"अतिसूक्ष्म तरंग": अवतरणों में अंतर

मुक्त ज्ञानकोश विकिपीडिया से
छो Tag {{unreferenced}}
No edit summary
पंक्ति 1: पंक्ति 1:
{{unreferenced}}
{{unreferenced}}


[[विद्युत चुम्बकीय तरंग|विद्युत चुम्बकीय तरंगें]] जिनकी [[तरंग दैर्घ्य]] एक मीटर से छोट्ट तथा एक मिलिमीटर से बङी होती है, या [[आवृत्ति]] 300 मैगा हर्ट्ज़ से 300 गीगा हर्ट्ज़ के बीच होती है, उन्हें '''अतिसूक्ष्म तरंग''' कहते हैं
[[विद्युत चुम्बकीय तरंग|विद्युत चुम्बकीय तरंगहरु]] जसको [[तरंग दैर्घ्य]] एक मीटरदेखि छोट्ट तथा एक मिलिमीटरभन्दा ठूलो हुन्छ, वा [[आवृत्ति]] 300 मैगा हर्ट्ज़देखि 300 गीगा हर्ट्ज़का बीच हुन्छ, तिनलाई '''अतिसूक्ष्म तरंग''' भन्दछन्


== इनके गुणधर्म ==
== यिनको गुणधर्म ==


[[प्रकीर्णन]], [[ध्रुवीकरण]], [[विवर्तन]], [[अपवर्तन]], [[विलयन]], [[समावेशन]] आदि, जो कि प्यायः प्रत्यक्ष प्रकाश के गुण होते हैं, इनमें भी मिलते हैं
[[प्रकीर्णन]], [[ध्रुवीकरण]], [[विवर्तन]], [[अपवर्तन]], [[विलयन]], [[समावेशन]] आदि, जो कि प्रायः प्रत्यक्ष प्रकाशका गुण हुन्छन्, यिनमा पनि मिल्दछन्


== फैलाव (रेंज) ==
== फैलाव (रेन्ज) ==


'''अतिसूक्ष्म तरंग''' में निम्न आती हैं :-
'''अतिसूक्ष्म तरंग'''मा निम्न आउँछन् :-


[[Image:Atmospheric microwave transmittance at mauna kea(simulated).gif|thumb|right|300px|Plot of the zenith atmospheric transmission on the summit of [[Mauna Kea]] throughout the entire gigahertz range of the electromagnetic spectrum at a precipitable water vapor level of 0.001 mm. (simulated)]]
[[Image:Atmospheric microwave transmittance at mauna kea(simulated).gif|thumb|right|300px|Plot of the zenith atmospheric transmission on the summit of [[Mauna Kea]] throughout the entire gigahertz range of the electromagnetic spectrum at a precipitable water vapor level of 0.001 mm. (simulated)]]
पंक्ति 16: पंक्ति 16:
* [[अत्यधिक उच्चावृत्ति (EHF)]] (EHF) (30–300 GHz) संकेत
* [[अत्यधिक उच्चावृत्ति (EHF)]] (EHF) (30–300 GHz) संकेत
<br />
<br />
300&nbsp;GHz, के ऊपर विद्युत चुम्बकीय विकिरण का विलयन, पृथ्वी के वातावरण द्वारा इतना अधिक होता है कि, यह प्रभावी रूप से एकदम ठोस जैसा हो जाता है, व उन्हें निकलने नहीं देता , जब तक कि वापस पारदर्शी नहीं हो जाता, [[अधोरक्त]] या [[प्रत्यक्ष वर्णक्रम]] के लिए
300&nbsp;GHz,का माथि विद्युत चुम्बकीय विकिरणको विलयन, पृथ्वीका वातावरण द्वारा यति अधिक हुन्छ कि, यो प्रभावी रुपले एकदम ठोस जस्तो हुन जान्छ, अनि तिनलाई निस्कन दिंदैन , जबसम्म कि वापस पारदर्शी आउँदैन, [[अधोरक्त]] वा [[प्रत्यक्ष वर्णक्रम]]का लागि


