ग्रैंड स्लैम (टेनिस)

मुक्त ज्ञानकोश विकिपीडिया से

चार ग्रैंड स्लैम टूर्नामेंट, जिन्हें मेजर भी कहा जाता है,[1] विश्व रैंकिंग अंक, परंपरा, दी जानेवाली पुरस्कार राशि तथा जनता के ध्यान की दृष्टि से वर्ष की सर्वाधिक महत्वपूर्ण टेनिस प्रतियोगिताएं हैं। ये हैं ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, विम्बलडन तथा यूएस ओपन जो इसी क्रम में खेली जाती हैं। ऑस्ट्रेलियन ओपन और यूएस ओपन दोनों हार्ड कोर्ट पर खेले जाते हैं, जबकि फ्रेंच ओपन मिट्टी पर खेला जाता है और विंबलडन घास पर खेला जाता है।

टेनिस ओपन युग की शुरुआत 1968 से हुई जब ग्रैंड स्लैम टूर्नामेंट्स ने पेशेवर खिलाड़ियों को भाग लेने के लिए अनुमति देने पर सहमति व्यक्त की। ग्रैंड स्लैम में सबसे पहला विंबलडन 1877 में शुरू हुआ, उसके बाद 1881 में यूएस ओपन, 1891 में फ्रेंच ओपन और 1905 में ऑस्ट्रेलियन ओपन शुरू हुआ। अपवाद के रूप में पहले और दूसरे विश्व युद्धों तथा 1986 में ऑस्ट्रेलियन ओपन को छोड़ कर 1905 में शुरुआत से आज तक जारी सभी चारों ग्रैंड स्लैम प्रति वर्ष खेले गए हैं। ऑस्ट्रेलियन ओपन वर्ष का पहला ग्रैंड स्लैम है (जनवरी), इसके बाद फ्रेंच ओपन (मई-जून), विंबलडन (जून-जुलाई) और यूएस ओपन (अगस्त-सितम्बर) होते हैं। मैदानों की सतहों में परंपरागत अंतर तथा दो टूर्नामेंट के मध्य अत्यंत कम अंतराल को ध्यान में रखते हुए, विंबलडन (घास पर) तथा फ्रेंच ओपन (मिट्टी पर) दोनों टूर्नामेंट लगातार जीतना एक बड़ी उपलब्धि होती है।

आधुनिक वर्षों में, ग्रैंड स्लैम ने तत्काल पुनर्प्रदर्शन जोड़ कर खिलाड़ियों को फैसलों को चुनौती देने की क्षमता दी है। सबसे पहले 2006 में इसकी अनुमति देने वाले में यूएस ओपन था।[2] यूएस ओपन और ऑस्ट्रेलियन ओपन दोनों में रात्रि में भी कृत्रिम रोशनी में मैच खेले जाते हैं। यूएस ओपन ने सबसे पहले रात्रिकालीन मैच शुरू किये थे और वहीं पर किसी भी ग्रैंड स्लैम के सर्वाधिक रात्रिकालीन मैच होते हैं। यूएस ओपन ही अकेला ग्रैंड स्लैम है जिसमें मेन्स सिंगल के 5वें सेट में टाई-ब्रेकर का उपयोग किया जाता है जबकि अन्य ग्रैंड स्लैम में 5वें सेट को तब तक खेला जाता है जब तक एक खिलाड़ी 2 गेम की बढ़त न पा ले.

यदि एक सिंगल्स खिलाड़ी या डबल्स टीम उसी वर्ष में चारों ग्रैंड स्लैम टूर्नामेंट जीतती है तो यह कहा जाता है कि उसने "ग्रैंड स्लैम" हासिल किया है। अगर कोई खिलाड़ी या टीम सभी चारों टूर्नामेंट लगातार जीतती है लेकिन उसी कैलेंडर वर्ष में नहीं, तो उसे "नॉन-कैलेंडर इयर ग्रैंड स्लैम" कहा जाता है। करियर में किसी भी समय चारों टूर्नामेंट जीतना, चाहे लगातार न भी हों, एक "करियर ग्रैंड स्लैम" कहलाता है। चारों मेजर के साथ-साथ ग्रीष्मकालीन ओलंपिक में टेनिस में स्वर्ण पदक जीतने को 1988 से "गोल्डन स्लैम" कहा जाता है,[3] जब स्टेफी ग्राफ एक ही कैलेंडर वर्ष में यह उपलब्धि हासिल करने वाली पहली व्यक्ति बनी थी। आंद्रे अगासी और राफेल नडाल ने पांचों प्रतियोगिताएं जीत कर "करियर ग्रैंड स्लैम" हासिल किया है, हालांकि उसी कैलेंडर वर्ष में नहीं। [4]

वार्षिक कार्यक्रम[संपादित करें]

वार्षिक ग्रैंड स्लैम (टेनिस) कैलेंडर - प्रत्येक टूर्नामेंट की प्रदर्शन की तिथी

ऑस्ट्रेलियन ओपन
टूर्नामेंट तिथियाँ: 18 जनवरी - 31 जनवरी
स्थान: मेलबर्न पार्क, मेलबर्न
करेंट मेन्स सिंगल चैम्पियन: novalk jokowich
करेंट वुमेन्स सिंगल चैम्पियन: [[simona halep

फ्रेंच ओपन
टूर्नामेंट तिथियाँ: 23 मई - 6 जून
स्थान: रोलैंड गैरोस, पैरिस
करेंट मेन्स सिंगल चैम्पियन:राफेल नडाल
करेंट वुमेन्स सिंगल चैम्पियन: सिमोना हालेप

विंबलडन चैम्पियनशिप
टूर्नामेंट तिथियाँ: 21 जून - 4 जुलाई
स्थान: ऑल इंग्लैंड टेनिस क्लब, लंडन
करेंट मेन्स सिंगल चैम्पियन: राफेल नडाल
करेंट वुमेन्स सिंगल चैम्पियन: सिमोना हालेप

यूएस ओपन
टूर्नामेंट तिथियाँ: 30 अगस्त - 12 सितंबर
स्थान: फ्लशिंग मीडोज़, न्यूयॉर्क
करेंट मेन्स सिंगल चैम्पियन: राफेल नडाल
करेंट वुमेन्स सिंगल चैम्पियन: किम क्लिस्टर्स

विवरण[संपादित करें]

