एशिया में संप्रभु राष्ट्रों और आश्रित क्षेत्रों की सूची

मुक्त ज्ञानकोश विकिपीडिया से
(एशियाई देशों की सूची से अनुप्रेषित)

यह एशिया में संप्रभु राज्यों और आश्रित क्षेत्रों की एक सूची है। इसमें पूरी तरह से मान्यता प्राप्त राज्य, सीमित लेकिन पर्याप्त अंतरराष्ट्रीय मान्यता वाले राज्य, वास्तविक या कम अंतर्राष्ट्रीय मान्यता वाले, और एशियाई और गैर-एशियाई दोनों राज्यों की निर्भरता वाले राज्य शामिल है। विशेष रूप से, यहां 49 सामान्य रूप से मान्यता प्राप्त संप्रभु देशों (जिनमें से सभी संयुक्त राष्ट्र के सदस्य हैं) की सूची, दो पर्याप्त लेकिन असामान्य, अंतरराष्ट्रीय मान्यताप्राप्त (जिनमें से एक संयुक्त राष्ट्र पर्यवेक्षक राज्य है) देशों की सूची, चार बड़े पैमाने पर गैर-मान्यता प्राप्त देशों की सूची, और छह आश्रित क्षेत्रों और अन्य क्षेत्रों की सूची दी गई हैं।

जबकि रूस का अधिकांश क्षेत्र एशिया में है, इसे आम तौर पर एक यूरोपीय देश के रूप में वर्गीकृत किया जाता है, क्योंकि इसकी राजधानी (मास्को) और इसकी अधिकांश आबादी यूरोप में है। इसके अलावा, जबकि मिस्र का सिनाई प्रायद्वीप एशिया में फैला हुआ है, इसे आम तौर पर एक अफ्रीकी देश माना जाता है क्योंकि इसकी अधिकांश आबादी और भौगोलिक क्षेत्र अफ्रीका में है।

एशिया की भौगोलिक सीमाएँ[संपादित करें]

एशिया और यूरोप के बीच विभाजन, पूर्व में यूराल पर्वत, यूराल नदी और कैस्पियन सागर, दक्षिण में काकेशस पर्वत और काला सागर, मरमरा सागर के बोस्पोरस, दार्दानेल्ज़ और एजियन सागर द्वारा होते हैं। अज़रबाइजान, जॉर्जिया, ग्रीस, कज़ाकिस्तान, रूस और तुर्की सभी का क्षेत्र एशिया और यूरोप दोनों में आते है। आर्मीनिया और साइप्रस पूरी तरह से पश्चिमी एशिया में आते हैं, लेकिन सामाजिक-राजनीतिक रूप से यूरोपीय देशों और यूरोप परिषद के सदस्य हैं, साइप्रस भी यूरोपीय संघ का सदस्य है।

एशिया और अफ्रीका के बीच विभाजन को आमतौर पर एशिया में सिनाई प्रायद्वीप (जो मिस्र का हिस्सा है) रखते हुए स्वेज नहर माना जाता है, और इसलिए एक अफ्रीकी देश मिस्र को भी एशिया में एक देश के रूप में शामिल किया जा सकता है।

एशिया और ऑस्ट्रेलिया (ओशिनिया) के बीच विभाजन विवादित है, और जावा और न्यू गिनी के बीच कहीं रखा गया है। इंडोनेशिया दोनों क्षेत्रों में फैला है, लेकिन एशियाई माना जाता है। पूर्वी तिमोर को कभी-कभी आस्ट्रेलिया का हिस्सा माना जाता है, लेकिन इसे इंडोनेशिया से घिरा होने के कारण और एक बार इंडोनेशिया का हिस्सा होने के कारण इसे एशियाई माना जाता है। पापुआ न्यू गिनी को कभी-कभी पड़ोसी इंडोनेशिया के आधार पर एशियाई माना जाता है, लेकिन यह दुर्लभ है, और इसे आम तौर पर आस्ट्रेलिया का हिस्सा माना जाता है। एशिया और उत्तरी अमेरिका के बीच विभाजन बेरिंग जलडमरूमध्य को माना जाता है। अल्यूत द्वीपों में से कुछ को एशियाई माना जा सकता है।

संप्रभु राज्य[संपादित करें]

एक संप्रभु राज्य एक राजनीतिक संघ होता है, जिसकी आबादी पर प्रभावी संप्रभुता होती है, इसके लिए वह राष्ट्रीय हित में निर्णय लेता है।[1] मोंटेवीडियो सम्मेलन के अनुसार, एक देश में एक स्थायी आबादी, एक परिभाषित क्षेत्र, एक सरकार और अन्य देशों के साथ संबंधों बनाने की क्षमता होनी चाहिए।