== [[आवृत्ति रेंज]] ==
== [[आवृत्ति रेन्ज]] ==


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|+अतिसूक्ष्म तरंग बैण्ड
|+अतिसूक्ष्म तरंग ब्याण्ड
!Designation!!आवृत्ति रेंज
!Designation!!आवृत्ति रेन्ज
|-
|-
|[[एल बैण्ड]]||1 to 2&nbsp;GHz
|[[एल ब्याण्ड]]||1 to 2&nbsp;GHz
|-
|-
|[[S बैण्ड]]||2 to 4&nbsp;GHz
|[[S ब्याण्ड]]||2 to 4&nbsp;GHz
|-
|-
|[[C बैण्ड]]||4 to 8&nbsp;GHz
|[[C ब्याण्ड]]||4 to 8&nbsp;GHz
|-
|-
|[[X बैण्ड]]||8 to 12&nbsp;GHz
|[[X ब्याण्ड]]||8 to 12&nbsp;GHz
|-
|-
|[[Ku बैण्ड|K<sub>u</sub> band]]||12 to 18&nbsp;GHz
|[[Ku ब्याण्ड|K<sub>u</sub> band]]||12 to 18&nbsp;GHz
|-
|-
|[[K बैण्ड]]||18 to 26.5&nbsp;GHz
|[[K ब्याण्ड]]||18 to 26.5&nbsp;GHz
|-
|-
|[[Ka बैण्ड|K<sub>a</sub> band]]||26.5 to 40&nbsp;GHz
|[[Ka ब्याण्ड|K<sub>a</sub> band]]||26.5 to 40&nbsp;GHz
|-
|-
|[[Q बैण्ड]]||30 to 50&nbsp;GHz
|[[Q ब्याण्ड]]||30 to 50&nbsp;GHz
|-
|-
|[[U बैण्ड]]||40 to 60&nbsp;GHz
|[[U ब्याण्ड]]||40 to 60&nbsp;GHz
|-
|-
|[[V बैण्ड]]||50 to 75&nbsp;GHz
|[[V ब्याण्ड]]||50 to 75&nbsp;GHz
|-
|-
|[[E बैण्ड]]||60 to 90&nbsp;GHz
|[[E ब्याण्ड]]||60 to 90&nbsp;GHz
|-
|-
|[[W बैण्ड]]||75 to 110&nbsp;GHz
|[[W ब्याण्ड]]||75 to 110&nbsp;GHz
|-
|-
|[[F बैण्ड]]||90 to 140&nbsp;GHz
|[[F ब्याण्ड]]||90 to 140&nbsp;GHz
|-
|-
|[[D बैण्ड]]||110 to 170&nbsp;GHz
|[[D ब्याण्ड]]||110 to 170&nbsp;GHz
|}
|}



06:03, 10 दिसम्बर 2011 का अवतरण

विद्युत चुम्बकीय तरंगहरु जसको तरंग दैर्घ्य एक मीटरदेखि छोट्ट तथा एक मिलिमीटरभन्दा ठूलो हुन्छ, वा आवृत्ति 300 मैगा हर्ट्ज़देखि 300 गीगा हर्ट्ज़का बीच हुन्छ, तिनलाई अतिसूक्ष्म तरंग भन्दछन् ।

यिनको गुणधर्म

प्रकीर्णन, ध्रुवीकरण, विवर्तन, अपवर्तन, विलयन, समावेशन आदि, जो कि प्रायः प्रत्यक्ष प्रकाशका गुण हुन्छन्, यिनमा पनि मिल्दछन् ।

फैलाव (रेन्ज)

अतिसूक्ष्म तरंगमा निम्न आउँछन् :-

चित्र:Atmospheric microwave transmittance at mauna kea(simulated).gif
Plot of the zenith atmospheric transmission on the summit of Mauna Kea throughout the entire gigahertz range of the electromagnetic spectrum at a precipitable water vapor level of 0.001 mm. (simulated)


300 GHz,का माथि विद्युत चुम्बकीय विकिरणको विलयन, पृथ्वीका वातावरण द्वारा यति अधिक हुन्छ कि, यो प्रभावी रुपले एकदम ठोस जस्तो हुन जान्छ, अनि तिनलाई निस्कन दिंदैन , जबसम्म कि वापस पारदर्शी आउँदैन, अधोरक्त वा प्रत्यक्ष वर्णक्रमका लागि ।

आवृत्ति रेन्ज

अतिसूक्ष्म तरंग ब्याण्ड
Designation आवृत्ति रेन्ज
एल ब्याण्ड 1 to 2 GHz
S ब्याण्ड 2 to 4 GHz
C ब्याण्ड 4 to 8 GHz
X ब्याण्ड 8 to 12 GHz
Ku band 12 to 18 GHz
K ब्याण्ड 18 to 26.5 GHz
Ka band 26.5 to 40 GHz
Q ब्याण्ड 30 to 50 GHz
U ब्याण्ड 40 to 60 GHz
V ब्याण्ड 50 to 75 GHz
E ब्याण्ड 60 to 90 GHz
W ब्याण्ड 75 to 110 GHz
F ब्याण्ड 90 to 140 GHz
D ब्याण्ड 110 to 170 GHz
रेडियो वर्णक्रम
अत्यधिक निम्न आवृत्ति (ELF) परम निम्न आवृत्ति (SLF) अत्यन्त निम्न आवृत्ति (ULF) अति निम्न आवृत्ति (VLF) निम्न आवृत्ति (LF) मध्यम आवृत्ति (MF) उच्चावृत्ति (HF) अत्योच्चावृत्ति (VHF) अत्यन्त उच्चावृत्ति (UHF) परम उच्चावृत्ति (SHF) अत्यधिक उच्चावृत्ति (EHF)
3 Hz 30 Hz 300 Hz 3 किलो हर्ट्ज़ 30 किलो हर्ट्ज़ 300 किलो हर्ट्ज़ 3 मैगा हर्ट्ज़ 30 मैगा हर्ट्ज़ 300 मैगा हर्ट्ज़ 3 गीगा हर्ट्ज़ 30 गीगा हर्ट्ज़
30 Hz 300 Hz 3 किलो हर्ट्ज़ 30 किलो हर्ट्ज़ 300 किलो हर्ट्ज़ 3 मैगा हर्ट्ज़ 30 मैगा हर्ट्ज़ 300 मैगा हर्ट्ज़ 3 गीगा हर्ट्ज़ 30 गीगा हर्ट्ज़ 300 गीगा हर्ट्ज़