बड कोलिन्स के टोटल टेनिस, द अल्टीमेट टेनिस इनसाइक्लोपीडिया के अनुसार, 1930 से गोल्फ में प्रयुक्त शब्द ग्रैंड स्लैम का टेनिस के लिए पहली बार प्रयोग न्यूयॉर्क टाइम्स के स्तंभकार जॉन कीरन ने किया था। 1933 से संबंधित अध्याय में कोलिन्स लिखते हैं कि जब ऑस्ट्रेलियाई खिलाड़ी जैक क्रॉफर्ड ने ऑस्ट्रेलियन, फ्रेंच तथा विंबलडन चैम्पियनशिप जीत ली थी, तब उसके यूएस चैम्पियनशिप जीतने की संभावनाओं की अटकलें लगाई जा रही थी। कीरन जो एक ब्रिज का खिलाड़ी था, ने लिखाः "यदि क्रॉफर्ड जीतता है, तो यह मैदान पर एक ग्रैंड स्लैम स्कोर करने जैसा होगा, दोगुना और कमजोर." क्रॉफर्ड, जो दमे का रोगी था, ने फाइनल मैच में फ्रेड पेरी के विरुद्ध पहले तीन में से दो सेट जीत लिये थे, उसके बाद वह गर्मी में थक गया और अंतिम दोनों सेट गंवा कर मैच हार गया।

ग्रैंड स्लैम (एक कैलेंडर वर्ष में चार मेजर)[संपादित करें]

पुरुष एकल[संपादित करें]

  • डॉन बज (1938)
  • रॉड लेवर (1962 • 1969)

महिला एकल[संपादित करें]

पुरुष युगल[संपादित करें]

महिला युगल[संपादित करें]

  • मारिया ब्यूनो (1960), क्रिस्टीन ट्रूमैन जेन्स के साथ ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप तथा उसके बाद डारलीन हार्ड के साथ फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन और यू.एस. चैम्पियनशिप.
  • मार्टिना नवरातीलोवा और पाम श्राइवर (1984)
    • नोट: नवरातिलोवा और श्राइवर ने 1983 विंबलडन से 1985 फ्रेंच ओपन तक लगातार 8 ग्रैंड स्लैम खिताब जीते।
  • मार्टिना नवरातीलोवा (1986), एंड्रिया टेमेस्वरी के साथ फ्रेंच चैम्पियनशिप तथा पाम श्राइवर के साथ विंबलडन और यूएस ओपन.
    • नोट: 1986 में ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप में नहीं खेली लेकिन नवरातिलोवा ने दिसंबर 1985 और जनवरी 1987 दोनों टूर्नामेंट जीते थे।
  • मार्टिना हिंगिस (1998), मिरजाना लूसिक के साथ ऑस्ट्रेलियन ओपन, उसके बाद याना नोवोत्ना के साथ फ्रेंच ओपन, विंबलडन और यूएस ओपन.

मिश्रित युगल[संपादित करें]

  • मार्गरेट कोर्ट और केन फ्लेचर (1963)
  • मार्गरेट कोर्ट (1965), जॉन न्यूकोम्ब के साथ ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, केन फ्लेचर के साथ फ्रेंच चैम्पियनशिप और विंबलडन और फ्रेड स्टोल के साथ यू.एस. चैम्पियनशिप.
    • नोट: ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप फाइनल नहीं खेला गया था। खिताब रॉबिन ईबर्न और ओवेन डेविडसन के साथ साझा किया गया है।
  • ओवेन डेविडसन (1967), लेसली टर्नर बॉउरे के साथ ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, बाद में बिली जीन किंग के साथ फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन और यू.एस. चैम्पियनशिप.
  • नोट: 1985 में, मार्टिना नवरातीलोवा ने हर उपलब्ध मिश्रित युगल ग्रैंड स्लैम खिताब जीता- फ्रेंच ओपन और यूएस ओपन हींज गुन्थार्ट के साथ तथा विंबलडन पॉल मैकनामी के साथ. 1970 से 1987 तक ऑस्ट्रेलियन ओपन मिश्रित युगल चैम्पियनशिप नहीं खेली जाने के कारण वह अपना ग्रैंड स्लैम पूरा नहीं कर सकी।

बॉयज सिंगल्स[संपादित करें]

गैर-कैलेंडर वर्ष ग्रैंड स्लैम (लगातार चार मेजर, उसी वर्ष की शर्त के बिना)[संपादित करें]

1982 में अंतरराष्ट्रीय टेनिस महासंघ (आईटीएफ) ने ग्रैंड स्लैम को लगातार चार खिताब के रूप में नए सिरे से परिभाषित किया जिसकी अवधि लगातार दो वर्षों तक हो सकती थी तथा इस अद्भुत कार्य को पूर्ण करने वाले खिलाड़ी के लिए एक मिलियन अमेरिकन डॉलर का बोनस रखा गया।[5] मार्टिना नवरातीलोवा द्वारा 1984 के फ्रेंच ओपन में लगातार चौथा ग्रैंड स्लैम सिंगल्स खिताब जीतने पर उनकी उपलब्धि को एक मिलियन डॉलर बोनस से सम्मानित किया गया (तब नवरातिलोवा ने अगले दो ग्रैंड स्लैम सिंगल्स खिताब भी जीत कर लगातार कुल छः खिताब बनाये, लेकिन वे कैलेंडर-इयर ग्रैंड स्लैम पूरा नहीं कर सकीं)। आईटीएफ द्वारा ग्रैंड स्लैम की यह पुनर्परिभाषा टेनिस की दुनिया में एक बड़े विवाद का कारण बनी। उस के बाद के वर्षों में, ग्रैंड स्लैम की पारंपरिक कैलेंडर-इयर वाली परिभाषा की ओर लौटते हुए, प्रकटतः आईटीएफ ने स्वयं को 1982 के निर्णय से दूर रखा है।[उद्धरण चाहिए] किसी भी अन्य स्रोत ने इसे वास्तविक ग्रैंड स्लैम नहीं माना।[उद्धरण चाहिए]

महिला एकल[संपादित करें]

  • मार्टिना नवरातीलोवा (1983-1984)
    • उसने लगातार छह ग्रैंड स्लैम खिताब जीते। उनकी विजयी लहर में, 1983 में विंबलडन, यूएस ओपन और आस्ट्रेलियन ओपन तथा 1984 में फ्रेंच ओपन, शामिल थे (1977 से 1985 तक ऑस्ट्रेलियन ओपन दिसंबर में आयोजित हुए थे, जो 1987 में अपनी मूल जनवरी की तिथि पर लौट आए)।
  • स्टेफी ग्राफ (1993-94)
    • उनकी विजयी लहर में शामिल थे: 1993 में फ्रेंच ओपन, विंबलडन तथा यूएस ओपन और 1994 में ऑस्ट्रेलियन ओपन।
  • सेरेना विलियम्स (2002-03)
    • उनकी विजयी लहर में शामिल थे: 2002 में फ्रेंच ओपन, विंबलडन, यूएस ओपन और 2003 में ऑस्ट्रेलियन ओपन।

महिला युगल[संपादित करें]

लगातार सर्वाधिक ग्रैंड स्लैम टूर्नामेंट खिताब[संपादित करें]

मेन्स सिंगल्स[संपादित करें]

डॉन बज (6): (1938 यू.एस. चैम्पियनशिप के माध्यम से 1937 विंबलडन)

वुमेन्स सिंगल्स[संपादित करें]

  • मॉरीन कोनोली ब्रिंकर (6): (1953 यू.एस. चैम्पियनशिप के माध्यम से विंबलडन)
  • मार्गरेट कोर्ट (6): (1971 ऑस्ट्रेलियन ओपन के माध्यम से 1969 यूएस ओपन).
  • मार्टिना नवरातीलोवा (6): (1984 यु.एस. ओपन के माध्यम से 1983 विंबलडन).