संयुक्त राष्ट्र के सदस्य देश[संपादित करें]

इस सूची में एशिया में पर्याप्त क्षेत्र वाले 49 एशियाई राज्य या देश हैं। सभी संयुक्त राष्ट्र के सदस्य हैं।[2]

ध्वज मानचित्र देश का नाम और औपचारिक नाम
[3][4][5]
स्थानिय लघु और औपचारिक नाम[3][4] राजधानी
[5][6][7]
जनसंख्या[a][b]
[8]
क्षेत्र[a][b]
[9]
Flag of Afghanistan
अफ़ग़ानिस्तान

अफगानिस्तान इस्लामी गणतंत्र
दरी: جمهوری اسلامی افغانستان — افغانستان (Afghānestān — Jomhūrī-ye Eslāmī-ye Afghānestān)

पश्तो: د افغانستان اسلامي جمهوریت — افغانستان (Afghān̄istān — Afghānistān Islāmī Jumhūrīyat)
काबुल

दरी: کابل (Kābul)

पश्तो: کابل (Kābul)
26,556,800 652,230 कि॰मी2 (251,827 वर्ग मील)
Flag of Armenia
आर्मीनिया

आर्मेनिया गणराज्य
आर्मेनियाई: Հայաստան — Հայաստանի Հանրապետությու(Hayastan — Hayastani Hanrapetut'yun) येरवान

आर्मेनियाई: Երևան(Yerevan)
2,970,495 29,743 कि॰मी2 (11,484 वर्ग मील)
Flag of Azerbaijan
अज़रबाइजान[a][b]

अज़रबाइजानी गणराज्य
अज़ेरी: Azǝrbaycan — Azǝrbaycan Respublikası बाकू

अज़ेरी: Bakı
9,593,000 86,600 कि॰मी2 (33,436 वर्ग मील)
Flag of Bahrain
बहरीन

बहरीन की सल्तनत
अरबी: مملكة البحرين — البحرين(Al Baḩrayn — Mamlakat al Baḩrayn) मनामा

अरबी: المنامة(Al Manāmah)
1,316,500 760 कि॰मी2 (293 वर्ग मील)
Flag of Bangladesh
बांग्लादेश

पीपुल्स रिपब्लिक ऑफ बांग्लादेश
बांग्ला: বাংলাদেশ — গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ (Bānglādesh — Gaṇaprajātantrī Bānglādesh) ढाका

बांग्ला: ঢাকা (Ḍhākā)
161,083,804 147,570 कि॰मी2 (56,977 वर्ग मील)
Flag of Bhutan
भूटान

भूटान राज्य
द्ज़ोंग्खा: འབྲུག་ཡུལ་ — འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ (Druk Yul — Druk Gyalkhapb) थिम्फू

द्ज़ोंग्खा: ཐིམ་ཕུ (Thimphu)
716,896 38,394 कि॰मी2 (14,824 वर्ग मील)
Flag of Brunei
ब्रुनेई

ब्रुनेई दरूसलेम

ब्रुनेई का राष्ट्र, शांति का वास
अंग्रेज़ी: Brunei Darussalam

मलय: Brunei — Negara Brunei Darussalam
बंदर सेरी बेगवान

अंग्रेज़ी: Bandar Seri Begawan

मलय: Bandar Seri Begawan
408,786 5,765 कि॰मी2 (2,226 वर्ग मील)
Flag of Cambodia
कम्बोडिया

कम्बोडियाई राज्य
ख्मेर: កម្ពុជា — ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (Kâmpŭchéa — Preăhréachéanachâkr Kâmpŭchéa) नामपेन्ह

ख्मेर: ភ្នំពេញ (Phnum Pénh)
14,952,665 181,035 कि॰मी2 (69,898 वर्ग मील)
Flag of China
चीन[b]

चीनी पीपुल्स गणराज्य
चीनी: 中国 — 中华人民共和国 (Zhōngguó — Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó) बीजिंग

चीनी: 北京 (Běijīng)
1,343,239,923 9,596,961 कि॰मी2 (3,705,407 वर्ग मील)
Flag of Cyprus
साइप्रस[b]

साइप्रस गणराज्य
यूनानी : Κύπρος — Κυπριακή Δημοκρατία (Kýpros — Kypriakí Dimokratía)

तुर्कीयाई: Kıbrıs — Kıbrıs Cumhuriyeti
निकोसिया

यूनानी : Λευκωσία (Lefkosia)

तुर्कीयाई: Lefkoşa
1,138,071 9,251 कि॰मी2 (3,572 वर्ग मील)
मिस्र

मिस्र अरब गणराज्य[n 1]
अरबी: مصر — جمهورية مصر العربية(Miṣr—Jumhūrīyat Miṣr al-ʿArabiyya) काहिरा

