साहित्यिक शब्दावली

मुक्त ज्ञानकोश विकिपीडिया से

साहित्य


व्याकरण :

वर्णमाला

स्वर

व्यंजन

अक्षर

मात्रा

वर्तनी

शब्द :

वाक्य :

काव्य : रसात्मक वाक्य ही 'काव्य' कहलाता है। (वाक्यं रसात्मकं काव्यम्)

रस :

छन्द :

अलंकार : जो अलंकृत या विभूषित करे वही अलङ्कार है। (अलङ्करोति इति अलङ्कारः)

उपमा, रूपक, उत्प्रेक्षा, श्लेष, अनुप्रास, अतिशयोक्ति

कहानी :

उपन्यास :

लघुकथा

लंबी कहानी

लघु उपन्यास

भाषण

वाक्चातुर्य

शब्दाडम्बर

शब्द शक्ति -- लक्षणा , अभिधा और व्यंजना

समस्या पूर्ति

काव्य गोष्ठी

आशु कविता

अन्त्याक्षरी

शब्दकोश

व्युत्पत्ति

व्युत्पत्तिशास्त्र

उपसर्ग

प्रत्यय

अर्थ

कविता

छंद-बद्ध कविता

छंद-मुक्त कविता

दोहा, चौपाई, सोरठा, छप्पय, कुण्डलिया,

अनुष्ठुप, आर्या छन्द

कारक

काल

वाच्य

समालोचना

कवि

महाकाव्य

भाषाविज्ञान

भाषा-परिवार

अनुस्वार

हलन्त

अनुनासिक

तालव्य

ओष्ठ्य

ऊष्म

दन्त्य

दन्तोष्ठ्य

समास

सन्धि

भाषा

साधु भाषा

जनभाषा

सम्पर्क भाषा

राजभाषा

राष्ट्रभाषा

मातृभाषा

मानक भाषा

मृत भाषा

उपभाषा या बोली

सांकेतिक भाषा

भाषा नियोजन

भाषा विनियामक

भाषा नीति

भाषा अर्जन

भाषा विकास

भाषाई नृविज्ञान

भाषाई भेदभाव

भाषावसान

देशी भाषा

विदेशी भाषा

भाषाई साम्राज्यवाद

बहुभाषिकता

क्रियोल‎

अपशब्द या गाली

अनुवाद

मशीनी अनुवाद

भाषा प्रौद्योगिकी‎

लिपि

यूनिकोड

शब्दावली

पारिभाषिक शब्दावली

अपभ्रंश

प्राकृत

शौरसेनी

पैशाची

मागधी

अर्ध मागधी

तत्सम

तद्भव

देशज शब्द

लिंग

वचन

संज्ञा

सर्वनाम

विशेषण

क्रिया

अव्यय

उद्देश्य

विधेह

कर्ता, कर्म, करण, सम्प्रदान, अपादान, सम्बन्ध, अधिकरण, सम्बोधन

पर्यायवाची शब्द

विलोम शब्द

लोकोक्ति

मुहावरे

सुभाषित

नाटक

चम्पू

अपभाषा (slang)

बोलचाल की भाषा (colloquial language)

सन्दर्भ[संपादित करें]

इन्हें भी देखें[संपादित करें]