मेन्स डबल्स[संपादित करें]

टीम!

  • 7: केन मैकग्रेगर और फ्रैंक सेजमैन (1952 विंबलडन चैम्पियनशिप के माध्यम से 1951 ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप)

खिलाड़ी:

  • 8: फ्रैंक सेजमैन (1952 विंबलडन चैम्पियनशिप के माध्यम से 1950 यूएस चैम्पियनशिप)

वुमेन्स डबल्स[संपादित करें]

टीम!

खिलाड़ी:

  • 8: मार्टिना नवरातीलोवा (1983 विंबलडन टेनिस प्रतियोगिता/अमेरिकी ओपन/ऑस्ट्रेलियन ओपन, 1984 फ्रेंच ओपन/विंबलडन चैम्पियनशिप/यूएस ओपन/ऑस्ट्रेलियन ओपन, 1985 फ्रेंच ओपन)
  • 8: पाम श्राइवर (1983 विंबलडन चैम्पियनशिप/यूएस ओपन/ऑस्ट्रेलियन ओपन, 1984 फ्रेंच ओपन/विंबलडन चैम्पियनशिप/यूएस ओपन/ऑस्ट्रेलियन ओपन, 1985 फ्रेंच ओपन)

सबसे लगातार ग्रैंड स्लैम सिंगल के फाइनल[संपादित करें]

नोट: कम से कम लगातार चार फाइनल.

पुरुष[संपादित करें]

1 रॉजर फेडरर 10 2005 विंबलडन - 2007 यूएस ओपन
2 रॉजर फेडरर 8 2008 फ्रेंच ओपन - 2010 ऑस्ट्रेलियन ओपन
3 जैक क्रॉफोर्ड 7 1934 ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप - 1935 विंबलडन
4 डॉन बज 6 1937 विंबलडन - 1938 यूएस चैम्पियनशिप
= रोड लेवर 6 1961 विंबलडन - 1962 यूएस चैम्पियनशिप
6 फ्रेड पेरी 5 1934 विंबलडन - 1935 विंबलडन
= फ्रैंक सेजमैन 5 1951 यूएस चैम्पियनशिप - 1952 यूएस चैम्पियनशिप
= फ्रेड स्टोल 5 1964 विंबलडन - 1965 विंबलडन
9 ल्यू होड 4 1956 ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप - 1956 यूएस चैम्पियनशिप
= रोड लेवर 4 1969 ऑस्ट्रेलियन ओपन - 1969 यूएस ओपन
= एंड्रे अगासी 4 1999 फ्रेंच ओपन - 2000 ऑस्ट्रेलियन ओपन

वुमेन[संपादित करें]

पद खिलाड़ी # टिप्पणियां
1 स्टेफी ग्राफ 13 1987 फ्रेंच ओपन - 1990 फ्रेंच ओपन
2 मार्टिना नवरातीलोवा 11 1985 फ्रेंच ओपन - 1987 यूएस ओपन
3 मार्टिना नवरातीलोवा 6 1983 विंबलडन चैम्पियनशिप - 1984 यूएस ओपन
= क्रिस एवर्ट 6 1984 फ्रेंच ओपन - 1985 विंबलडन चैम्पियनशिप
= मोनिका सेलेस 6 1991 यूएस ओपन - 1993 ऑस्ट्रेलियन ओपन
= मार्गरेट कोर्ट 6 1969 यूएस ओपन - 1971 ऑस्ट्रेलियन ओपन
= मॉरीन कोनोली ब्रिंकर 6 1952 विंबलडन चैम्पियनशिप - 1953 यूएस चैम्पियनशिप
8 स्टेफी ग्राफ 5 1993 ऑस्ट्रेलियन ओपन - 1994 ऑस्ट्रेलियन ओपन
= मार्टीना हिंगिस 5 1997 ऑस्ट्रेलियन ओपन - 1998 ऑस्ट्रेलियन ओपन
= मार्गरेट कोर्ट 5 1963 विंबलडन चैम्पियनशिप - 1964 विंबलडन चैम्पियनशिप
= मार्गरेट कोर्ट 5 1965 ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप - 1966 ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप
12 मोला ब्जुर्सटेड मैलोरी 4 1915 अमेरिकी चैम्पियनशिप - 1918 यूएस चैम्पियनशिप
= पौलिन बेट्ज़ एडी 4 1941 अमेरिकी चैम्पियनशिप - 1944 यूएस चैम्पियनशिप
= मारिया बुएनो 4 1964 फ्रेंच चैम्पियनशिप - 1965 ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप
= हाना मैन्डलीकोवा 4 1980 यूएस ओपन - 1981 विंबलडन चैम्पियनशिप
= मार्टिना नवरातीलोवा 4 1981 यूएस ओपन - 1982 विंबलडन चैम्पियनशिप
= क्रिस एवर्ट 4 1982 विंबलडन चैम्पियनशिप - 1983 फ्रेंच ओपन
= अरंटेक्सा सैन्चेज़ विकारियो 4 1994 यूएस ओपन - 1995 विंबलडन
= सेरेना विलियम्स 4 2002 फ्रेंच ओपन - 2003 ऑस्ट्रेलियन ओपन
= वीनस विलियम्स 4 2002 फ्रेंच ओपन - 2003 ऑस्ट्रेलियन ओपन
= जस्टिन हेनिन 4 2006 ऑस्ट्रेलियन ओपन - 2006 यूएस ओपन

सर्वाधिक क्रमिक ग्रैंड स्लैम सिंगल्स खिताब (लगातार नहीं)[संपादित करें]

हेलेन विल्स मूडी ने 1924 के यू.एस. चैम्पियनशिप से आरंभ कर के 1933 के विंबलडन चैम्पियनशिप तक उनके द्वारा खेले गये सभी 16 ग्रैंड स्लैम सिंगल्स टूर्नामेंट जीते थे (1926 में फ्रेंच तथा विंबलडन चैम्पियनशिप में उनकी अनुपस्थिति को नहीं गिनते हुए). उन में से पहले 15 मैच एक भी सेट गंवाए बिना जीत लिये गये। इस अवधि के दौरान, उन्होंने 6 विंबलडन 4 फ्रेंच चैम्पियनशिप और 6 यू.एस. चैम्पियनशिप जीत ली। इस अवधि के दौरान उन्होंने 1924 का ग्रीष्मकालीन ओलंपिक भी जीता। मूडी ने ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप में कभी भाग नहीं लिया।

