वैश्विक नवाचार सूचकांक

मुक्त ज्ञानकोश विकिपीडिया से

वैश्विक नवाचार सूचकांक (ग्लोबल इनोवेशन इंडेक्स (जीआईआई)) प्रति वर्ष की जाने वाली एक रैंकिंग है जो विश्व के विभिन्न देशों में नवाचार की क्षमता को इंगित करती है। यह कॉर्नेल विश्वविद्यालय, इनसीड (INSEAD), और विश्व बौद्धिक संपदा संगठन द्वारा अन्य संगठनों और संस्थानों के साथ साझेदारी में प्रकाशित किया जाता है। यह अंतर्राष्ट्रीय दूरसंचार संघ सहित कई स्रोतों से प्राप्त व्यक्तिपरक और वस्तुनिष्ठ आंकड़ों पर आधारित है। सन २००७ में यह INSEAD और 'वर्ल्ड बिजनेस' नामक ब्रितानी पत्रिका द्वारा शुरू किया गया था। वैश्विक नवाचार सूचकांक का उपयोग आमतौर पर कॉर्पोरेट और सरकारी अधिकारियों द्वारा नवाचार के स्तर द्वारा देशों की तुलना करने के लिए किया जाता है।

सूचकांक[संपादित करें]

सन २०१७ के लिए वैश्विक नवाचार सूचकांक:[1][2]

रैंक देश अंक
1   स्विट्ज़रलैंड 67.69
2  स्वीडन 63.82
3  नीदरलैंड 63.36
4  संयुक्त राज्य अमेरिका 61.40
5  यूनाइटेड किंगडम 60.89
6  डेनमार्क 58.70
7  सिंगापुर 58.69
8  फिनलैंड 58.49
9  जर्मनी 58.39
10  आयरलैंड 58.13
11  दक्षिण कोरिया 57.70
12  लक्ज़मबर्ग 56.40
13  आइसलैंड 55.76
14  जापान 54.72
15  फ्रांस 54.18
16  हाँगकाँग 53.88
17  इस्राइल 53.88
18  कनाडा 53.65
19  नॉर्वे 53.14
20  ऑस्ट्रिया 53.10
21  न्यूजीलैंड 52.87
22  चीन 52.54
23  ऑस्ट्रेलिया 51.83
24  चेकोस्लोवाकिया 50.98
25  एस्टोनिया 50.93
26  माल्टा 50.60
27  बेल्जियम 49.85
28  स्पेन 48.81
29  इटली 46.96
30  साइप्रस 46.84
31  पुर्तगाल 46.05
32  स्लोवेनिया 45.80
33  लातविया 44.61
34  स्लोवाकिया 43.43
35  संयुक्त अरब अमीरात 43.24
36  बुल्गारिया 42.84
37  मलेशिया 42.72
38  पोलैंड 41.99
39  हंगरी 41.74
40  लिथुआनिया 41.17
41  क्रोएशिया 39.80
42  रोमानिया 39.16
43  तुर्की 38.90
44  ग्रीस 38.85
45  रूस 38.76
46  चिली 38.70
47  वियतनाम 38.34
48  मॉन्टेनीग्रो 38.07
49  कतर 37.90
50  यूक्रेन 37.62
51  थाईलैण्ड 37.57
52  मंगोलिया 37.13
53  कोस्टा रीका 37.09
54  मॉल्डोवा 36.84
55  सउदी अरब 36.17
56  कुवैत 36.10
57  दक्षिण अफ्रीका 35.80
58  मेक्सिको 35.79
59  आर्मीनिया 35.65
60[3]  भारत 35.47
61  मैसेडोनिया 35.43
62  सर्बिया 35.34
63  पनामा 34.98
64  मॉरिशस 34.82
65  कोलम्बिया 34.78
66  बहरीन 34.67
67  उरुग्वे 34.53
68  जॉर्जिया 34.39
69  ब्राज़ील 33.10
70  पेरू 32.90
71  ब्रुनेई 32.89
72  मोरक्को 32.72
73  फ़िलीपीन्स 32.48
74  ट्यूनीशिया 32.30
75  ईरान 32.09
76  अर्जेंटीना 32.00
77  ओमान 31.83
78  कज़ाकिस्तान 31.50
79  डोमिनिकन गणराज्य 31.17
80  केन्या 30.95
81  लेबनान 30.64
82  अज़रबैजान 30.58
83  जॉर्डन 30.52
84  जमैका 30.36
85  पैराग्वे 30.30
86  बॉस्निया और हर्ज़ेगोविना 30.23
87  इण्डोनेशिया 30.10
88  बेलारूस 29.98
89  बोत्सवाना 29.97
90  श्रीलंका 29.85
91  त्रिनिदाद और टोबैगो 29.75
92  ईक्वाडोर 29.14
93  अल्बानिया 28.86
94  ताजिकिस्तान 28.16
95  किर्घिस्तान 28.01
96  तंज़ानिया 27.97
97  नामीबिया 27.94
98  ग्वाटेमाला 27.90
99  रवाण्डा 27.36
100  सेनेगल 27.11
101  कम्बोडिया 27.05
102  युगांडा 26.97
103  घाना 26.73
104  अल साल्वाडोर 26.68
105  हौण्डुरस 26.36
106  मिस्र 26.00
107  बोलिविया 25.64
108  मोज़ाम्बीक 24.55
109  अल्जीरिया 24.34
110  नेपाल 24.20
111  इथियोपिया 24.16
112  मैडागास्कर 24.15
113  कोत द'ईवोआर 23.96
114  पाकिस्तान 23.80
115  बांग्लादेश 23.72
116  मलावी 23.45
117  निकारागुआ 23.15
118  बेनिन 23.04
119  कैमरून 22.58
120  माली 22.48
121  वेनेज़ुएला 22.36
122  नाईजीरिया 21.92
123  बुर्किना फासो 21.86
124  ज़िम्बाब्वे 21.80
125  बरण्डी 21.31
126  नाइजर 21.18
127  ज़ाम्बिया 20.83
128  टोगो 18.41
129  गिनी 17.41
130  यमन 15.64

सन्दर्भ[संपादित करें]

  1. Global Innovation Index - Analysis Archived 2019-07-20 at the वेबैक मशीन Rangliste. Zuletzt abgerufen am 21. August 2016
  2. साँचा:Internetquelle
  3. "ग्लोबल इनोवेशन इंडेक्स में 52वें स्थान पर पहुंचा भारत, आईटी का शानदार प्रदर्शन बरकरार". मूल से 26 जुलाई 2019 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 25 जुलाई 2019.