अरबी: القاهرة(al-Qāhirah)
90,850,000 1,001,449 कि॰मी2 (386,662 वर्ग मील)
Flag of Georgia
जॉर्जिया[a][b] जॉर्जियाई: საქართველო (Sak'art'velo) तिब्लिसी / T'bilisi

जॉर्जियाई: თბილისი (T'bilisi)
4,570,934 69,700 कि॰मी2 (26,911 वर्ग मील)
Flag of India
भारत

भारतीय गणराज्य
हिन्दी: भारत - भारत गणराज्य (Bhārat — Bhārat Gaṇarajya)
नई दिल्ली

हिन्दी: नई दिल्ली (Naī Dillī)
1,205,073,612 3,287,263 कि॰मी2 (1,269,219 वर्ग मील)
Flag of Indonesia
इंडोनेशिया[a]

इंडोनेशिया गणराज्य
इण्डोनेशियाई: Indonesia — Republik Indonesia जकार्ता

इण्डोनेशियाई: Jakarta
248,645,008 1,904,569 कि॰मी2 (735,358 वर्ग मील)
Flag of Iran
ईरान

इरानी इस्लामिक गणराज्य
फ़ारसी: جمهوری اسلامی ایران — ایران (Īrān — Jomhūrī-ye Eslāmī-ye Īrān) तेहरान

फ़ारसी: تهران (Tehrān)
78,868,711 1,648,195 कि॰मी2 (636,372 वर्ग मील)
Flag of Iraq
इराक़

इराक़ी गणराज्य
अरबी: العراق — جمهورية العراق(Al ‘Irāq — Jumhūrīyat al ‘Irāq) बग़दाद

अरबी: بغداد(Baghdād)
36,004,552 438,317 कि॰मी2 (169,235 वर्ग मील)
Flag of Israel
इज़राइल

इज़राइल राज्य
इब्रानी: יִשְרָאֵל — מְדִינַת יִשְׂרָאֵל (Yisra'el — Medinat Yisra'el)

अरबी: إسرائيل — دَوْلَة إِسْرَائِيل(Isrā'īl — Dawlat Isrā'īl)
यरुशलम (दावाकृत और डी फेक्टो)[c]

इब्रानी: ירושלים(Yerushalayim)
7,590,758 20,770 कि॰मी2 (8,019 वर्ग मील)
Flag of Japan
जापान जापानी: 日本 — 日本国 (Nihon / Nippon — Nihon-koku / Nippon-koku) टोक्यो

जापानी: 東京 (Tōkyō)
127,368,088 377,915 कि॰मी2 (145,914 वर्ग मील)
Flag of Jordan
जॉर्डन

जॉर्डन के हाशमाइट राज्य
अरबी: اﻷرُدن — المملكة الأردنية الهاشميه(Al Urdun — Al Mamlakah al Urdunīyah al Hāshimīyah) अम्मान

अरबी: عمان(Ammān)
6,508,887 89,342 कि॰मी2 (34,495 वर्ग मील)
Flag of Kazakhstan
कज़ाख़िस्तान[a]

कज़ाख़िस्तानी गणराज्य
कज़ाख: Қазақстан — Қазақстан Республикасы (Qazaqstan — Qazaqstan Respýblıkasy)

रूसी: Казахстан — Республика Казахстан (Kazahstan — Respublika Kazahstan)
नूर-सुल्तान

कज़ाख: Нұр-Сұлтан

रूसी: Нур-Султан (Nur-Sultan)
17,522,010 2,724,900 कि॰मी2 (1,052,090 वर्ग मील)
Flag of North Korea
उत्तर कोरिया

कोरिया डेमोक्रेटिक पीपुल्स गणराज्य
कोरियाई: 조선 — 조선민주주의인민공화국 (Chosŏn — Chosŏn-minjujuŭi-inmin-konghwaguk) प्योंगयांग

कोरियाई: 평양 (Phyŏngyang)
24,589,122 120,538 कि॰मी2 (46,540 वर्ग मील)
Flag of South Korea
दक्षिण कोरिया

कोरियाई गणराज्य
कोरियाई: 한국 — 대한민국 (Hanguk — Daehan Minguk) सियोल

कोरियाई: 서울 (Seoul)
51,446,201 99,720 कि॰मी2 (38,502 वर्ग मील)
Flag of Kuwait
कुवैत

कुवैत राज्य
अरबी: دولة الكويت — اﻟﻜﻮﻳت(Al Kuwayt — Dawlat al Kuwayt) कुवैत नगर

अरबी: الكويت(Al Kuwayt)
3,268,431 17,818 कि॰मी2 (6,880 वर्ग मील)
Flag of Kyrgyzstan
किर्गिज़स्तान