सर्वाधिक क्रमिक ग्रैंड स्लैम मिक्स्ड डबल्स खिताब (लगातार नहीं)[संपादित करें]

1951 से डोरिस हार्ट ने अपने खेले गए सभी 13 ग्रैंड स्लैम मिक्स्ड डबल्स टूर्नामेंट जीते और 1955 की यू.एस. चैम्पियनशिप भी जीती। इस अवधि के दौरान उन्होंने 5 विम्बल्डन, 3 फ्रेंच चैम्पियनशिप और 5 यू.एस. चैम्पियनशिप जीती।

करियर ग्रैंड स्लैम[संपादित करें]

एक करियर के दौरान सभी चार ग्रैंड स्लैम टूर्नामेंट जीतने को करियर ग्रैंड स्लैम कहा जाता है। सात पुरुषों और नौ महिलाओ ने सिंगल्स में यह कारनामा किया है लेकिन सिर्फ चार पुरुषों (रॉड लेवर, आंद्रे अगासी, रॉजर फेडरर और राफेल नडाल) तथा पांच महिलाओं (मार्गरेट कोर्ट, क्रिस एवर्ट, मार्टिना नवरातीलोवा, स्टेफी ग्राफ और सेरेना विलियम्स) ने ही ओपन युग की शुरुआत से अब तक ऐसा किया है।

अनेक उच्च उपलब्धि वाले खिलाड़ी करियर ग्रैंड स्लैम हासिल करने में असफल रहे हैं क्योंकि या तो उनका करियर लंबा नहीं रहा या विशेष टूर्नामेंट उनकी खेल शैली के अनुरूप नहीं था। ब्योर्न बोर्ग ने कभी यूएस ओपन या ऑस्ट्रेलियन ओपन नहीं जीता। जॉन मेकनरो ने कभी ऑस्ट्रेलियन ओपन या फ्रेंच ओपन नहीं जीता। केन रोजवाल, गिलर्मो विलास, इवान लेंडल, मोनिका सेलेस और मैट्स विलेंडर विंबलडन जीतने में असफल रहे। जॉन न्यूकॉम्ब, आर्थर ऐश, जिमी कोनर्स, बोरिस बेकर, स्टीफन एडबर्ग, पीट सेम्प्रास, मार्टिना हिंगिस और लिंडसे डेवनपोर्ट फ्रेंच ओपन जीतने में असफल रहे। इवोन गुलागोंग कॉली ने कभी यूएस ओपन नहीं जीता और एल्थिया गिब्सन ने कभी ऑस्ट्रेलियन ओपन नहीं जीता।

वीनस विलियम्स अभी तक ऑस्ट्रेलियन ओपन या फ्रेंच ओपन जीतने में विफल रही हैं, जस्टिन हेनिन ने अभी तक विंबलडन नहीं जीता है। मारिया शारापोवा ने अभी तक फ्रेंच ओपन नहीं जीता है।

निम्नलिखित सूची उन खिलाड़ियों की है जो सभी चार ग्रैंड स्लैम सिंगल्स टूर्नामेंट जीत चुके हैं। जिस वर्ष में उन्होंने अपना पहला ग्रैंड स्लैम सिंगल्स खिताब जीता उसे पहले सूचीबद्ध किया गया है। अपना पहला करियर ग्रैंड स्लैम पूरा करने के लिए लगे टूर्नामेंट (या वर्ष) को उसके बाद में सूचीबद्ध किया गया है। अपने करियर ग्रैंड स्लैम पूरा करते समय खिलाड़ियों की जो उम्र थी उसे कोष्ठक में दिखाया गया है।

मेन्स सिंगल्स[संपादित करें]

  • फ्रेड पेरी (1933 यूएस चैम्पियनशिप, 1934 ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, 1934 विंबलडन चैम्पियनशिप और 1935 फ्रेंच चैम्पियनशिप)[26]
  • डॉन बज (1937 विंबलडन चैम्पियनशिप, 1937 यूएस चैम्पियनशिप, 1938 ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप और 1938 फ्रेंच चैम्पियनशिप)[23]
  • रॉड लेवर (1960 ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, 1961 विंबलडन चैम्पियनशिप, 1962 फ्रेंच चैम्पियनशिप और 1962 यूएस चैम्पियनशिप
  • रॉय इमरसन (1961 ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, 1961 यूएस चैम्पियनशिप, 1963 फ्रेंच चैम्पियनशिप और 1964 विंबलडन चैम्पियनशिप)
  • आंद्रे अगासी (1992 विंबलडन, 1994 यूएस ओपन, 1995 ऑस्ट्रेलियन ओपन और 1999 फ्रेंच ओपन)
    • अगासी ने अपने करियर ग्रैंड स्लैम के साथ-साथ अटलांटा 1996 ओलंपिक में सिंगल्स ओलंपिक गोल्ड मेडल जीत कर करियर गोल्डन स्लैम की उपलब्धि भी प्राप्त की। हालांकि, 1924-1984 तक 60 वर्ष के लिए टेनिस ओलंपिक से गायब रहा था।
  • रॉजर फेडरर (2003 विंबलडन, 2004 ऑस्ट्रेलियन ओपन, 2004 यूएस ओपन और 2009 फ्रेंच ओपन)
  • राफेल नडाल (2005 फ्रेंच ओपन, 2008 विंबलडन, 2009 ऑस्ट्रेलियन ओपन और 2010 यूएस ओपन)
    • नडाल ने भी अपने करियर ग्रैंड स्लैम के साथ-साथ बीजिंग 2008 ओलिंपिक में सिंगल्स ओलिंपिक गोल्ड मेडल जीत कर करियर गोल्डन स्लैम की उपलब्धि प्राप्त की।

वुमेन्स सिंगल्स[संपादित करें]

