शंख

मुक्त ज्ञानकोश विकिपीडिया से

शंख
इस खोल के होंठ का किनारा पूरी तरह से प्राकृतिक नहीं है; शंख को साफ़-सुथरा रूप देने के लिए इसे मूल विक्रेता द्वारा दायर किया गया है।
वैज्ञानिक वर्गीकरण
जगत: Animalia
संघ: Mollusca
वर्ग: Gastropoda
उपवर्ग: Orthogastropoda
अधिगण: Caenogastropoda
गण: Sorbeoconcha
उपगण: Hypsogastropoda
अधःगण: Littorinimorpha
अधिकुल: Stromboidea
कुल: Strombidae
वंश: Strombus
Species

Strombus alatus
Strombus gigas
Strombus luhuanus
Strombus pugilis
Strombus tricornis
Strombus canarium
Strombus dolomena
Strombus gibberulus
Strombus conomurex
Strombus lentigo
Strombus doxander
Strombus urceus
Strombus fragilis
Strombus gallus
Strombus dentatus
Strombus marginatus
Strombus raninus
Strombus buvonius

नक्कासी किये हुए शंख

शंख सागर के जलचर का बनाया हुआ एक ढाँचा है, जो कि ज्यादातर पेचदारवामावर्त या दक्षिणावर्त में बना होता है। यह हिन्दु धर्म में अति पवित्र माना जाता है। यह धर्म का प्रतीक माना जाता है। यह भगवान विष्णु के दांए ऊपरी हाथ में शोभा पाता दिखाया जाता है। धार्मिक अवसरों पर इसे फूँक कर बजाया भी जाता है। शैव मत में शंख को पूजा मे वर्जित माना गया है.

(२) महाभारत में वर्णित राजा विराट के एक पुत्र का नाम भी शंख था।

प्रसिद्ध शंखों के नाम[संपादित करें]

महाभारतकालीन प्रसिद्ध शंखों के नाम[1]

महाभारत के पात्र शंख का नाम
श्रीकृष्ण पाञ्चजन्य
अर्जुन देवदत्त
भीम पौण्ड्र
युधिष्ठिर अनन्तविजय
नकुल सुघोष
सहदेव मणिपुष्पक



मीडिया[संपादित करें]

सन्दर्भ[संपादित करें]

  1. श्रीमद्भगवत्गीता अध्याय १ श्लोक १५ व १६