किर्गिज़ गणराज्य
किर्घिज़: Кыргызстан — Кыргыз Республикасы (Kyrgyzstan — Kyrgyz Respublikasy)

रूसी: Кыргызстан — Кыргызская Республика (Kyrgyzstan — Kyrgyzskaja Respublika)
बिश्केक

किर्घिज़: Бишкек (Bishkek)

रूसी: Бишкек (Biškek)
5,496,737 199,951 कि॰मी2 (77,202 वर्ग मील)
Flag of Laos
लाओस

लाओ पीपुल्स डेमोक्रेटिक गणराज्य
लाओ: ປະເທດລາວ — ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ (PathetLao — Sathalanalat Paxathipatai Paxaxôn Lao) वियनतियाने

लाओ: ວຽງຈັນ (Viangchan)
6,586,266 236,800 कि॰मी2 (91,429 वर्ग मील)
Flag of Lebanon
लेबनान

लेबनानी गणराज्य
अरबी: لبنان — الجمهورية اللبنانية(Lubnān — Al Jumhūrīyah al Lubnānīyah) बेयरूत

अरबी: بيروت(Bayrūt)
6,006,668 10,452 कि॰मी2 (4,036 वर्ग मील)
Flag of Malaysia
मलेशिया Malaysian: Persekutuan Malaysia कुआलालम्पुर[d]

मलय: Kuala Lumpur
30,527,000 329,847 कि॰मी2 (127,355 वर्ग मील)
Flag of the Maldives
मालदीव

मालदीव गणराज्य
मह्ल: ދިވެހިރާއްޖެ — ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާ (Dhivehi Raajje — Dhivehi Raajjeyge Jumhooriyyaa) माले / Male'

मह्ल: މާލެ (Maale)
394,451 298 कि॰मी2 (115 वर्ग मील)
Flag of Mongolia
मंगोलिया मंगोल: Монгол — Монгол улс (Mongol — Mongol uls) उलान बतोर

मंगोल: Улаанбаатар (Ulaanbaatar)
3,179,997 1,564,116 कि॰मी2 (603,909 वर्ग मील)
Flag of Myanmar
म्यान्मार

म्यान्मार संघ का गणराज्य
बर्मी: မြန်မာ — ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်‌ (Myanma — Pyidaungzu Myanma Naingngandaw) नेपीडाॅ

बर्मी: နေပြည်တော် (Nay Pyi Taw)
54,584,650 676,578 कि॰मी2 (261,228 वर्ग मील)
Flag of Nepal
नेपाल

नेपाली संघीय लोकतांत्रिक गणराज्य
नेपाली: सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल (Nepāl — Saṁghīya Loktāntrik Ganạ tantra Nepāl) काठमांडू

नेपाली: काठमाडौं (Kāṭhmāḍauṁ)
29,890,686 147,181 कि॰मी2 (56,827 वर्ग मील)
Flag of Oman
ओमान

ओमानी सल्तनत
अरबी: عُمان — سلطنة عُمان(‘Umān — Salţanat ‘Umān) मस्क़त

अरबी: مسقط(Masqaţ)
3,090,150 309,500 कि॰मी2 (119,499 वर्ग मील)
Flag of Pakistan
पाकिस्तान

पाकिस्तानी इस्लामिक गणराज्य
अंग्रेज़ी: Pakistan — Islamic Republic of Pakistan

उर्दू: پَاکِسْتَان — اسلامی جمہوریہ پاکستان (Pākistān —Islāmī Jamhuriyah-e-Pākistān)
इस्लामाबाद

अंग्रेज़ी: Islamabad

उर्दू: اسلام آباد (Islāmābād)
210,443,000 796,095 कि॰मी2 (307,374 वर्ग मील)
Flag of the Philippines
फ़िलीपीन्स

फिलिपिनीयाई गणतंत्र
अंग्रेज़ी: Philippines — Republic of the Philippines

साँचा:Lang-fil
मनीला

अंग्रेज़ी: Manila

साँचा:Lang-fil
100,981,437[10] 343,448 कि॰मी2 (132,606 वर्ग मील)
Flag of Qatar
क़तर

कतर का राज्य
अरबी: قطر — دولة قطر(Qatar — Dawlat Qatar) दोहा

अरबी: الدوحة(Ad Dawḩah)
2,334,029 11,586 कि॰मी2 (4,473 वर्ग मील)
Flag of Russia
रूस[a]

रूसी संघ
रूसी: Росси́я — Российская Федерация (Rossija — Rossijskaja Federacija) मास्को

रूसी: Москва (Moskva)
142,517,670 17,098,242 कि॰मी2 (6,601,668 वर्ग मील)
Flag of Saudi Arabia
सउदी अरब