  • मॉरीन कोनोली ब्रिंकर (1951 यूएस चैम्पियनशिप, 1952 विंबलडन चैंपियनशिप, 1953 ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप और 1953 फ्रेंच चैंपियनशिप, सभी में कोनोली मॉरीन के रूप में)
  • डोरिस हार्ट (1949 ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, 1950 फ्रेंच चैम्पियनशिप, 1951 विंबलडन चैम्पियनशिप और 1954 यूएस चैम्पियनशिप)
  • शर्ली फ्राय इरविन (1951 फ्रेंच चैम्पियनशिप, 1956 विंबलडन चैम्पियनशिप, 1956 चैम्पियनशिप यूएस चैम्पियनशिप और 1957 ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप)
  • मार्गरेट कोर्ट (1960 ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, 1962 फ्रेंच चैम्पियनशिप, 1962 यूएस चैम्पियनशिप और 1963 विंबलडन चैंपियनशिप, मार्गरेट स्मिथ के रूप में)
  • बिली जीन किंग (1966 विंबलडन चैम्पियनशिप, 1967 यूएस चैम्पियनशिप, 1968 ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप और 1972 फ्रेंच ओपन)
  • क्रिस एवर्ट (1974 फ्रेंच ओपन, 1974 विंबलडन चैम्पियनशिप, 1975 यूएस ओपन और 1982 ऑस्ट्रेलियन ओपन)
  • मार्टिना नवरातीलोवा (1978 विंबलडन चैंपियनशिप, 1981 ऑस्ट्रेलियन ओपन, 1982 फ्रेंच ओपन और 1983 यूएस ओपन)
  • स्टेफी ग्राफ (1987 फ्रेंच ओपन, 1988 ऑस्ट्रेलियन ओपन, 1988 विंबलडन और 1988 यूएस ओपन)
  • सेरेना विलियम्स (1999 यूएस ओपन, 2002 फ्रेंच ओपन, 2002 विंबलडन और 2003 ऑस्ट्रेलियन ओपन)

मेन्स डबल्स[संपादित करें]

टीमें और एकल खिलाड़ी जिन्होंने अपने करियर के दौरान सभी चार ग्रैंड स्लैम डबल्स टूर्नामेंट जीते, वे यहां सूचीबद्ध हैं। जिस वर्ष में उन्होंने अपना पहला ग्रैंड स्लैम डबल्स टूर्नामेंट जीता वह पहले सूचीबद्ध है। उसके बाद, करियर ग्रैंड स्लैम पूरा करने के लिए जरूरी टूर्नामेंट जिस वर्ष में जीता गया वह सूचीबद्ध हैं।

कैरियर ग्रैंड स्लैम जितने वाले मेल डबल्स खिलाड़ी (7):

वुमेन्स डबल्स[संपादित करें]

कैरियर ग्रैंड स्लैम जितने वाले फिमेल डबल्स खिलाड़ी (13):

मिश्रित युगल[संपादित करें]

निम्नलिखित में, अपने करियर के दौरान सभी चार ग्रैंड स्लैम मिक्स्ड डबल्स टूर्नामेंट जीतने वाले खिलाड़ियों को सूचीबद्ध किया गया है। (जिस वर्ष में उन्होंने अपना पहला ग्रैंड स्लैम मिक्स्ड डबल्स खिताब जीता उसे पहले सूचीबद्ध किया गया है। उसके बाद, करियर ग्रैंड स्लैम पूरा करने के लिए जरूरी टूर्नामेंट जिस वर्ष में जीता गया वह सूचीबद्ध हैं।)

कैरियर ग्रैंड स्लैम को जितने वाले मेल डबल्स खिलाड़ी:

कैरियर ग्रैंड स्लैम जितने वाले वुमेन्स डबल्स खिलाड़ी:

बॉयज़ सिंगल्स[संपादित करें]

बॉयज़ डबल्स[संपादित करें]

  • मार्क क्रैट्ज़मैन (1983-1984)

कैलेंडर इयर गोल्डन स्लैम[संपादित करें]

शब्द गोल्डन स्लैम (आरंभ में "गोल्डन ग्रैंड स्लैम") 1988 में चलन में आया जब स्टेफी ग्राफ ने सभी चार ग्रैंड स्लैम सिंगल्स टूर्नामेंट जीते और उसी कैलेंडर वर्ष में ग्रीष्मकालीन ओलंपिक में टेनिस का सिंगल्स गोल्ड मेडल भी जीत लिया था।[6]

1928 से 1984 तक टेनिस एक ओलंपिक खेल नहीं था (सिवाय 1968 और 1984 के जब यह एक प्रदर्शन खेल के रूप में रखा गया था); इसलिए अतीत के बहुत से शीर्ष खिलाड़ियों को गोल्डन स्लैम पूरा करने का अवसर ही नहीं मिला। फिर भी, टेनिस के ओलंपिक में आने पर भी मारिया बुएनो (1960) तथा मार्टिना नवरातिलोवा/पाम श्राइवर (1984) को छोड़ कर कोई भी खिलाड़ी कैलेंडर इयर गोल्डन स्लैम की उपलब्धि हासिल नहीं कर सका है।

करियर गोल्डन स्लैम[संपादित करें]

जो खिलाड़ी अपने करियर के दौरान सभी चार ग्रैंड स्लैम टूर्नामेंट और ओलंपिक गोल्ड मेडल जीतता या जीतती है उसके लिए कहा जाता है कि उसने एक करियर गोल्डेन स्लैम हासिल किया है।

  • सिंगल्स खिलाड़ी जिन्होंने एक करियर गोल्डन स्लैम जीता है (एक सिंगल्स करियर ग्रैंड स्लैम और सिंगल्स में ओलंपिक गोल्ड मेडल):
    • स्टेफी ग्राफ (1988 फ्रेंच ओपन, 1988 ऑस्ट्रेलियन ओपन, 1988 विंबलडन चैंपियनशिप, 1988 ओलिंपिक गोल्ड मेडल (वुमेन्स सिंगल्स) और 1988 यूएस ओपन)
    • आंद्रे अगासी (1992 विंबलडन, 1994 यूएस ओपन, 1995 ऑस्ट्रेलियन ओपन, 1996 ओलिंपिक गोल्ड मेडल (मेन्स सिंगल्स) और 1999 फ्रेंच ओपन)
    • राफेल नडाल (2005 फ्रेंच ओपन, 2008 विंबलडन, 2008 ओलिंपिक गोल्ड मेडल (मेन्स सिंगल्स), 2009 ऑस्ट्रेलियन ओपन और 2010 यूएस ओपन)
  • डबल्स टीमें जिन्होंने एक करियर गोल्डन स्लैम जीता (एक डबल्स टीम करियर ग्रैंड स्लैम और डबल्स में ओलंपिक गोल्ड मेडल):
  • व्यक्तिगत डबल्स खिलाड़ी जिसने करियर गोल्डन स्लैम जीता :

एक वर्ष में तीन ग्रैंड स्लैम टूर्नामेंट खिताब[संपादित करें]

ऐसे खिलाड़ी जिन्होंने उसी वर्ष में चार ग्रैंड स्लैम टूर्नामेंट में से तीन जीत लिये हैं।

पुरुषों के सिंगल्स[संपादित करें]

