिखरों में आती हैं, हालांकि १९९० के बाद कंचनजंघा पर अधिक मृत्यु दर रहा है। मार्च २०१२ तक अन्नपूर्णा १ मुख्य को १९१ बार चढ़ा जा चुका था और पर्वत पर ६१ लोग मारे जा चुके थे। यह सफल चढ़ाई और मृत्युओं का अनुपात किसी भी अन्य आठ-हज़ारी पर्वत से अधिक है।[2] अक्तूबर २०१४ में बर्फ़ीले तूफ़ानों और हिमस्खलन में अन्नपूर्णा क्षेत्र में ३९ लोगों की जाने गई।[3]

शिखर

अन्नपूर्णा १ ८,०९१ मी (२६,५४५ फूट) 28°35′42″N 83°49′08″E / 28.595°N 83.819°E / 28.595; 83.819 (Annapurna I)
अन्नपूर्णा २ ७९३७ मी (२६,०४० फूट) Ranked 16th; Prominence=2,437 m 28°32′20″N 84°08′13″E / 28.539°N 84.137°E / 28.539; 84.137 (Annapurna II)
अन्नपूर्णा ३ ७,५५५ मी (२४,७८६ फूट) Ranked 42nd; Prominence=703 m 28°35′06″N 84°00′00″E / 28.585°N 84.000°E / 28.585; 84.000 (Annapurna III)
अन्नपूर्णा ४ ७,५२५ मी (२४,६८८ फूट) 28°32′20″N 84°05′13″E / 28.539°N 84.087°E / 28.539; 84.087 (Annapurna IV)
गंगापूर्णा ७,४५५ मी (२४,४५७ फूट) 28°36′22″N 83°57′54″E / 28.606°N 83.965°E / 28.606; 83.965 (Gangapurna)
अन्नपूर्णा दक्षिण ७,२१९ मी (23,684 फूट) 28°31′05″N 83°48′22″E / 28.518°N 83.806°E / 28.518; 83.806 (Annapurna South)
The Annapurna Himal from the northeast. Left to right: Annapurna II and IV (close together); a major col; Annapurna III and Gangapurna; Annapurna I.

बाह्यदुवे

वर्ग:उंच पर्वतशिखरे

  1. (वीर गडरिया) पाल बघेल धनगर
  2. "Complete ascent — fatalities statistics of all 14 main 8000ers". 8000ers.com. June 19, 2008. अभिगमन तिथि 2013-05-30.
  3. "Nepal Annapurna: Climbing disaster toll reaches 39". BBC News. 18 October 2014.