साउदी अरब का राज्य
अरबी: السعودية — المملكة العربية السعودية(As Su‘ūdīya — Al Mamlakah al ‘Arabīyah as Su‘ūdīyah) रियाद

अरबी: الرياض(Ar Riyāḑ)
31,521,418 2,149,690 कि॰मी2 (830,000 वर्ग मील)
Flag of Singapore
सिंगापुर

सिंगापुर गणराज्य
चीनी: 新加坡 — 新加坡共和国 (Xīnjiāpō — Xīnjiāpō Gònghéguó)

अंग्रेज़ी: Singapore — Republic of Singapore

मलय: Singapura — Republik Singapura

तमिल: சிங்கப்பூர் — சிங்கப்பூர் குடியரசு (Chiṅkappūr — Chiṅkappūr Kuṭiyarachu)
सिंगापुर नगर

चीनी: 新加坡 (Xīnjiāpō)

अंग्रेज़ी: Singapore

मलय: Singapura

तमिल: சிங்கப்பூர் (Chiṅkappūr)
5,353,494 697 कि॰मी2 (269 वर्ग मील)
Flag of Sri Lanka
श्रीलंका

श्रीलंकाई लोकतांत्रिक समाजवादी गणराज्य
सिंहली: ශ්‍රී ලංකාව — ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජය (Shrī Laṁkā — Shrī Laṁkā Prajātāntrika Samājavādī Janarajaya)

तमिल: இலங்கை — இலங்கை ஜனநாயக சமத்துவ குடியரசு (Ilaṅkai — Ilaṅkai Jaṉanāyaka Choṣhalichak Kuṭiyarachu)
श्री जयवर्धनेपुरा कोट्टी (प्रशासनिक राजधानी)

सिंहली: ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර කෝට්ටේ (Shrī Jayavardhanapura Koṭṭe)

तमिल: ஶ்ரீ ஜெயவர்த்தனபுர கோட்டை (Shrī Jĕyavarttaṉapura Koṭṭai)
21,481,334 65,610 कि॰मी2 (25,332 वर्ग मील)
Flag of Syria
सीरिया

सिरियाई अरब गणराज्य
अरबी: سورية / سوريا — الجمهورية العربية السورية(Sūrīyah / Sūriyā — Al Jumhūrīyah al ‘Arabīyah as Sūrīyah) दमिश्क

अरबी: دمشق(Dimashq)
22,530,746 185,180 कि॰मी2 (71,498 वर्ग मील)
Flag of Tajikistan
ताजिकिस्तान

ताजिकिस्तानी गणराज्य
साँचा:Lang-tg (Tojikiston — Jumhurii Tojikiston) दुशान्बे

साँचा:Lang-tg (Dushanbe)
7,768,385 143,100 कि॰मी2 (55,251 वर्ग मील)
Flag of Thailand
थाईलैण्ड

थाईलैण्ड का राज्य
थाई: ไทย — ราชอาณาจักรไทย (Thai — Ratcha Anachak Thai) बैंकॉक

थाई: กรุงเทพมหานคร (Krung Thep Maha Nakhon)
67,091,089 513,120 कि॰मी2 (198,117 वर्ग मील)
Flag of Timor-Leste
पूर्व तिमोर[a]

तिमोर-लेस्ते लोकतांत्रिक गणराज्य
पुर्तगाली: Timor-Leste — República Democrática de Timor-Leste

Tetum: Timor Lorosa'e — Repúblika Demokrátika Timor Lorosa'e
दिली

पुर्तगाली: Dili
Tetum: Dili
1,143,667 14,874 कि॰मी2 (5,743 वर्ग मील)
Flag of Turkey
तुर्की[a]

तुर्की गणराज्य
तुर्कीयाई: Türkiye — Türkiye Cumhuriyeti अंकारा

तुर्कीयाई: Ankara
79,749,461 783,562 कि॰मी2 (302,535 वर्ग मील)
Flag of Turkmenistan
तुर्कमेनिस्तान तुर्कीयाई: Türkmenistan अश्क़ाबाद

तुर्कीयाई: Aşgabat
5,054,828 488,100 कि॰मी2 (188,456 वर्ग मील)
Flag of the United Arab Emirates
संयुक्त अरब अमीरात अरबी: اﻹﻣﺎرات — دولة الإمارات العربية المتحدة(Al Imārāt — Al Imārāt al ‘Arabīyah al Muttaḩidah) अबू धाबी

अरबी: أبوظبي(Abu Dhabi)
9,577,000 83,600 कि॰मी2 (32,278 वर्ग मील)
Flag of Uzbekistan
उज़्बेकिस्तान

उज़्बेकिस्तान गणराज्य
उज़्बेक: O‘zbekiston — O‘zbekiston Respublikasi ताशकन्द

उज़्बेक: Toshkent
30,492,800 447,400 कि॰मी2 (172,742 वर्ग मील)
Flag of Vietnam
वियतनाम