  • जैक क्रॉफोर्ड
    • 1933: ऑस्ट्रेलियन, फ्रेंच और विंबलडन चैम्पियनशिप
  • फ्रेड पेरी
    • 1934: ऑस्ट्रेलियन, विंबलडन और यू.एस. चैम्पियनशिप
  • टोनी ट्राबर्ट
    • 1955: फ्रेंच, विंबलडन और यू.एस. चैम्पियनशिप
  • ल्यू होड
    • 1956: ऑस्ट्रेलियन, फ्रेंच और विंबलडन चैम्पियनशिप
  • ऐशली कूपर
    • 1958: ऑस्ट्रेलियन, विंबलडन और यू.एस. चैम्पियनशिप
  • रॉय इमर्सन
    • 1964: ऑस्ट्रेलियन, विंबलडन और यू.एस. चैम्पियनशिप
  • जिमी कोनर्स
    • 1974: ऑस्ट्रेलियन, विंबलडन और यू.एस. ओपन (1974 फ्रेंच ओपन से वह और दूसरे लोग प्रतिबंध कर दिये गये थे[7])
  • मैट्स विलैंडर
    • 1988: ऑस्ट्रेलियन, फ्रेंच और यूएस ओपन
  • रॉजर फेडरर
    • 2004: ऑस्ट्रेलियन, विंबलडन और यूएस ओपन
    • 2006: ऑस्ट्रेलियन, विंबलडन और यूएस ओपन
    • 2007: ऑस्ट्रेलियन, विंबलडन और यूएस ओपन
  • राफेल नडाल
    • 2010: फ्रेंच ओपन, विंबलडन और यूएस ओपन

वुमेन्स सिंगल्स[संपादित करें]

  • हेलेन विल्स
    • 1928: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन और यू.एस. चैम्पियनशिप
    • 1929: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन और यू.एस. चैम्पियनशिप
  • मार्गरेट कोर्ट - 1970 में कैलेंडर एयर ग्रांड स्लैम के भी विजेता
    • 1962: ऑस्ट्रेलियन, फ्रेंच और यू.एस. चैम्पियनशिप
    • 1965 ऑस्ट्रेलियन, विंबलडन और यू.एस. चैम्पियनशिप
    • 1969: ऑस्ट्रेलियन, फ्रेंच और यूएस ओपन
    • 1973: ऑस्ट्रेलियन, फ्रेंच और यूएस ओपन
  • बिली जीन किंग
    • 1972: फ्रेंच ओपन विंबलडन और यूएस ओपन
  • मार्टिना नवरातीलोवा - 1983-84 में लगातार 6 ग्रैंड स्लैम खिताब जीता
    • 1983: विंबलडन, यूएस ओपन और ऑस्ट्रेलियन ओपन
    • 1984: फ्रेंच ओपन, विंबलडन और यूएस ओपन
  • स्टेफी ग्राफ - 1988 में ग्रैंड स्लैम की भी विजेता, 1988 में गोल्डेन स्लैम और एक नॉन-कैलेंडर एयर ग्रैंड स्लैम (1994 ऑस्ट्रेलियन ओपन के साथ समाप्त)
    • 1989: ऑस्ट्रेलियन ओपन, विंबलडन और यूएस ओपन
    • 1993: फ्रेंच ओपन, विंबलडन और यूएस ओपन
    • 1995: फ्रेंच ओपन, विंबलडन और यूएस ओपन
    • 1996: फ्रेंच ओपन, विंबलडन और यूएस ओपन
  • मोनिका सेलेस
    • 1991: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन और यूएस ओपन
    • 1992: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन और यूएस ओपन
  • मार्टीना हिंगिस
    • 1997: ऑस्ट्रेलियन ओपन, विंबलडन और यूएस ओपन
  • सेरेना विलियम्स - 2003 ऑस्ट्रेलियन ओपन जितने के बाद नॉन-कैलेंडर एयर ग्रैंड स्लैम की विजेता
    • 2002: फ्रेंच ओपन, विंबलडन और यूएस ओपन

मेन्स डबल्स[संपादित करें]

  • जैक्स ब्रुग्नन
    • 1928: ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन
  • जॉन वैन रीन
    • 1931: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
  • जैक क्रॉफोर्ड
    • 1935: ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन
  • जॉन ब्रोमविच
    • 1950: ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
  • केन मैकग्रेगर
    • 1952: ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन
  • फ्रैंक सेजमैन
    • 1952: ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन
  • केन रोज़वॉल
    • 1953: ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन
    • 1956: ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
  • ल्यू होड
    • 1953: ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन
    • 1956: ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
  • टोनी रोश
    • 1967: ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, फ्रेंच चैम्पियनशिप, यू.एस. चैम्पियनशिप
  • जॉन न्युकोम्ब
    • 1967: ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, फ्रेंच चैम्पियनशिप, यू.एस. चैम्पियनशिप
    • 1973: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, यूएस ओपन
  • ऐन्डर्स जैरिड
    • 1987: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, यूएस ओपन
    • 1991: फ्रेंच ओपन, विंबलडन, यूएस ओपन
  • जॉन फिजराल्ड
    • 1991: फ्रेंच ओपन, विंबलडन, यूएस ओपन
  • जैको एल्टिंघ
    • 1998: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, विंबलडन

वुमेन्स डबल्स[संपादित करें]

  • मार्गरेट ओसबोर्न ड्यूपॉन्ट
    • 1946: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
    • 1949: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
  • लुईस बरो क्लैप
    • 1946: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
    • 1949: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
    • 1950: ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
  • डोरिस हार्ट
    • 1951: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
    • 1952: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
    • 1953: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
  • शर्ली फ्राई एर्विन
    • 1951: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
    • 1952: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
    • 1953: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
  • एल्थिया गिब्सन
    • 1957: ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
  • डार्लिन हार्ड
    • 1962: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
  • लेसली टर्नर बाऊरी
    • 1964: ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन
  • नैन्सी रिची गंटर
    • 1966: ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
  • बेट्टी स्टोव
    • 1972: फ्रेंच ओपन, विंबलडन, यूएस ओपन
  • मार्गरेट कोर्ट
    • 1973: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, यूएस ओपन
  • वर्जीनिया वेड
    • 1973: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, यूएस ओपन
  • हेलेन गोरले कॉली
    • 1977: ऑस्ट्रेलियन ओपन (जनवरी), विंबलडन, ऑस्ट्रेलियन ओपन (दिसंबर)
  • मार्टिना नवरातीलोवा
    • 1982: फ्रेंच ओपन, विंबलडन, ऑस्ट्रेलियन ओपन
    • 1983: विंबलडन, यूएस ओपन, आस्ट्रेलियन ओपन
    • 1986: फ्रेंच ओपन, विंबलडन, यूएस ओपन
    • 1987: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, यूएस ओपन
  • पाम श्राइवर
    • 1983: विंबलडन, यूएस ओपन, आस्ट्रेलियन ओपन
    • 1987: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, यूएस ओपन
  • हेलेना सुकोवा
    • 1990: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, विंबलडन
  • गीगी फर्नांडीज
    • 1992: फ्रेंच ओपन, विंबलडन, यूएस ओपन
    • 1993: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, विंबलडन
    • 1994: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, विंबलडन
  • नताशा ज्वेरेव
    • 1992: फ्रेंच ओपन, विंबलडन, यूएस ओपन
    • 1993: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, विंबलडन
    • 1994: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, विंबलडन
    • 1997: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, विंबलडन
  • जना नोवोटना
    • 1990: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, विंबलडन
    • 1998: फ्रेंच ओपन, विंबलडन, यूएस ओपन
  • वर्जीनिया रुआनो पास्कुअल
    • 2004: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, यूएस ओपन
  • पाओला सुआरेज़
    • 2004: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, यूएस ओपन
  • सेरेना विलियम्स
    • 2009: ऑस्ट्रेलियन ओपन, विंबलडन, यूएस ओपन
  • वीनस विलियम्स
    • 2009: ऑस्ट्रेलियन ओपन, विंबलडन, यूएस ओपन