वियतनाम समाजवादी गणराज्य
वियतनामी : Việt Nam — Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam हनोई

वियतनामी : Hà Nội
91,519,289 332,698 कि॰मी2 (128,455 वर्ग मील)
Flag of Yemen
यमन

यमन गणराज्य
अरबी: اليمن — الجمهورية اليمنية(Al Yaman — Al Jumhūrīyah al Yamanīyah) साना

अरबी: صنعاء(Şan‘ā’)
25,956,000 527,968 कि॰मी2 (203,850 वर्ग मील)

सीमित, लेकिन पर्याप्त, अंतर्राष्ट्रीय मान्यता वाले राज्य[संपादित करें]

इस सूची में, फिलिस्तीन पर्याप्त अंतरराष्ट्रीय मान्यता और संयुक्त राष्ट्र पर्यवेक्षक की स्थिति वाला राज्य है, लेकिन मूर्त क्षेत्र पर व्यावहारिक नियंत्रण के बिना, जबकि ताइवान अपने क्षेत्र पर पूर्ण व्यावहारिक संप्रभुता के साथ एक वास्तविक राज्य है और अधिकांश अंतरराष्ट्रीय समुदाय के साथ अनौपचारिक संबंध रखता है। हालाँकि यह चीन गणराज्य के रूप में संयुक्त राष्ट्र का एक संस्थापक सदस्य रहा है, लेकिन 1971 के बाद से ताइवान अब संयुक्त राष्ट्र द्वारा मान्यता प्राप्त नहीं है।

ध्वज मानचित्र देश का नाम और औपचारिक नाम स्थिति स्थानिय लघु और औपचारिक नाम राजधानी जनसंख्या क्षेत्र
Flag of Palestine
फिलिस्तीन

फिलिस्तीनी राज्य
संयुक्त राष्ट्र के सदस्य राज्यों द्वारा मान्यता प्राप्त। (इज़राइल और अधिकांश प्रमुख औद्योगिक देशों सहित अन्य 55 संयुक्त राष्ट्र सदस्य राज्यों द्वारा मान्यता प्राप्त नहीं है।) अरबी: فلسطين(Filasṭīn) रामल्ला (de facto)
अरबी: رام الله
(Rāmāllah)

पूर्वी यरूशलम (घोषित)
अरबी: القدس
(Al-Quds)
4,550,000 6,220 कि॰मी2 (2,402 वर्ग मील)
Flag of Taiwan
ताइवान

चीन गणराज्य[5][11]
चीन के जनवादी गणराज्य के हिस्से के रूप में दावाकृत। संयुक्त राष्ट्र के 14 सदस्य देशों और होली सी द्वारा आधिकारिक तौर पर संप्रभु के रूप में मान्यता प्राप्त है, जो इसे चीन के सही सरकार के रूप में देखते है। इसके अलावा, ताइवान अधिकांश अन्य देशों के साथ अनौपचारिक संबंध रखता है और अधिकांश संप्रभु राज्यों द्वारा मान्यता प्राप्त है। पारम्परिक चीनी: 臺灣/台灣 — 中華民國 (Táiwān—Zhōnghuá Mínguó) ताइपे[5][6]

पारम्परिक चीनी: 臺北/台北 (Táiběi)
23,071,779[8] 35,980 कि॰मी2 (13,892 वर्ग मील)[9]

बहुत कम या गैर-अंतरराष्ट्रीय मान्यता वाले, वास्तविक (डी फेक्टो) राज्य[संपादित करें]

इस सूची में चार बहुत कम या गैर-अंतरराष्ट्रीय मान्यता वाले, वास्तविक (डी फेक्टो) राज्य शामिल है, और ये संयुक्त राष्ट्र के सदस्य नहीं हैं। सभी को घोषित सिद्धांत द्वारा राज्यों के रूप में परिभाषित किया गया है।

चित्र मानचित्र देश का नाम और औपचारिक नाम स्थिति स्थानिय लघु और औपचारिक नाम राजधानी जनसंख्या क्षेत्र
Flag of Abkhazia
अबख़ाज़िया

अबख़ाज़िया गणराज्य[12]
जॉर्जिया के एक स्वायत्त क्षेत्र के रूप में दावाकृत।[13] संयुक्त राष्ट्र के पांच सदस्यों द्वारा मान्यता प्राप्त।[14] अबखाज़: Аҧсуа (अबखाज़:Apswa)[12] सोखुमी / सूखुम[12]

अबखाज़:Аҟəа (Akwa)[उद्धरण चाहिए]
250,000[15] 8,660 कि॰मी2 (3,344 वर्ग मील)[13]
Flag of Northern Cyprus
उत्तरी साइप्रस

उत्तरी साइप्रस का तुर्की गणराज्य[16]
साइप्रस गणराज्य के हिस्से के रूप में दावाकृत। केवल तुर्की द्वारा मान्यता प्राप्त।[16] तुर्कीयाई: Kuzey Kıbrıs — Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti[17] उत्तर निकोसिया

तुर्कीयाई: Lefkoşa[18]
285,356[19] 3,355 कि॰मी2 (1,295 वर्ग मील)[9]
Flag of South Ossetia
दक्षिण ओसेतिया

दक्षिण ओसेतिया गणराज्य
जॉर्जिया द्वारा अपने एक हिस्से के रूप में दावाकृत।[20] संयुक्त राष्ट्र के पांच राज्यों द्वारा मान्यता प्राप्त। ओसेतियाई: Хуссар Ирыстон — Республикӕ Хуссар Ирыстон (Khussar Iryston — Respublikæ Khussar Iryston)

रूसी: Южная Осетия — Республика Южная Осетия (Yuzhnaya Osetiya — Respublika Yuzhnaya Osetiya)
खिनवाली[20]

ओसेतियाई: Цхинвал or Чъреба (Chreba)[उद्धरण चाहिए]
70,000[20] 3,900 कि॰मी2 (1,506 वर्ग मील)[21]

आश्रित क्षेत्र और अन्य क्षेत्र[संपादित करें]

इस सूची की चार ऐसे क्षेत्र शामिल है, जिन्हें अन्य राष्ट्र द्वारा नियंत्रित किया जाता हैं, लेकिन वे इसे अपना हिस्सा नहीं मानते है।

चित्र मानचित्र देश का नाम और औपचारिक नाम स्थिति स्थानिय लघु और औपचारिक नाम राजधानी जनसंख्या क्षेत्र
Flag of the United Kingdom, as used in Akrotiri and Dhekelia
अक्रोत्तिरी और धेकेलिया

अक्रोत्तिरी और धेकेलिया का संप्रभु आधार क्षेत्र
ब्रिटिश विदेशी क्षेत्र अंग्रेज़ी: Akrotiri and Dhekelia — Sovereign Base Areas of Akrotiri and Dhekelia एपिस्कोपी छावनी

अंग्रेज़ी: Episkopi Cantonment[6]
15,700[8][e] 254 कि॰मी2 (98 वर्ग मील)
Flag of the United Kingdom, as used in the British Indian Ocean Territory
ब्रिटिश हिंद महासागर क्षेत्र[3][5] ब्रिटिश विदेशी क्षेत्र अंग्रेज़ी: British Indian Ocean Territory केम्प जस्टिस 4,000[22][f] 54,400 कि॰मी2 (21,004 वर्ग मील)
Flag of Christmas Island
क्रिसमस द्वीप

क्रिसमस द्वीप का क्षेत्र[3]
ऑस्ट्रेलिया के क्षेत्र अंग्रेज़ी: Christmas Island — Territory of Christmas Island फ्लाइंग फिश कोव[5] / बस्ती[6] 1,843[23] 135 कि॰मी2 (52 वर्ग मील)
Flag of the Cocos (Keeling) Islands
कोकोस (कीलिंग) द्वीपसमूह

कोकोस (कीलिंग) द्वीपसमूह के क्षेत्र[3]
ऑस्ट्रेलिया के क्षेत्र अंग्रेज़ी: Cocos (Keeling) Islands — Territory of the Cocos (Keeling) Islands पश्चिम द्वीप[6] / बैंटम[5] 544[23] 14 कि॰मी2 (5 वर्ग मील)

आंतरिक संप्रभुता के विशेष क्षेत्र[संपादित करें]

दोनों क्षेत्र उनके नियंत्रित राज्य के अभिन्न क्षेत्र हैं, लेकिन यह एक राजनीतिक स्थिति है जो एक अंतर्राष्ट्रीय समझौते के माध्यम से तय की गई थी।

चित्र मानचित्र देश का नाम और औपचारिक नाम स्थिति स्थानिय लघु और औपचारिक नाम राजधानी जनसंख्या क्षेत्र
Flag of Hong Kong
हांगकांग

हांगकांग पीपुल्स रिपब्लिक ऑफ चाइना का विशेष प्रशासनिक क्षेत्र[5]
चीनी जनतंत्र गणराज्य का विशेष प्रशासनिक क्षेत्र चीनी: 香港 — 中華人民共和國香港特別行政區

अंग्रेज़ी: Hong Kong — Hong Kong Special Administrative Region of the People's Republic of China
हांगकांग[5] 7,122,508[8] 1,104 कि॰मी2 (426 वर्ग मील)
Flag of Macau
मकाउ / मकाओ