मिक्स्ड डबल्स[संपादित करें]

  • एरिक स्टर्गेस
    • 1949: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
  • फ्रैंक सेजमैन
    • 1951: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
    • 1952: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
  • डोरिस हार्ट
    • 1951: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
    • 1952: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
    • 1953: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
  • विक सिक्सस
    • 1953: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
  • मार्गरेट कोर्ट
    • 1964: ऑस्ट्रेलियन चैम्पियनशिप, फ्रेंच चैम्पियनशिप, यू.एस. चैम्पियनशिप
    • 1969: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, यूएस ओपन
  • बिली जीन किंग
    • 1967: फ्रेंच चैम्पियनशिप, विंबलडन, यू.एस. चैम्पियनशिप
  • मार्टी रिसेन
    • 1969: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, यूएस ओपन
  • बॉब हेविट
    • 1979: फ्रेंच ओपन, विंबलडन, यूएस ओपन
  • मार्टिना नवरातीलोवा
    • 1985: फ्रेंच ओपन, विंबलडन, यूएस ओपन
  • मार्क वूडफोर्ड
    • 1992: ऑस्ट्रेलियन ओपन, विंबलडन, यूएस ओपन

बॉयज़ सिंगल्स[संपादित करें]

  • मार्क क्रैट्ज़मैन
    • 1984: ऑस्ट्रेलियन ओपन, विंबलडन, यूएस ओपन
  • निकोलस परेरा
    • 1988: फ्रेंच ओपन, विंबलडन, यूएस ओपन
  • गेल मोनफिल्स
    • 2004: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, विंबलडन

गर्ल्स सिंगल्स[संपादित करें]

  • नटालिया ज्वेरेव
    • 1987: फ्रेंच ओपन, विंबलडन, यूएस ओपन
  • मैग्डालेना मालीवा
    • 1990: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, यूएस ओपन

बॉयज़ डबल्स[संपादित करें]

  • मार्क क्रैट्ज़मैन और साइमन योल
    • 1983: फ्रेंच ओपन, विंबलडन, यूएस ओपन
  • जेसन स्टौल्टेनबर्ग और टोड वुडब्रिज
    • 1988: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, विंबलडन
  • बेन एल्वूड
    • 1994: ऑस्ट्रेलियन ओपन, विंबलडन, यूएस ओपन
  • ब्रेंडन इवांस और स्कॉट ओउडसेमा
    • 2004: ऑस्ट्रेलियन ओपन, विंबलडन, यूएस ओपन

गर्ल्स डबल्स[संपादित करें]

  • बेथ हर
    • 1982: फ्रेंच ओपन, विंबलडन, यूएस ओपन
  • कोरिना मोरारियू और लुडमिला वर्मुजोवा
    • 1995: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, यूएस ओपन
  • विक्टोरिया अज़रेंका
    • 2005: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, विंबलडन
  • अनास्टैसिया पव्ल्युचेंकोवा
    • 2006: ऑस्ट्रेलियन ओपन, फ्रेंच ओपन, विंबलडन
  • उर्सजुला रडवांस्का
    • 2007: फ्रेंच ओपन विंबलडन, यूएस ओपन

करियर "बॉक्स्ड सेट"[संपादित करें]

ग्रैंड स्लैम से संबंधित एक और उपलब्धि है ग्रैंड स्लैम खिताबों का एक "बॉक्स्ड सेट" जीतना- सभी चार ग्रैंड स्लैम प्रतियोगिताओं में सिंगल्स, डबल्स और मिक्स्ड डबल्स जीतना.

शीर्ष पुरुष सिंगल्स खिलाड़ियों ने अपेक्षाकृत कम डबल्स और बहुत ही कम मिक्स्ड डबल्स खेले हैं। तीन महिलाओं ने अपने करियर के दौरान "बॉक्स्ड सेट" पूरा किया है:

वर्तमान में सक्रिय अन्य किसी भी खिलाड़ी की तुलना में सेरेना विलियम्स इस श्रेष्ठ समूह में शामिल होने के अधिक करीब आ गई हैं। ऑस्ट्रेलियन ओपन और फ्रेंच ओपन में उन्हें अभी भी मिक्स्ड डबल्स खिताब जीतना बाकी है (वे 1998 के फ्रेंच ओपन तथा 1999 के ऑस्ट्रेलियन ओपन में उपविजेता रहीं).

एकाधिक स्लैम सेट्स[संपादित करें]

जब एक खिलाड़ी ने करियर स्लैम जीतते हुए मेजर का एक पूरा सेट हासिल किया है, कुछ ही खिलाड़ी इस कारनामे को एक से अधिक बार अंजाम दे पाए हैं। यह तालिका टेनिस की पांचों स्पर्द्धाओं: मेन्स और वुमेन्स सिंगल्स, मेन्स और वुमेन्स डबल्स तथा मिक्स्ड डबल्स में मल्टीपल स्लैम सेट विजेताओं को दर्शाती है। 4 मेजर से किसी के लिए भी दिखाया गया नवीनतम वर्ष वह वर्ष है जिस में वह विशेष स्लैम पूरा किया गया था।

राष्ट्रीयता खिलाड़ी एमएसएस # ऑस्ट्रेलियाऑस्ट्रेलियन ओपन फ़्रान्सफ्रेंच ओपन यूनाइटेड किंगडमविंबलडन संयुक्त राज्ययूएस ओपन अनुशासन
 Australia फ्रैंक सेजमैन 2 1952 1952 1951 1951 एमडी (MD)
 United States डोरिस हार्ट 2 1950 1952 1952 1952 एक्सडी (XD)
 Australia फ्रैंक सेजमैन 2 1950 1952 1952 1952 एक्सडी (XD)
 Australia नील फ्रेजर 2 1958 1960 1961 1960 एमडी (MD)
 Australia मार्गरेट कोर्ट 2 1964 1964 1965 1962 एक्सडी (XD)
 Australia मार्गरेट कोर्ट 2 1961 1964 1965 1965 डब्ल्यूएस (WS)
 Australia मार्गरेट कोर्ट 3 1965 1965 1966 1963 एक्सडी (XD)
 Australia रॉय इमर्सन 2 1963 1967 1965 1964 एमएस (MS)
 Australia रॉय इमर्सन 2 1966 1961 1961 1960 एमडी (MD)
 Australia मार्गरेट कोर्ट 4 1969 1969 1968 1964 एक्सडी (XD)
 Australia मार्गरेट कोर्ट 2 1962 1965 1969 1968 डब्ल्यूडी (WD)
 Australia रोड लेवर 2 1962 1969 1962 1969 एमएस (MS)
 Australia मार्गरेट कोर्ट 3 1962 1969 1970 1969 डब्ल्यूएस (WS)
 Australia केन रोज़वॉल 2 1956 1968 1956 1969 एमडी (MD)
 Australia रॉय इमर्सन 3 1969 1962 1971 1965 एमडी (MD)
 Australia जॉन न्युकोम्ब 2 1967 1969 1966 1971 एमडी (MD)
 Australia जॉन न्युकोम्ब 3 1971 1973 1968 1973 एमडी (MD)
 United States मार्टिना नवरातीलोवा 2 1982 1982 1979 1978 डब्ल्यूडी (WD)
 United States मार्टिना नवरातीलोवा 2 1983 1984 1979 1984 डब्ल्यूएस (WS)
 United States मार्टिना नवरातीलोवा 3 1983 1984 1981 1980 डब्ल्यूडी (WD)
 United States क्रिस एवर्ट 2 1984 1975 1976 1976 डब्ल्यूएस (WS)
 United States मार्टिना नवरातीलोवा 4 1984 1985 1982 1983 डब्ल्यूडी (WD)
 United States पाम श्राइवर 2 1983 1985 1982 1984 डब्ल्यूडी (WD)
 United States मार्टिना नवरातीलोवा 5 1985 1986 1983 1984 डब्ल्यूडी (WD)
 United States मार्टिना नवरातीलोवा 6 1987 1987 1984 1986 डब्ल्यूडी (WD)
 United States पाम श्राइवर 3 1984 1987 1983 1986 डब्ल्यूडी (WD)
 United States मार्टिना नवरातीलोवा 7 1988 1988 1986 1987 डब्ल्यूडी (WD)
 United States पाम श्राइवर 4 1985 1988 1984 1987 डब्ल्यूडी (WD)
 West Germany स्टेफी ग्राफ 2 1989 1988 1989 1989 डब्ल्यूएस (WS)
 Germany स्टेफी ग्राफ 3 1990 1993 1991 1993 डब्ल्यूएस (WS)
 Puerto Rico गीगी फर्नांडीज 2 1994 1992 1993 1990 डब्ल्यूडी (WD)
 Belarus नताशा ज्वेरेव 2 1994 1992 1992 1992 डब्ल्यूडी (WD)
 Germany स्टेफी ग्राफ 4 1994 1995 1992 1995 डब्ल्यूएस (WS)
 Belarus नताशा ज्वेरेव 3 1997 1993 1993 1995 डब्ल्यूडी (WD)
 Czech Republic जना नोवोटना 2 1995 1991 1990 1997 डब्ल्यूडी (WD)
 United States सेरेना विलियम्स 2 2003 2010 2002 2009 डब्ल्यूडी (WD)
 United States वीनस विलियम्स 2 2003 2010 2002 2009 डब्ल्यूडी (WD)
  • एमएस (MS) - मेन्स सिगल्स
  • डब्ल्यूएस (WS) - वुमेन्स सिंगल्स
  • एमडी (MD)- मेन्स डबल्स
  • डब्ल्यूडी (WD) - वुमेन्स डबल्स
  • एक्सडी (XD) - मिक्स्ड डबल्स

इन्हें भी देखें[संपादित करें]

  • आस्ट्रेलियन ओपन चैम्पियन की सूची
  • फ्रेंच ओपन चैम्पियन की सूची
  • विंबलडन ओपन एरा चैम्पियन की सूची
  • यूएस ओपन (टेनिस) चैम्पियन की सूची
  • टेनिस से संबंधित ग्रैंड स्लैम रिकॉर्ड्स की सूची
  • ग्रैंड स्लैम मेन्स सिंगल्स चैम्पियन की सूची
  • ग्रैंड स्लैम वुमेन्स सिंगल्स चैम्पियन की सूची
  • ग्रैंड स्लैम मेन्स डबल्स चैम्पियन की सूची
  • ग्रैंड स्लैम वुमेन्स डबल्स चैम्पियन की सूची
  • ग्रैंड स्लैम मिक्स्ड डबल्स चैम्पियन की सूची
  • ग्रैंड स्लैम बॉयज़ सिंगल्स चैम्पियन की सूची
  • ग्रैंड स्लैम बॉयज़ डबल्स चैम्पियन की सूची
  • ग्रैंड स्लैम गर्ल्स सिंगल्स चैम्पियन की सूची
  • ग्रैंड स्लैम गर्ल्स डबल्स चैम्पियन की सूची
  • टेनिस आंकड़े

सन्दर्भ[संपादित करें]

  1. फॉक्स स्पोर्ट्स. "[1] Archived 2011-12-20 at the वेबैक मशीन"
  2. "संग्रहीत प्रति". मूल से 11 मई 2011 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 8 अक्तूबर 2010.
  3. Drucker, Joel (2008-10-16). "ESPN: Graf's Golden Slam". ESPN. मूल से 11 जनवरी 2012 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2010-08-03.
  4. Riley, Scott (2005). "The Sports Network". मूल से 29 जून 2011 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2010-08-03.
  5. Stratte-McClure, Joel (June 25, 1984). 20088137,00.html "Martina Navratilova Takes the Grand Slam and Nets a Cool Million While She's at It" जाँचें |url= मान (मदद). people.com. अभिगमन तिथि July 29, 2009.[मृत कड़ियाँ]
  6. Tandon, Kamakshi (January 5, 2009). "Gold Standard: Graf mints Golden Slam in 1988". tennis.com. मूल से 14 अगस्त 2009 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि June 26, 2009.
  7. साँचा:ATP. 19-09-2010 को पुनःप्राप्त.

बाहरी कड़ियाँ[संपादित करें]

साँचा:Grand Slam Tournaments

साँचा:Grand Slam champions साँचा:Main world championships