मकाउ पीपुल्स रिपब्लिक ऑफ चाइना का विशेष प्रशासनिक क्षेत्र[24]
चीनी जनतंत्र गणराज्य का विशेष प्रशासनिक क्षेत्र चीनी: 澳門 — 中華人民共和國澳門特別行政區

पुर्तगाली: Macau — Região Administrativa Especial de Macau da República Popular da China
मकाउ[5] 573,003[8] 28.2 कि॰मी2 (10.9 वर्ग मील)

टीका टिप्पणी[संपादित करें]

  1. यद्यपि मिस्र का अधिकांश भाग अफ्रीका में है, लेकिन यह तर्क दिया जा सकता है कि सिनाई प्रायद्वीप भौगोलिक रूप से एशिया का एक हिस्सा है।

सन्दर्भ[संपादित करें]

  1. Ashley, Richard K (1 June 1988). "Untying the Sovereign State: A Double Reading of the Anarchy Problematique". Millennium - Journal of International Studies. Sage Journals. 17 (2): 227–262. डीओआइ:10.1177/03058298880170020901. मूल से 11 दिसंबर 2019 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 10 August 2011.
  2. "United Nations Member States". United Nations. मूल से 7 फ़रवरी 2011 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 10 August 2011.
  3. "Field Listing :: Names". CIA. मूल से 1 जुलाई 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 28 July 2011.
  4. "UNGEGN List of Country Names" (PDF). United Nations Group of Experts on Geographical Names. 2007. मूल से 28 जुलाई 2011 को पुरालेखित (PDF). अभिगमन तिथि 28 July 2011.
  5. "List of countries, territories and currencies". Europa. 9 August 2011. मूल से 17 अगस्त 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 10 August 2011.
  6. "Field Listing :: Capital". CIA. मूल से 29 जून 2011 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 3 August 2011.
  7. "UNGEGN World Geographical Names". United Nations Group of Experts on Geographical Names. 29 July 2011. मूल से 1 अगस्त 2011 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 3 August 2011.
  8. "Country Comparison :: Population". CIA. July 2012. मूल से 27 सितंबर 2011 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2 September 2012.
  9. "Field Listing :: Area". CIA. मूल से 28 जुलाई 2012 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 7 August 2011.
  10. "संग्रहीत प्रति". मूल से 2 फ़रवरी 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 18 मार्च 2020.
  11. "Government Information Office, Republic of China (Taiwan)". Government Information Office, Republic of China (Taiwan). मूल से 3 एप्रिल 2005 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 10 अगस्त 2011.
  12. "About Abkhazia". Abkhazia Ministry of Foreign Affairs. मूल से 14 जुलाई 2011 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 3 अगस्त 2011.
  13. "Abkhazia (autonomous republic, Georgia)". Encyclopædia Britannica. मूल से 23 अक्तूबर 2014 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2011-03-03.
  14. "Abkhazia presents proof of independence recognition by Vanuatu". RT. 7 June 2011. मूल से 10 नवंबर 2011 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 3 August 2011.
  15. "Regions and territories: Abkhazia". BBC News. 8 February 2011. मूल से 24 अप्रैल 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 8 August 2011.
  16. "A Mediterranean Quagmire". The Economist. 22 April 2010. मूल से 21 सितंबर 2011 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 3 August 2011.
  17. "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi" (Turkish में). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. मूल से 20 अप्रैल 2008 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2018-03-15.सीएस1 रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
  18. "Cyprus country profile". BBC News. 27 May 2011. मूल से 28 जुलाई 2011 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 3 August 2011.
  19. "DPÖ: "2009 sonu itibarıyla nüfus 285 bin 356"". Kibris Postasi. 8 October 2010. मूल से 15 March 2012 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 8 August 2011.
  20. "Regions and territories: South Ossetia". BBC News. 8 February 2011. मूल से 17 फ़रवरी 2011 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 8 August 2011.
  21. Kafkas Vakfi. "South Ossetia". Hartford Web Publishing. मूल से 19 जनवरी 2012 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 8 August 2011.
  22. "British Indian Ocean Territory". CIA. मूल से 29 नवंबर 2017 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 14 August 2011.
  23. Australian Government — Department of Infrastructure and Regional Development. "2016 Census: Christmas Island" (PDF). मूल (PDF) से 11 जनवरी 2018 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 10 January 2018.
  24. As reflected in the Chinese text of the Macau emblem, the text of the Macao Basic Law Archived 5 फ़रवरी 2012 at the वेबैक मशीन, and the Macao Government Website Archived 29 जून 2012 at the वेबैक मशीन, the full name of the territory is the Macao Special Administrative Region of the People's Republic of China. Although the conventions of "Macao Special Administrative Region", "Macao" and "Macau" can also be used.